Sędziowie NSA w swoim orzeczeniu z końca czerwca 2025 roku jasno wskazali, iż gmina nie może pobierać opłat za czynności związane z pochówkiem, takie jak wykopywanie i zasypywanie grobu, czy też za wjazd na teren cmentarza w celu wykonania prac. Wyrok dotyczył skargi na radomski samorząd, który pobierał opłaty za te usługi, powołując się na własne regulaminy. NSA uznał, iż takie działania są niezgodne z ustawą o cmentarzach i chowaniu zmarłych, która nie przewiduje możliwości ustalania takich należności przez gminy. Zgodnie z prawem, cmentarz komunalny powinien być traktowany jako nieruchomość publiczna, a koszty utrzymania nie mogą być przerzucane na mieszkańców poprzez dodatkowe, nieuzasadnione prawnie opłaty.
Jak to się ma do białostockiej rzeczywistości? Na cmentarzu komunalnym w stolicy województwa również obowiązują szczegółowe cenniki, obejmujące opłaty za „rezerwację” miejsc, przedłużenie prawa do grobu po 20 latach, czy choćby usługi pokładnego. Po