Bezpłatne warsztaty tkackie krajki na Sokólszczyźnie

Od maja tego roku Sokólski Ośrodek Kultury realizuje projekt „Krajka – rekonstrukcje” ze środków Narodowego Centrum Kultury programu (EtnoPolska. Edycja 2025). W ramach działania realizowane są warsztaty tkackie poświęcone kolorowym sokólskim pasom.

Krajki na Sokólszczyźnie na przełomie XIX i XX wieku były elementem stroju ludowego, głównie męskiego i prezentem ślubnym dla gości weselnych, wełnianym pasem do przewiązywania dzieci w wieku niemowlęcym (wierzono iż chroni się je w ten sposób od krzywicy). Do dziś pasy te przetrwały w domach gospodarzy wiejskich jako dekoracja wiązanki zbóż święconej w sierpniu kościołach i cerkwiach na uroczystościach maryjnych w celu zapewnienia sobie dobrych plonów (w kościele kat. 15 sierpnia – uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, tzw. „Matki Boskiej Zielnej” , w prawosławiu 28 sierpnia – Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny). Spośród innych rejonów występowania tego typu zabytków współcześnie (okolic Puńska, Suwalszczyzny, sąsiedniej Grodzieńszczyzny) pasy sokólskie wyróżniają się swoją intensywną kolorystyką i swobodą jej połączeń. Z jednej strony tradycyjnymi zestawieniami barw: zieleni z czerwienią, granatu z czerwienią, zieleni z fioletem, czerni z różem.

Pierwsze bezpłatne warsztaty z podstaw tkania zostały zorganizowane dla osób dorosłych w końcu maja w Kamienicy Tyzenhauza w Sokółce. W czerwcowych warsztatach wzięli udział m.in. uczniowie Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Sokółce.

Do współpracy Sokólski Ośrodek Kultury zaprosił młode pokolenie tkaczek z rejonu Sokólszczyzny: wspomniane warsztaty prowadziła Jadwiga Możejko, twórczyni ludowa z kręgu tkaczek janowskich specjalizująca się w tkaninie dwuosnowowej.

Projekt przewiduje współpracę z lokalnymi kołami gospodyń wiejskich przy organizacji kolejnych spotkań tkackich. Najbliższe warsztaty podstaw tkania odbędą się w miejscowościach Sokolany (pow. sokólski). Zapisy prowadzone są mailowo ([email protected]). Podsumowaniem działania będzie na jesieni wystawa w Muzeum Ziemi Sokólskiej SOK poświęcona krajce – Sokólskiej tkaninie ludowej.

foto: Wojciech Panow