Dobra wiadomość dla emerytów. Oszczędzą choćby 300 zł miesięcznie

Obowiązkowy abonament radiowo-telewizyjny pozostaje jedną z najbardziej kontrowersyjnych opłat w Polsce. Choć teoretycznie każdy właściciel odbiornika telewizyjnego lub radiowego powinien go uiszczać, w praktyce istnieje szereg grup społecznych, które są z tego obowiązku zwolnione. Co zaskakujące, setki tysięcy osób uprawnionych do zwolnienia przez cały czas reguluje te opłaty, nie mając świadomości przysługujących im praw.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Problem ten dotyczy szczególnie seniorów, którzy z jednej strony stanowią grupę najczęściej korzystającą z tradycyjnych mediów, a z drugiej są jednymi z najczęściej uprawnionych do ustawowych zwolnień.

Najszerszą i najłatwiej identyfikowalną grupą zwolnioną z opłat abonamentowych są seniorzy, którzy ukończyli 75 lat. Ta grupa jako jedyna korzysta z przywileju całkowicie automatycznego zwolnienia, co oznacza, iż osoby te nie muszą dopełniać żadnych formalności ani składać dokumentów w placówkach pocztowych. Zwolnienie przysługuje im z mocy prawa, bez konieczności wykonywania jakichkolwiek czynności. Niestety, wielu seniorów wciąż nie ma świadomości tego uprawnienia i regularnie opłaca abonament, mimo iż nie musi tego robić.

Osoby powyżej 75 roku życia nie są jednak jedyną grupą zwolnioną z abonamentu RTV. Przepisy przewidują również szereg innych kategorii osób uprawnionych do takiego zwolnienia. Dotyczy to między innymi osób z niepełnosprawnościami, w tym całkowicie niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji, osób niesłyszących z potwierdzoną całkowitą głuchotą lub obustronnym upośledzeniem słuchu, a także osób niewidomych, których ostrość wzroku nie przekracza 15 procent.

Na uwagę zasługuje fakt, iż również młodsi emeryci mogą skorzystać ze zwolnienia z opłaty abonamentowej. Uprawnienie to przysługuje osobom, które ukończyły 60 lat i pobierają emeryturę, której wysokość nie przekracza miesięcznie 50 procent przeciętnego wynagrodzenia. W ich przypadku konieczne jest jednak dopełnienie odpowiednich formalności. Aby uzyskać zwolnienie, muszą udać się do placówki Poczty Polskiej z dokumentami potwierdzającymi ich status emerytalny oraz wysokość otrzymywanego świadczenia.

Z abonamentu RTV zwolnione są również osoby, które otrzymują świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy. Podobnie, beneficjenci świadczeń z tytułu ustawy o pomocy społecznej oraz osoby zarejestrowane jako bezrobotne w urzędzie pracy mogą ubiegać się o zwolnienie. Istotną grupę stanowią także osoby posiadające prawo do zasiłku i świadczenia przedemerytalnego. Warto podkreślić, iż pełna lista osób uprawnionych do zwolnienia jest znacznie dłuższa i znajduje się na oficjalnej stronie Poczty Polskiej.

W przeciwieństwie do seniorów powyżej 75 roku życia, pozostałe grupy muszą dopełnić określonych formalności, aby faktycznie skorzystać z przysługującego im prawa do zwolnienia. Procedura jest jednak stosunkowo prosta. Osoby uprawnione powinny udać się do dowolnej placówki Poczty Polskiej, gdzie przedłożą dokumenty potwierdzające ich uprawnienia oraz wypełnią odpowiednie oświadczenie na formularzu dostępnym na miejscu. Warto pamiętać, iż zwolnienie z opłat abonamentowych obowiązuje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono wymagane dokumenty.

Po dopełnieniu wszystkich formalności zwolnienie z abonamentu RTV przyznawane jest bezterminowo, pod warunkiem, iż osoba uprawniona w dalszym ciągu spełnia kryteria uprawniające do tej ulgi. Oznacza to, iż nie trzeba okresowo ponawiać wniosku ani przedkładać nowych dokumentów, co znacznie upraszcza cały proces.

