Design, rzemiosło i turystyka – to trzy główne obszary, w których działa Zamek Cieszyn. Placówka obchodzi w tym roku jubileusz 20-lecia.
Zamek Cieszyn znajduje się u podnóża Góry Zamkowej w Cieszynie i jest samorządową instytucją kultury prowadzoną wspólnie przez Miasto Cieszyn i Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego w Katowicach. – Działamy w wielu przedsięwzięciach w skali całego województwa, ale realizujemy też wiele projektów zewnętrznych – mówi dyrektor placówki Magdalena Chorąży-Suchy. – Działamy głównie w trzech obszarach: designie, rzemiośle oraz turystyce. W designie – jako Centrum Designu, organizując wiele wydarzeń promujących dobre projektowanie. W rzemiośle, prowadząc już od dwóch lat z wielkim sukcesem Szkołę Rzemiosł Cieszyn. W turystyce – ponieważ znajdujemy się w historycznym, pięknym miejscu, oferującym możliwość zwiedzania bardzo ważnych zabytków: Wieży Piastowskiej oraz Rotundy św. Mikołaja i św. Wacława, a także Muzeum Drukarstwa w Cieszynie, którym Zamek zarządza od trzech lat.
Zamek Cieszyn jest pomysłodawcą i organizatorem Szkoły Rzemiosł Cieszyn. – w tej chwili trwa już jej druga edycja. Inicjatywa ta ma na celu zachowanie lokalnych tradycji rzemieślniczych, a także rozwój firm z sektora kreatywnego, które bazują na rzemiośle – mówi dyrektor Magdalena Chorąży-Suchy. – Dziesięciomiesięczny program to nie tylko nauka tradycyjnych technik rzemieślniczych, ale także wiedzy biznesowej i marketingowej. W pierwszej i drugiej edycji Szkoły Rzemiosł oferowaliśmy naukę takich technik jak snycerstwo z elementami tapicerstwa tradycyjnego, introligatorstwo, ceramikę, plecionkarstwo, koronczarstwo koniakowskie, rusznikarstwo oraz obróbkę wełny z elementami tkactwa. Obserwujemy bardzo duże zainteresowanie powrotem do tradycji i ogromną chęć nauki tradycyjnych technik rzemieślniczych, czego dowodem jest to, iż do jednej z pracowni na jedno miejsce starało się dostać choćby dwanaście osób. Szkoła Rzemiosł Cieszyn oferuje nie tylko naukę rzemiosła, ale także jest miejscem wymiany doświadczeń między uczestnikami, którzy bardzo cenią sobie możliwość dzielenia swoich twórczych pasji.
Jeśli chodzi o wydarzenia związane z designem, kluczowym dla działalności Zamku Cieszyn jest konkurs „Śląska Rzecz”. W tym roku przypada jego 20. jubileuszowa edycja. Kolejnym wydarzeniem promującym design i dobre wzornictwo jest międzynarodowy przegląd prac dyplomowych „Graduation Projects”, do którego swoje prace mogą zgłaszać młodzi projektanci i absolwenci pochodzący z państw Grupy Wyszehradzkiej. – Międzynarodowe jury z Czech, Słowacji, Węgier i Polski wspólnie wybiera najlepsze projekty, aby finalnie przedstawić 30 projektów na naszej wystawie oraz w katalogu. Podczas niedawnej edycji mieliśmy rekordową liczbę zgłoszeń, bo aż 380. Jest to świetna płaszczyzna dla młodych ludzi, którzy dopiero wchodzą na rynek pracy i mogą zaprezentować się na międzynarodowym przeglądzie – opowiada Aleksandra Mendroch, zastępca dyrektora Zamku Cieszyn. – Kolejnym wydarzeniem związanym z designem i promowaniem dobrych wzorców jest wystawa „Design w przestrzeni publicznej”, w ramach której promujemy dobre rozwiązania i dobre wzorce – takie, które mają zwiększyć komfort życia. Każdego roku wybieramy nowe hasło i nowy motyw.
Jeśli chodzi o turystykę, Zamek Cieszyn zarządza obiektami na Górze Zamkowej. – Pierwszy z nich to najstarszy zabytek sakralny w Polsce – Rotunda św. Mikołaja i św. Wacława. Można do niej wejść i poczuć klimat średniowiecza XII-XIII wieku – opowiada Maciej Russek, kierownik działu turystyki Zamku Cieszyn. – Tuż obok znajduje się Wieża Piastowska – największy z zabytków na Górze Zamkowej. To 30-metrowa gotycka wieża z przełomu XIV-XV wieku, z której rozpościera się przepiękna panorama zarówno na miasto, jak i otaczające pasma górskie. Na szczyt wieży wiedzie 120 schodów.
Zamek Cieszyn prowadzi także Transgraniczne Centrum Informacji Turystycznej. – Jest ono dostępne dla turystów przez siedem dni w tygodniu. Obsługa prowadzona jest zarówno w języku polskim, jak i czeskim. Jest to nowy obiekt wybudowany w ramach projektu „Szlakiem cieszyńskiego tramwaju” – mówi dyrektor Magdalena Chorąży-Suchy.
Obok budynku Transgranicznego Centrum Informacji Turystycznej stoi replika cieszyńskiego tramwaju. – Dokładnie takie wozy tramwajowe w 1911 roku wyruszyły na ulice naszego miasta, wtedy jeszcze jednego miasta, Cieszyna. Teraz po ponad stu latach tramwaj wrócił do Cieszyna za sprawą „Szlaku cieszyńskiego tramwaju” – opowiada Maciej Russek. – Każdy może przyjść tutaj w godzinach otwarcia naszego Centrum Informacji, wsiąść do środka, poczuć atmosferę początków XX wieku oraz zobaczyć krótki filmik o tym, dlaczego ten tramwaj tu stoi.
Turystyka w wydaniu Zamku Cieszyn to nie tylko ruch turystyczny na Górze Zamkowej, ale także wydarzenia kulturalne. – Jednym z najważniejszych są „Skarby z cieszyńskiej trówły”, które realizowane są w długi weekend sierpniowy. Jest to święto tradycji lokalnego dziedzictwa i rzemiosła. realizowane są wówczas koncerty zespołów lokalnych, a także jarmark rzemiosła – opowiada dyrektor Magdalena Chorąży-Suchy. – Natomiast w całym okresie wakacyjnym, od końca czerwca do początku września, zapraszamy turystów na specjalnie przygotowane spacery tematyczne. Jednym z takich motywów jest na przykład „Kocia szajka” i cieszyńskie ślady bohaterów tego cyklu kryminałów dla dzieci. Spacer ten prowadzi autorka tej serii Agata Romaniuk.
Zamek Cieszyn dba także o seniorów, organizując z myślą o nich kilka wydarzeń w roku. – Są to spacery tematyczne i warsztaty, a także przede wszystkim „Weekend z Seniorem”, organizowany zawsze w pierwszy weekend października. Jest to duże wydarzenie dedykowane seniorom, a także terapeutom, psychologom, pracownikom domów opieki i całym rodzinom – zachęca dyrektor Magdalena Chorąży-Suchy.
Autorzy reportażu wideo:
Bartosz Augustyniak, Magdalena Nycz