Dworek Konstancji Gładkowskiej, muzy Fryderyka Chopina ponownie zachwyca

W Skierniewicach, przy ulicy św. Floriana 4, znajduje się miejsce, które przenosi odwiedzających w czasie – urokliwy, drewniany Dworek Konstancji Gładkowskiej, znany też jako „Dworek modrzewiowy”. To niezwykły zabytek, jeden z ostatnich tak dobrze zachowanych przykładów drewnianej architektury w mieście. Po niedawnej, kompleksowej renowacji, dworek nie tylko olśniewa swoim wyglądem, ale też tętni nowym życiem, jako przestrzeń kulturalna. Upamiętnia postać Konstancji Gładkowskiej – śpiewaczki i młodzieńczej miłości Fryderyka Chopina – stając się miejscem spotkań z historią, muzyką i lokalnym dziedzictwem.

Unikatowy zabytek architektury drewnianej
Dworek powstał prawdopodobnie w drugiej połowie XVIII wieku, choć niektóre źródła datują jego budowę na początek XIX stulecia. Zbudowany z drewna, parterowy, z charakterystycznym gankiem wspartym na kolumnach, przez dekady pełnił różne funkcje – od prywatnej rezydencji, przez dom parafialny, aż po lokalną izbę pamięci.

To, co wyróżnia dworek na tle innych zabytków w Skierniewicach, to jego autentyczna drewniana konstrukcja, rzadko spotykana w przestrzeni miejskiej. Większość dawnych, podobnych budynków została już zniszczona lub przebudowana. Dzięki inicjatywie samorządu, konserwatorów i lokalnych pasjonatów historii, dworek został kompleksowo odnowiony w latach 2021–2023. Kosztem ponad 3,5 miliona złotych wykonano pełną rewitalizację: wymieniono podwaliny, dach, odtworzono stolarkę okienną i drzwiową, przywrócono historyczne detale architektoniczne i stworzono nowoczesną przestrzeń ekspozycyjną.

– Dworek Konstancji Gładkowskiej to prawdziwa perła Skierniewic — najstarszy i jeden z najlepiej zachowanych zabytków w mieście. Jego elegancka architektura i niezwykła historia sprawiają, iż jest nie tylko świadectwem minionych epok, ale i jednym z najpiękniejszych miejsc w naszym regionie – mówi Anna Majda Baranowska z Muzeum Historycznego w Skierniewicach. – Dziś dworek tętni życiem, realizowane są w nim koncerty, wystawy czasowe, spotkania historyczne i wydarzenia edukacyjne, m.in. urodziny Fryderyka Chopina, koncerty muzyki klasycznej oraz ekspozycje dotyczące życia Konstancji Gładkowskiej.

Konstancja Gładkowska – muza Fryderyka Chopina
Konstancja Gładkowska urodziła się 2 czerwca 1810 roku w Warszawie. Była utalentowaną śpiewaczką – sopranistką, uczennicą Konserwatorium Warszawskiego. To właśnie tam, w 1829 roku, poznała młodego Fryderyka Chopina. Ich spotkanie miało miejsce podczas jednego z koncertów, gdzie Chopin usłyszał jej głos i, jak sam pisał, „zakochał się bez pamięci”. Chopin wspominał ją w swoich listach, jako „piękność pełną gracji” i „natchnienie”. W jego uczuciach do Konstancji, – choć prawdopodobnie nigdy w pełni odwzajemnionych – kryło się coś więcej niż młodzieńcza fascynacja. Przypisuje się jej inspirację dla Koncertu fortepianowego f-moll op. 21, który kompozytor zadedykował „nieznajomej”, jak pisał. W rzeczywistości „nieznajomą” była właśnie Gładkowska.

Ich kontakt trwał zaledwie kilkanaście miesięcy – losy rozdzieliły ich, gdy Chopin w listopadzie 1830 roku wyjechał z Warszawy do Wiednia i już nigdy nie wrócił na stałe do Polski. Konstancja niedługo po tym związała się z Józefem Grabowskim, właścicielem majątku w Raduczu pod Rawą Mazowiecką.

– Konstancja Gładkowska to niezwykle ważna postać w historii Skierniewic – kobieta obdarzona nie tylko talentem muzycznym, ale i wyjątkową wrażliwością artystyczną.

W historii zapisała się przede wszystkim, jako muzy Fryderyka Chopina, jego młodzieńcza miłość, ale dla nas jest kimś więcej: symbolem romantyzmu i kultury XIX wieku, z którą nasze miasto było głęboko związane. Dworek, w którym mieszkała, nie tylko zachował się w znakomitym stanie, ale też pozwala nam dziś poczuć atmosferę tamtych czasów. To miejsce, w którym historia staje się osobista — namacalna, wzruszająca i wciąż żywa – musi Anna Majda Baranowska.

Ostatnie lata życia w Skierniewicach
Po śmierci męża w 1878 roku, Konstancja Gładkowska przeprowadziła się do Skierniewic, gdzie zamieszkała w skromnym dworku przy obecnej ul. św. Floriana. Była już wówczas osobą schorowaną i częściowo niewidomą, jednak mimo to do końca życia interesowała się muzyką, często grała na fortepianie i wspominała młodość oraz Fryderyka Chopina. Zmarła 20 grudnia 1889 roku. Została pochowana na starym cmentarzu parafialnym w Skierniewicach. Jej grób, choć przez lata zapomniany, dziś objęty jest opieką konserwatorską i stanowi część szlaku chopinowskiego w regionie.

Kulturalne centrum dziedzictwa romantycznego
Od momentu otwarcia po rewitalizacji Dworek Konstancji Gładkowskiej przyciąga nie tylko miłośników architektury, ale i wielbicieli muzyki klasycznej, romantyzmu i historii. realizowane są tu m.in.:
koncerty chopinowskie i recitale fortepianowe,
warsztaty dla dzieci i młodzieży o tematyce muzycznej,
wystawy pamiątek związanych z epoką romantyzmu i z samą Gładkowską,
prelekcje historyczne i wieczory wspomnieniowe.
Dzięki połączeniu historii z nowoczesnym podejściem do dziedzictwa kulturowego, dworek stał się wizytówką miasta – miejscem, gdzie przeszłość spotyka się z teraźniejszością.

Dworek Konstancji Gładkowskiej to jeden z najcenniejszych przykładów zachowanej architektury drewnianej w Skierniewicach – miejsce wyjątkowe nie tylko pod względem formy, ale też treści i symboliki. Przypomina o bogatej, choć czasem zapomnianej historii miasta, a także o niezwykłej postaci kobiety, która była młodzieńczą muzą największego polskiego kompozytora. To miejsce, które warto odwiedzić – nie tylko ze względu na walory architektoniczne, ale przede wszystkim z powodu historii, którą opowiada.

Opracowanie i zdjęcia: Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego