GDÓW LEŻY W ZATOCE GDOWSKIEJ

Prace naukowe z geologii i geomorfologii wyraźnie lokalizują Gdów w Kotlinie Sandomierskiej, w jej zachodniej części zwanej Zatoką Gdowską. choćby górzysty przysiółek Grzybowa nie pozostało przez nich zaliczany do Pogórza Wielickiego. W granicach Gdowa, jedynie leżące za Rabą północne stoki Sypki (Stryszowej) są malutkim fragmentem Pogórza Wiśnickiego.

W internecie odnaleźć można w dalszym ciągu informacje, iż Gdów znajduje się na Pogórzu Wielickim. Wśród większości mieszkańców istnieje powszechne przekonanie, iż właśnie Gdów leży na Pogórzu. Informacja ta kształtowana jest tu już od dziecka. Tymczasem nie jest to prawdą.

Zdjęcie wykonane znad Folwarku Zagaje, prezentuje płaską powierzchnię Gdowa (ok. 230 m npm) oraz urozmaiconą rzeźbę terenu na dalszym planie. Ponad gdowską równiną – narożnikiem Kotliny Sandomierskiej – widnieją z lewej strony horyzontu wzniesienia Pogórza Wielickiego (Karpaty) z masztem na Chorągwicy (430 m npm), z prawej zaś, znacznie niższe pagórki Podgórza Bocheńskiego (Kotlina Sandomierska) z charakterystycznym Lasem Jawczyckim (304 m npm). O różnicy pomiędzy Pogórzem Wielickim, a Podgórzem Bocheńskim zdecydowała zupełnie inna ich budowa geologiczna. Pogórze Wielickie zbudowane jest z paleogeńskich płaszczowin fliszu karpackiego, natomiast Podgórze Bocheńskie z dużo młodszych utworów solonośnego miocenu, sfałdowanego nasunięciem Karpat. Różnicę pomiędzy obu jednostkami można zauważyć, jadąc trasą 966 z Wieliczki do Gdowa. Na tym odcinku (czasówce dla kolarzy), szosa kilkakrotnie pokonuje Próg Karpat. Można to odczuć w trakcie podjazdów do skrzyżowań w Biskupicach (312 m npm) oraz w Łazanach (305 m npm). Ten bezpośredni kontakt z Pogórzem Wielickim, sprawia iż każdy jadący do Gdowa, bezmyślnie lokalizuje go na terenie mijanego właśnie Pogórza. A wystarczy po drodze spojrzeć na rozległą równinę Gdowa z perspektywy wzniesień Łazan, Jawczyc oraz Bilczyc, by przekonać się o błędnym rozumowaniu.