1 godzina temu
Od 1 stycznia 2026 roku rusza bon senioralny – nowe świadczenie dla osób powyżej 75 roku życia, które pozwoli na sfinansowanie choćby pięćdziesięciu godzin profesjonalnej opieki w domu miesięcznie. Maksymalna wartość wsparcia to 2150 złotych, ale uwaga – to nie są pieniądze do ręki, tylko realne usługi opiekuńcze. Najważniejsza informacja: w 2026 roku wnioski będzie można składać wyłącznie od pierwszego do trzydziestego września, wcześniej gminy ich nie przyjmą. To oznacza, iż pierwsze świadczenia realnie trafią do seniorów dopiero od października 2026 roku, a może choćby od 2027 roku.
Fot. Warszawa w Pigułce
Co to oznacza dla ciebie?
Jeśli twoja babcia, mama, teściowa lub inny bliski senior ma już siedemdziesiąt pięć lat i potrzebuje codziennej pomocy, ale ty pracujesz i nie możesz jej zapewnić całodobowej opieki – bon senioralny może być rozwiązaniem. Problem w tym, iż mimo oficjalnego startu programu od stycznia 2026 roku, realnie skorzystasz z niego najwcześniej jesienią przyszłego roku. Gminy będą przyjmować wnioski tylko przez jeden miesiąc – od pierwszego do trzydziestego września 2026 roku. To oznacza, iż masz czas na zebranie dokumentów, sprawdzenie kryteriów dochodowych i przygotowanie się do złożenia wniosku, ale nie możesz tego zrobić wcześniej. jeżeli przegapisz wrześniowe okienko w 2026 roku, na kolejną szansę poczekasz do 2027 roku – wtedy wnioski będzie można składać od pierwszego lutego do trzydziestego pierwszego marca.
Pani Małgorzata z Poznania ma osiemdziesięcioletnią mamę, która po udarze wymaga codziennej pomocy w podstawowych czynnościach. Mama mieszka sama w swoim mieszkaniu, a córka pracuje na pełen etat jako księgowa. Do tej pory pani Małgorzata próbowała łączyć pracę z codziennymi wizytami u mamy – rano przed pracą pomagała jej w toalecie i przygotowywała śniadanie, wieczorem robiła zakupy i sprzątanie. W weekendy gotowała posiłki na cały tydzień. Kiedy usłyszała o bonie senioralnym, od razu sprawdziła kryteria. Mama dostaje emeryturę w wysokości trzy tysiące dwieście złotych brutto plus dodatek pielęgnacyjny dwieście dwadzieścia pięć złotych, czyli łącznie trzy tysiące czterysta dwadzieścia pięć złotych – mieści się w limicie trzech tysięcy pięciuset złotych na rok 2026. Sama pani Małgorzata zarabia cztery tysiące pięćset złotych brutto miesięcznie, co również spełnia warunki. Jednak największym rozczarowaniem było odkrycie, iż mimo iż program oficjalnie rusza od stycznia, wnioski będzie można składać dopiero we wrześniu. Pani Małgorzata musi więc jeszcze przez dziewięć miesięcy samodzielnie radzić sobie z opieką nad mamą, balansując między pracą a obowiązkami rodzinnymi.
Kto dostanie bon senioralny i ile godzin opieki można uzyskać?
Bon senioralny nie jest świadczeniem automatycznym – nie wystarczy skończyć siedemdziesiąt pięć lat, żeby go otrzymać. Senior musi spełnić kilka warunków jednocześnie. Po pierwsze, musi mieć trudności z wykonywaniem podstawowych czynności życiowych – robieniem zakupów, gotowaniem, sprzątaniem, jedzeniem posiłków, ubieraniem się, kąpielą. Po drugie, jego emerytura lub renta łącznie z dodatkiem pielęgnacyjnym nie może przekraczać określonego progu dochodowego, który będzie się zmieniał co roku. W 2026 roku limit wyniesie trzy tysiące pięćset złotych brutto miesięcznie, w 2027 roku wzrośnie do czterech tysięcy złotych, w 2028 roku do czterech tysięcy pięciuset złotych, a w 2029 roku osiągnie pięć tysięcy złotych. Po trzecie, senior musi mieć aktywnych zawodowo zstępnych – dzieci, wnuki lub prawnuki, na których zgodnie z prawem ciąży obowiązek alimentacyjny. To właśnie te osoby będą składać wnioski o bon w imieniu swoich bliskich.
