Sytuacja finansowa polskich seniorów dramatycznie się pogarsza. Najnowsze dane z Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor i bazy informacji kredytowych BIK pokazują, iż zaległe zadłużenie osób powyżej 65. roku życia wzrosło o kolejny miliard złotych, osiągając rekordowy poziom 12 miliardów złotych. To już drugi rok z rzędu, gdy zobowiązania seniorów rosną w tak znaczącym tempie.
Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Pesymistyczne nastroje i ograniczone możliwości
Prognozy na przyszłość nie napawają optymizmem. Zdecydowana większość seniorów nie widzi szans na poprawę swojej sytuacji finansowej. Według badań, 39 procent osób w wieku 65+ przewiduje, iż ich sytuacja pozostanie bez zmian, 22 procent spodziewa się pogorszenia, a co szósty senior obawia się znaczącego pogorszenia swojej sytuacji materialnej. Zaledwie 8 procent ankietowanych liczy na niewielką poprawę, a nikt nie spodziewa się zdecydowanej zmiany na lepsze.
W obliczu trudności finansowych, seniorzy planują przede wszystkim oszczędzać. Blisko połowa (49 procent) deklaruje ograniczenie zbędnych wydatków do minimum, 36 procent zamierza szukać promocji i korzystnych cenowo ofert, a co piąty planuje odkładać pieniądze na tzw. poduszkę finansową. Co niepokojące, aż 79 procent seniorów nie widzi możliwości zwiększenia swoich dochodów.
Struktura zadłużenia i jego geograficzne zróżnicowanie
Choć całkowita kwota zaległości rośnie, liczba zadłużonych seniorów zmniejszyła się o prawie 25 tysięcy osób. Jak wyjaśnia dr hab. Waldemar Rogowski, główny analityk BIG InfoMonitor, może to oznaczać, iż osoby, które już wpadły w spiralę zadłużenia, mają coraz większe trudności z wyjściem z niej. Średnie zadłużenie na osobę wzrosło o 2854 złote, osiągając poziom 32247 złotych.
Zadłużenie ma wyraźny wymiar geograficzny. Najwięcej niesolidnych dłużników w wieku 65+ mieszka w województwie kujawsko-pomorskim (65 osób na 1000 emerytów) i zachodniopomorskim (64 na 1000). Najlepsza sytuacja jest na Podkarpaciu (28 na 1000) i Podlasiu (32 na 1000). Pod względem kwoty zadłużenia niechlubne pierwsze miejsce zajmuje Mazowsze (2,5 mld zł), następnie Śląsk (1,5 mld zł) i Dolny Śląsk (1 mld zł).
Demografia pogłębia problem
Sytuacja staje się jeszcze bardziej niepokojąca w kontekście zmian demograficznych. Według danych GUS, w 2023 roku grupa osób w wieku 65+ zwiększyła się o 197 tysięcy, osiągając 7,5 miliona osób, co stanowi 20,1 procent populacji Polski. w tej chwili na każde 100 dzieci w wieku 0-14 lat przypada 133 seniorów.
Co więcej, Polska zanotowała w ostatniej dekadzie największy w Unii Europejskiej wzrost wskaźnika obciążenia emerytalnego, który porównuje liczbę osób w wieku 65+ do liczby mieszkańców w wieku produkcyjnym. Prognozy GUS wskazują, iż od 2052 roku na 100 osób w wieku produkcyjnym będzie przypadać ponad 100 osób w wieku nieprodukcyjnym.
Rodzaje zobowiązań i próby ich spłaty
Zaległe zobowiązania seniorów dotyczą różnych obszarów. Zadłużenie związane z niespłaconymi w terminie kredytami i pożyczkami wzrosło w ciągu roku o 356,6 mln zł (5,3 procent) do ponad 7 mld zł i dotyczy prawie 207 tysięcy osób. Natomiast zaległości z tytułu mediów, czynszu, opłat telekomunikacyjnych i innych usług nieznacznie spadły (o 0,5 procent) do poziomu 4,88 mld zł, obejmując ponad 219 tysięcy osób.
„Wzrost kosztów życia, wysokie oprocentowanie kredytów i pożyczek oraz inflacja szczególnie dotykają osoby w wieku 65+, dla których głównym źródłem utrzymania są stałe świadczenia emerytalne” – podkreśla dr hab. Waldemar Rogowski. Ekspert zwraca uwagę, iż ta grupa wiekowa, z ograniczonym dostępem do dodatkowych źródeł dochodu, jest szczególnie podatna na skutki zmian gospodarczych.
Źródło: BIG Infomonitor.