Jak przypomina ZUS, osoby pracujące w szkodliwych warunkach mogą ubiegać się o wysokie jednorazowe odszkodowanie, jeżeli zdiagnozowano u nich chorobę zawodową. Jak informuje serwis gazetaprawna.pl, świadczenia sięgają choćby 28 tys. zł, a katalog chorób uprawniających do wypłaty jest szeroki – od pylicy płuc po zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i zakażenia wirusowe. Warto wiedzieć, kto może się ubiegać o pieniądze i na jakich zasadach.

Fot. Warszawa w Pigułce
ZUS wypłaca choćby 28 tys. zł za chorobę zawodową. Sprawdź, które schorzenia są na liście
Za pracę w trudnych warunkach można otrzymać wysokie odszkodowanie z ZUS. Osoby, które zmagają się z chorobami zawodowymi, mogą liczyć na jednorazowe świadczenie w wysokości choćby 28 636 zł. najważniejsze jest jednak spełnienie określonych warunków i powiązanie schorzenia z miejscem pracy. ZUS posługuje się oficjalnym wykazem chorób zawodowych – jego znajomość może przesądzić o przyznaniu świadczenia.
Czym jest choroba zawodowa i kiedy można ją zgłosić?
Zgodnie z Kodeksem pracy, choroba zawodowa to schorzenie, które znajduje się w oficjalnym wykazie, a jego rozwój można powiązać z warunkami pracy lub sposobem jej wykonywania. Chodzi m.in. o kontakt z toksycznymi substancjami, długotrwałe przeciążenia organizmu, czynniki biologiczne, chemiczne, a także promieniowanie.
Chorobę zawodową można stwierdzić zarówno w czasie zatrudnienia, jak i po jego zakończeniu – pod warunkiem, iż objawy pojawiły się w czasie określonym przez przepisy. Obowiązuje tu rozporządzenie Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 roku, które wskazuje dokładne terminy i kategorie chorób.
Najczęstsze choroby zawodowe – co znajduje się na liście?
Lista najczęściej występujących chorób zawodowych obejmuje m.in.:
- choroby układu oddechowego, takie jak astma zawodowa, pylica czy „płuco farmera”,
- schorzenia układu ruchu – zespół cieśni nadgarstka, zwyrodnienia kręgosłupa, zapalenia ścięgien,
- choroby skóry, w tym egzemy, trądzik zawodowy i alergiczne zapalenie skóry,
- choroby zakaźne, jak borelioza, WZW B i C, HIV/AIDS czy gruźlica,
- schorzenia spowodowane promieniowaniem – m.in. zaćma popromienna i nowotwory,
- zatrucia chemiczne, np. ołowiem, rtęcią, benzenem, pestycydami,
- nowotwory zawodowe, w tym międzybłoniak opłucnej, rak płuca i białaczka.
Ile można dostać z ZUS? Kwoty jednorazowego odszkodowania
ZUS wypłaca odszkodowania osobom, u których stwierdzono stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu. Wysokość wypłaty zależy od orzeczonego procentu uszczerbku – od 1 kwietnia 2025 r. do 31 marca 2026 r. za każdy procent przysługuje 1636 zł.
W przypadku całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji można otrzymać aż 28 636 zł. Tyle samo przysługuje rencistom, u których nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia. Najwyższe świadczenia przewidziano jednak dla rodzin zmarłych pracowników – małżonek lub dziecko mogą otrzymać choćby 147 271 zł.
Zgłoszenie choroby zawodowej – co trzeba wiedzieć?
Aby uzyskać odszkodowanie, konieczne jest oficjalne stwierdzenie choroby zawodowej przez odpowiednie organy – najczęściej sanepid oraz lekarza orzecznika. Następnie dokumenty trafiają do ZUS, który na ich podstawie przyznaje świadczenie. Cała procedura może potrwać kilka miesięcy, ale przyznane kwoty często stanowią istotne wsparcie dla osób, które przez pracę straciły zdrowie.
Warto wiedzieć, iż zgłoszenie choroby zawodowej można zainicjować także po zakończeniu zatrudnienia – pod warunkiem, iż nie minął jeszcze ustawowy okres na ujawnienie objawów. Dlatego osoby, które podejrzewają, iż ich schorzenie może mieć związek z wcześniejszą pracą, powinny niezwłocznie skonsultować się z lekarzem i wystąpić o ocenę choroby zawodowej.