Kryteria dochodowe dotyczą również rodziny seniora. Osoba składająca wniosek musi zarabiać co najmniej minimalne wynagrodzenie, ale jednocześnie jej dochód nie może przekraczać dwukrotności płacy minimalnej w przypadku gospodarstwa jednoosobowego lub trzykrotności w przypadku gospodarstwa wieloosobowego. jeżeli pod tym samym adresem co senior mieszka inna osoba dorosła, która nie osiąga dochodu i jest zdolna zapewnić mu pomoc – bon nie przysługuje. To jeden z najważniejszych warunków, który może wykluczyć wiele rodzin. jeżeli babcia mieszka z dziadkiem, który jest na emeryturze i nie pracuje, uznaje się, iż może jej zapewnić opiekę, więc bon nie będzie przysługiwał.
Ile godzin opieki można uzyskać? To zależy od indywidualnej oceny potrzeb seniora przeprowadzanej przez gminę. Minimalne wsparcie wynosi dwanaście godzin miesięcznie, co odpowiada kwocie około pięciuset szesnastu złotych. Maksymalne wsparcie to pięćdziesiąt godzin miesięcznie za dwa tysiące sto pięćdziesiąt złotych. Godzina opieki wyceniana jest na około czterdzieści trzy złote brutto. Gmina przeprowadzi wywiad środowiskowy, oceni stan zdrowia seniora, jego zdolność do samodzielnego funkcjonowania i na tej podstawie przyzna odpowiednią liczbę godzin. jeżeli w międzyczasie stan zdrowia seniora się pogorszy, można wystąpić o zwiększenie liczby godzin wsparcia.
Bon senioralny to nie gotówka – na co można go przeznaczyć?
Najważniejsza rzecz, którą trzeba zrozumieć: bon senioralny nie jest świadczeniem pieniężnym. Nie dostaniesz dwóch tysięcy stu pięćdziesięciu złotych na konto ani do ręki. To świadczenie w formie usług opiekuńczych świadczonych przez wykwalifikowane osoby bezpośrednio w domu seniora. Gmina zawiera umowy z profesjonalnymi opiekunami lub firmami świadczącymi usługi opiekuńcze i to oni przyjeżdżają do domu seniora, by pomóc mu w codziennych obowiązkach.
Na co konkretnie można przeznaczyć godziny z bonu? Przede wszystkim na pomoc w codziennych czynnościach – przygotowywanie posiłków, robienie zakupów, sprzątanie mieszkania, pranie. Bon obejmuje również podstawową higienę i pielęgnację – pomoc w kąpieli, ubieraniu się, czesaniu, strzyżeniu paznokci. Opiekun może towarzyszyć seniorowi podczas wizyt lekarskich, pomagać w załatwianiu spraw urzędowych, odbierać recepty z przychodni i lekarstwa z apteki. Ważnym elementem jest również zapobieganie izolacji społecznej – opiekun może zabierać seniora na spacery, do kościoła, na spotkania z rodziną lub przyjaciółmi.
Czego bon nie obejmuje? Nie można za niego opłacić prywatnej opieki całodobowej w domu seniora ani pobytu w domu pomocy społecznej. Nie można również przenieść niewykorzystanych godzin na kolejny miesiąc – jeżeli w danym miesiącu senior nie wykorzystał wszystkich przyznanych godzin, przepadają. Nie można też zamienić bonu na gotówkę ani przekazać go innej osobie. To świadczenie ściśle przypisane do konkretnego seniora i jego potrzeb.
Jak i kiedy składać wniosek o bon senioralny?
Kluczowa informacja: w 2026 roku wnioski będzie można składać wyłącznie od pierwszego do trzydziestego września. To jedyne okienko czasowe w pierwszym roku działania programu. jeżeli przegapisz ten termin, na kolejną szansę poczekasz do 2027 roku – wtedy wnioski będzie można składać od pierwszego lutego do trzydziestego pierwszego marca każdego roku. Dlaczego tak późno? Rząd przewidział taki termin, aby administracja miała kilka miesięcy na przygotowanie procedur, uruchomienie obsługi i przetestowanie systemu informatycznego. Ponadto, aby beneficjenci mogli złożyć dokumenty na pełny rok świadczenia już od 2027 roku.