Dla osób, które nie kwalifikują się do żadnej z wymienionych kategorii zwolnień, obowiązują standardowe stawki abonamentu RTV, ustalone przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. W 2025 roku opłata za sam radioodbiornik wynosi 8,70 złotych miesięcznie, co daje 104,40 złotych w skali roku. Z kolei opłata za odbiornik telewizyjny (lub telewizyjny i radiofoniczny łącznie) wynosi 27,30 złotych miesięcznie, czyli 327,60 złotych rocznie. Istotne jest to, iż opłata za odbiornik telewizyjny zawiera już w sobie opłatę za radio, więc nie trzeba płacić obu kwot łącznie.

Niewielu Polaków zdaje sobie sprawę, iż wyjątek od tej zasady stanowią radia samochodowe, które powinny być rejestrowane oddzielnie. Teoretycznie Poczta Polska ma prawo przeprowadzać kontrole i nakładać kary na posiadaczy niezarejestrowanych odbiorników, jednak w praktyce rzadko dotyczy to osób prywatnych. Kontrole skupiają się głównie na firmach posiadających rozbudowane floty pojazdów, gdzie potencjalne wpływy z abonamentu są znacznie wyższe.

Interesującym zjawiskiem społecznym jest fakt, iż to właśnie seniorzy stanowią jedną z największych grup regularnie opłacających abonament RTV, mimo iż wielu z nich ma prawo do zwolnienia. Wynika to z kilku czynników, w tym przede wszystkim z przywiązania do tradycyjnych mediów, nawyku terminowego regulowania płatności oraz silnie zakorzenionego poczucia obowiązku obywatelskiego. Warto zaznaczyć, iż przedstawiciele młodszych pokoleń znacznie rzadziej rejestrują odbiorniki i płacą abonament, co wiąże się przede wszystkim z rosnącą popularnością platform streamingowych oraz korzystaniem z telewizji kablowej zamiast tradycyjnego sygnału antenowego.

Obecny system poboru abonamentu RTV jest powszechnie krytykowany jako przestarzały i nieefektywny. W związku z tym rząd rozważa wprowadzenie alternatywnych rozwiązań. Jednym z proponowanych modeli jest wprowadzenie opłaty audiowizualnej, która byłaby doliczana do rocznego rozliczenia PIT i obowiązywałaby wszystkich podatników. Szacowana wysokość takiej opłaty to około 8-9 złotych miesięcznie, a system przewidywałby również zwolnienia dla określonych grup społecznych, podobnie jak ma to miejsce obecnie.

Drugim rozważanym rozwiązaniem jest całkowite wycofanie abonamentu i przejście na model finansowania mediów publicznych bezpośrednio z budżetu państwa. Z nieoficjalnych informacji wynika jednak, iż żadne z tych rozwiązań nie zostanie prawdopodobnie wprowadzone przed najbliższymi wyborami prezydenckimi, głównie ze względu na stanowisko urzędującego prezydenta Andrzeja Dudy, który wyraził sprzeciw wobec fundamentalnych zmian w systemie finansowania mediów publicznych.

Niezależnie od przyszłych zmian systemowych, w tej chwili obowiązujące zwolnienia z abonamentu RTV pozostają w mocy, a osoby uprawnione powinny rozważyć skorzystanie z przysługujących im praw. Jest to szczególnie istotne w czasach rosnących kosztów życia, gdy każda zaoszczędzona kwota ma znaczenie dla domowego budżetu. Warto zatem sprawdzić, czy nie znajdujemy się w jednej z grup uprawnionych do zwolnienia, a jeżeli tak, dopełnić niezbędnych formalności.

Eksperci zwracają również uwagę na konieczność przeprowadzenia szerszej kampanii informacyjnej na temat przysługujących zwolnień z abonamentu RTV. Szczególnie ważne jest dotarcie z tą informacją do seniorów, którzy często nie mają świadomości przysługujących im praw lub nie wiedzą, jak procedurę zwolnienia przeprowadzić. Lokalne ośrodki pomocy społecznej oraz organizacje senioralne mogłyby odegrać kluczową rolę w rozpowszechnianiu tej wiedzy i wspieraniu uprawnionych osób w dopełnianiu niezbędnych formalności.

Podsumowując, choć abonament RTV jest formalnie obowiązkowy dla większości posiadaczy odbiorników, znacząca część społeczeństwa ma prawo do zwolnienia z tej opłaty. Dotyczy to zwłaszcza seniorów, osób z niepełnosprawnościami oraz osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. Warto sprawdzić swoje uprawnienia i w razie potrzeby dopełnić odpowiednich formalności, aby nie płacić abonamentu, gdy nie jest to konieczne.