Ministerstwo Finansów ogłosiło znaczące zmiany w opodatkowaniu używek. Od 1 stycznia 2025 roku Polacy będą musieli głębiej sięgnąć do kieszeni za papierosy, alkohol i wyroby tytoniowe. Według rządowych szacunków, same wpływy z akcyzy od wyrobów tytoniowych przyniosą budżetowi dodatkowe miliardy złotych.
Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3.
Skala podwyżek dla palaczy
Już uchwalona ustawa wprowadza istotne zmiany w cenach wyrobów tytoniowych. Paczka papierosów, która w tej chwili kosztuje 17-18 złotych, w przyszłym roku przekroczy barierę 20 złotych. Podwyżki nie ominą również użytkowników wyrobów nowatorskich, gdzie cena wzrośnie do 19,04 zł za paczkę, oraz e-papierosów, których płyn będzie kosztował 23,64 zł.
Zmiany w cenach alkoholu
Zgodnie z mapą podwyżek akcyzy, zatwierdzoną jeszcze przez poprzedni rząd, napoje alkoholowe podrożeją o 5 procent. W praktyce oznacza to wzrost ceny piwa o 3 grosze, wina o 10 groszy, a butelki wódki o złotówkę. Kwestia dodatkowej opłaty od tzw. małpek pozostaje przez cały czas nierozstrzygnięta.
Perspektywa kolejnych lat
Ministerstwo Finansów przewiduje dalsze podwyżki w kolejnych latach. Według prognoz, cena paczki papierosów może wzrosnąć do 23,85 zł w 2026 roku i aż 26,54 zł w 2027 roku. Mimo to, Polska wciąż pozostaje jednym z najtańszych państw pod względem cen papierosów w Europie – w tej chwili średnia cena paczki wynosi 3,15 euro, co plasuje nas na przedostatnim miejscu, przed Bułgarią.
Społeczne skutki podwyżek
Wzrost cen używek może prowadzić do istotnych zmian społecznych. Wyższe ceny mogą skłonić część osób do ograniczenia lub rezygnacji z nałogu, co byłoby korzystne z perspektywy zdrowia publicznego. Według danych Ministerstwa Zdrowia, w Polsce ponad 20% mieszkańców to nałogowi palacze, a palenie przyczynia się do 60 tysięcy zgonów rocznie.
Ekonomiczne konsekwencje
Podwyżki mogą również wpłynąć na rozwój szarej strefy i przemytu papierosów, szczególnie z państw wschodnich, gdzie ceny są znacznie niższe. To z kolei może skutkować zmniejszeniem wpływów do budżetu państwa i zwiększeniem kosztów walki z nielegalnym handlem.
Zmiany w strukturze konsumpcji
Możliwe jest także, iż wyższe ceny tradycyjnych papierosów skłonią część palaczy do przejścia na tańsze alternatywy, takie jak e-papierosy lub wyroby nowatorskie, co może zmienić strukturę rynku wyrobów tytoniowych w Polsce.