Wniosek składa zstępny seniora – dziecko, wnuk, prawnuk – do gminy adekwatnej dla miejsca zamieszkania seniora. Nie może go złożyć sam senior ani jego małżonek. Do wniosku należy dołączyć potwierdzenie dochodów seniora – decyzję o przyznaniu emerytury lub renty z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku oraz kopię deklaracji podatkowej za poprzedni rok. Potrzebna jest również dokumentacja opisująca stan zdrowia i potrzeby opiekuńcze seniora – zaświadczenie lekarskie, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (jeśli je posiada) oraz zgoda seniora na złożenie wniosku przez zstępnego. Gmina po otrzymaniu wniosku przeprowadzi wywiad środowiskowy, podczas którego pracownik socjalny odwiedzi seniora w domu, oceni jego stan zdrowia i zdolność do samodzielnego funkcjonowania. Na podstawie tej oceny gmina określi rodzaj i intensywność wymaganego wsparcia.
Decyzja o przyznaniu bonu będzie wydawana na dwanaście miesięcy. Po upływie tego terminu trzeba będzie ponownie przejść całą procedurę – złożyć nowy wniosek, przedstawić aktualne dokumenty i przejść ponowną ocenę potrzeb. jeżeli liczba wniosków w gminie przekroczy dostępne środki – a w latach 2026-2028 gminy będą otrzymywać z góry określoną kwotę dotacji – o przyznaniu bonu zadecyduje kolejność zgłoszeń oraz pilność potrzeb seniora. Dlatego warto złożyć wniosek jak najszybciej po otwarciu naboru.
Ile Polaków skorzysta z bonu senioralnego i ile to będzie kosztować?
Według danych GUS w Polsce żyje w tej chwili blisko trzy miliony osób powyżej siedemdziesięciu pięciu lat, a liczba ta będzie systematycznie rosnąć wraz ze starzeniem się społeczeństwa. Rząd szacuje, iż z bonu senioralnego od 2026 roku skorzysta około trzysta tysięcy osób rocznie – to oznacza, iż program obejmie co dziesiątego seniora w tym wieku. Dlaczego tak niewielki odsetek? Winne są rygorystyczne kryteria dochodowe i konieczność posiadania aktywnych zawodowo zstępnych. Wielu seniorów mieszka z niepracującymi współmałżonkami, co automatycznie wyklucza ich z programu. Inni mają dochody przekraczające limit trzech tysięcy pięciuset złotych brutto lub nie mają dzieci pracujących zawodowo.
Koszty świadczenia nie zostały jeszcze oficjalnie oszacowane przez rząd, ale eksperci wskazują, iż przy średnim wykorzystaniu godzin opieki może to być choćby pięć miliardów złotych rocznie, a w wariancie pełnego wykorzystania bonu – do siedmiu przecinek siedem miliarda złotych. To pokazuje, iż bon senioralny będzie jednym z największych wydatków w polityce senioralnej ostatnich lat, zarówno pod względem liczby beneficjentów, jak i skali finansowej. Od tego, jak zostanie wdrożona ustawa, zależy, czy bon będzie prawdziwym wsparciem, czy kolejnym świadczeniem, które dobrze wygląda na papierze, ale gorzej sprawdza się w praktyce.
Bon senioralny ruszy oficjalnie od pierwszego stycznia 2026 roku, ale wnioski będzie można składać dopiero od pierwszego do trzydziestego września 2026 roku. To oznacza, iż pierwsze świadczenia realnie trafią do seniorów najwcześniej jesienią 2026 roku. Maksymalna wartość wsparcia to 2150 złotych miesięcznie na pięćdziesiąt godzin profesjonalnej opieki w domu. Senior musi mieć ukończone siedemdziesiąt pięć lat, dochód nieprzekraczający trzech tysięcy pięciuset złotych brutto w 2026 roku oraz aktywnych zawodowo zstępnych. Wniosek składa dziecko, wnuk lub prawnuk seniora do gminy adekwatnej dla jego miejsca zamieszkania.
