Dziesiątki tysięcy złotych czekają w ZUS. Sprawdź, czy należy ci się wypłata gwarantowana

Mało znany przepis w systemie emerytalnym może przynieść spadkobiercom zmarłych emerytów znaczące korzyści finansowe. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dysponuje środkami, które mogą sięgać kilkudziesięciu tysięcy złotych, jednak aby je otrzymać, uprawnione osoby muszą same wystąpić z odpowiednim wnioskiem. To rozwiązanie dotyczy szczególnej kategorii środków zgromadzonych na subkoncie ZUS, które podlegają dziedziczeniu choćby po rozpoczęciu wypłaty emerytury.

Fot. Warszawa w Pigułce

System wypłat gwarantowanych jest dostępny dla emerytów urodzonych po 1 stycznia 1949 roku, którzy przeszli na emeryturę według nowych zasad. Co szczególnie istotne, pieniądze te można otrzymać choćby wtedy, gdy emeryt przed śmiercią pobierał już świadczenie emerytalne. Jedynym warunkiem jest to, by od momentu pierwszej wypłaty emerytury do śmierci nie minęły więcej niż trzy lata.

Źródłem tych środków są składki emerytalne gromadzone na specjalnym subkoncie w ZUS. Dotyczy to szczególnie osób, które były członkami Otwartych Funduszy Emerytalnych lub tych, którzy po 2014 roku zdecydowali się pozostawić swoje składki w ZUS. System ten jest szczególnie korzystny dla osób zbliżających się do emerytury, gdyż w ramach tak zwanego suwaka bezpieczeństwa, środki z OFE są systematycznie przenoszone na subkonto ZUS na 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

Wysokość wypłaty gwarantowanej jest obliczana według specjalnej formuły. Od wartości środków zgromadzonych na subkoncie w dniu ustalania emerytury odejmuje się 1/37 tej kwoty za każdy miesiąc pobierania świadczenia, maksymalnie przez 36 miesięcy. Pozostała kwota stanowi wypłatę gwarantowaną, która podlega dziedziczeniu.

Szczególnie istotne jest to, kto może ubiegać się o te środki. W pierwszej kolejności prawo do nich ma współmałżonek, z którym emeryt pozostawał we wspólności majątkowej. Co ciekawe, nie musi on składać specjalnego wniosku o wskazanie go jako osoby uprawnionej – staje się nią automatycznie. Emeryt może jednak za życia wskazać inne osoby uprawnione do otrzymania tych środków.

Jeśli zmarły emeryt był osobą samotną i nie wskazał osób uprawnionych, środki podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych. W takiej sytuacji spadkobiercy muszą udowodnić swoje prawa do spadku, przedstawiając odpowiednie dokumenty w ZUS. Niezależnie od tego, kto jest uprawniony do otrzymania wypłaty gwarantowanej, musi złożyć specjalny wniosek na formularzu ZUS EWG-P.

Eksperci podkreślają, iż wiedza o możliwości uzyskania wypłaty gwarantowanej wciąż jest niedostateczna. Wiele osób uprawnionych do otrzymania tych środków nie jest świadomych swoich praw lub błędnie zakłada, iż pieniądze z ZUS nie podlegają dziedziczeniu po rozpoczęciu wypłaty emerytury. Dlatego tak ważne jest rozpowszechnianie informacji o tym mechanizmie i zachęcanie uprawnionych do składania wniosków.

Warto również zauważyć, iż system ten stanowi formę zabezpieczenia dla rodzin emerytów, szczególnie w pierwszych latach po przejściu na emeryturę. Jest to swojego rodzaju okres gwarancyjny, który zapewnia, iż zgromadzone przez lata środki nie przepadną, choćby jeżeli emeryt zmarł niedługo po rozpoczęciu pobierania świadczenia.