8 godzin temu
Dlaczego czerń stała się kolorem żałoby? Czerń od wieków kojarzona jest z ciszą, powagą i śmiercią. Choć na pierwszy rzut oka to jedynie barwa, w kulturze zachodniej nabrała symbolicznego znaczenia, które przetrwało tysiące lat.
Pogrzeby
Zwyczaj noszenia czerni w czasie żałoby nie wziął się znikąd. Jego korzenie sięgają starożytnego Rzymu, gdzie ubiór z ciemnej wełny był oznaką żalu po stracie bliskiej osoby. To wtedy czerń zaczęła być utożsamiana z odejściem, brakiem światła i końcem życia.
Epoka wiktoriańska umocniła ten zwyczaj. Po śmierci księcia Alberta królowa Wiktoria przez niemal czterdzieści lat nosiła wyłącznie czarne stroje. Jej postawa nadała kolorowi żałoby status społecznej normy. Czerń stała się obowiązkiem, wyrazem szacunku i pokory wobec śmierci. Od tej pory żałoba nabrała określonych zasad – od ubioru po zachowanie.
Nie wszędzie jednak czerń oznacza żałobę. W wielu częściach świata symbole te wyglądają zupełnie inaczej. W kulturach Azji kolorem żałoby jest biel. W Chinach i Japonii symbolizuje ona oczyszczenie i duchowe przejście w inny wymiar. W hinduizmie biel oznacza zakończenie ziemskiego cyklu i początek nowego życia. W tradycji chrześcijańskiej natomiast żałoba łączy się również z fioletem, który w liturgii symbolizuje pokutę i nadzieję. W różnych kulturach kolory żałoby mówią więc nie tylko o smutku, ale też o relacji z przemijaniem i wiarą w życie po śmierci.
Na znaczenie czerni wpłynęły też względy praktyczne. W dawnych wiekach barwienie materiałów na czarno było kosztowne, a ciemne tkaniny zarezerwowane dla zamożnych. Dopiero w XIX wieku, wraz z rozwojem przemysłu tekstylnego, czarne ubrania stały się dostępne dla wszystkich. Wtedy też rozkwitła branża pogrzebowa. Sprzedawano specjalne stroje żałobne, kapelusze, woalki i akcesoria. Czerń stała się uniformem żalu, a żałoba sformalizowanym rytuałem społecznym.
Co to oznacza dla Ciebie jako czytelnika? Zrozumienie, skąd wzięła się symbolika czerni, pomaga lepiej poruszać się w świecie różnorodnych tradycji i norm. Warto pamiętać, iż kolor ubrania w czasie pogrzebu to nie tylko kwestia estetyki, ale wyraz szacunku i empatii wobec bliskich zmarłego. W różnych kulturach ten sam gest może mieć odmienne znaczenie. Świadomość takich różnic pozwala uniknąć nieporozumień i pokazuje, iż pamięć o zmarłych wyraża się nie tylko w emocjach, ale też w symbolach, które nosimy.
Czerń przestała być tylko barwą. Stała się językiem, którym mówimy o żalu, pamięci i ludzkiej kruchości. To język, który niezależnie od epoki wciąż przemawia z tą samą siłą.
Źródła: PAP/warszawawpigulce.pl
