Dziedziczenie przez dzieci – prawa i obowiązki niepełnoletnich spadkobierców

W polskim prawie osoby niepełnoletnie mogą dziedziczyć. Jednakże, ze względu na brak pełnej umiejętności czynności prawnych, proces ten rządzi się szczególnymi zasadami, które mają na celu ochronę interesów dzieci i młodzieży.

Niepełnoletnie dziecko może zostać spadkobiercą, a polskie prawo nie nakłada ograniczeń wiekowych w tym zakresie. Co więcej, możliwe jest dziedziczenie przez nienarodzone dziecko (nasciturusa), pod warunkiem, iż urodzi się ono żywe i zostało poczęte przed śmiercią spadkodawcy.

Niepełnoletni, a także nienarodzone dziecko może dziedziczyć:

• na podstawie ustawy – np. jako dziecko zmarłego, gdy nie sporządzono testamentu
• na podstawie testamentu – jeżeli został w nim wskazany jako spadkobierca lub zapisobierca.

W obu przypadkach procedura jest podobna, choć w praktyce dziedziczenie testamentowe częściej wymaga udziału sądu (np. przy weryfikacji testamentu czy ustalaniu ważności oświadczeń).

Z uwagi na brak pełnej umiejętności czynności prawnych, dziecko nie może samodzielnie decydować o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, ani zarządzać odziedziczonym majątkiem. Decyzje w tym zakresie podejmują jego przedstawiciele ustawowi, zwykle rodzice. Prawo przewiduje trzy możliwości nabycia spadku:

• przyjęcie spadku wprost – co wiąże się z pełną odpowiedzialnością za długi spadkowe
• przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – co oznacza odpowiedzialność za długi tylko do wartości aktywów spadkowych
• odrzucenie spadku – całkowita rezygnacja z dziedziczenia.

Jeśli rodzic lub prawny opiekun chce, aby dziecko nabyło spadek, wystarczy, iż poczeka 6 miesięcy i stanie się to automatycznie z mocy samego prawa. Gdy okres ten minie, dziecko nabywa spadek z dobrodziejstwem inwentarza, a więc z ograniczeniem swojej odpowiedzialności za długi spadkowe do wysokości stanu czynnego spadku. Oczywiście taka sytuacja nie zwalnia od załatwienia formalności spadkowych, tzn. uzyskania notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia albo prawomocnego postanowienia sądu w sprawie stwierdzenia nabycia spadku – są to dokumenty potwierdzające nabycie przez dziecko praw do pozostawionego przez spadkodawcę majątku.

W przypadku gdy spadek zawiera długi przewyższające wartość majątku, warto rozważyć odrzucenie spadku. Oświadczenie o odrzuceniu spadku należy złożyć w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o dziedziczeniu. jeżeli opiekunowie chcą odrzucić spadek w imieniu dziecka, muszą wcześniej uzyskać zgodę sądu rodzinnego – jest to tzw. czynność przekraczająca zwykły zarząd majątkiem dziecka. Zgoda sądu rodzinnego nie jest potrzebna gdy dziecko zostaje spadkobiercą dlatego, iż jego rodzic odrzucił spadek. Wówczas odrzucenie spadku w imieniu dziecka przez tego rodzica, za zgodą drugiego rodzica lub wspólnie przez rodziców, nie wymaga zezwolenia sądu rodzinnego. Oświadczenie w tym zakresie rodzice mogą złożyć przed sądem lub notariuszem. Istotne jest to, iż każdemu z rodziców musi przysługiwać władza rodzicielska w tym zakresie.

Po nabyciu spadku nieletni nie może samodzielnie dysponować swoim majątkiem – zarządzają nim rodzice lub opiekunowie prawni, ale z ograniczeniami. Na dokonanie niektórych czynności, np. sprzedaż nieruchomości, zaciągnięcia zobowiązań lub rozporządzania cennymi składnikami majątku, konieczna jest zgoda sądu rodzinnego.

Dziedziczenie przez dzieci to temat wymagający ostrożności, chociaż dzieci mogą dziedziczyć majątek na takich samych zasadach jak dorośli, potrzebują wsparcia i ochrony prawnej ze strony swoich opiekunów oraz sądu. Szczególną uwagę należy zwrócić na kwestie odpowiedzialności za długi spadkowe oraz zarządzania odziedziczonym majątkiem.

Projekt: „NASZE PRAWA-WSPÓLNE SPRAWY” realizowany przez:

Stowarzyszenie Inicjatyw Wschodnich w Hrubieszowie

stowarzyszeniesiw.pl

Grant realizowany ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu SPLOT WARTOŚCI

„Program finansowany jest przez Unię Europejską. Wyrażone opinie i poglądy są wyłącznie poglądami autora (autorów) i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. Ani Unia Europejska, ani organ przyznający finansowanie nie mogą ponosić za nie odpowiedzialności.”

Zobacz też:

Społeczne i obywatelskie prawa dziecka

Wyświetl ten post na Instagramie

Zerknij na Instagram →

Chcesz podzielić się informacjami z Hrubieszowa i powiatu hrubieszowskiego z Czytelnikami lubiehrubie? Prześlij info i zdjęcia na adres [email protected]

Artykuł sponsorowany – tekst mat. partnera, fot. lubiehrubie