Głos przeszłości, duma teraźniejszości. Trwa V Festiwal Kultury Lasowiackiej

W niedzielę, 6 lipca, w Kolbuszowej zainaugurowano piątą, jubileuszową edycję Festiwalu, która potrwa do 27 lipca. Wydarzenie ma formułę wędrowną i odwiedza kolejne miejscowości północnej części Podkarpacia, a każdy z operatorów kładzie nacisk na inny element kultury lasowiackiej. Jednym z jego przystanków był Leżajsk, gdzie 13 lipca w Muzeum Ziemi Leżajskiej tradycja ożyła w drewnie, kolorach i dźwiękach.

Była to niezwykła okazja, by poznać historię i znaczenie zabawkarskiego dziedzictwa regionu poprzez zwiedzanie etnograficzno-zabawkarskiej ekspozycji z przewodnikiem, a także wzięcie udziału w warsztatach malowania drewnianych zabawek oraz tworzenia sznurkowych obrazków.

Całość dopełniły występy Zespołu Pieśni i Tańca „Leliwa” z Leżajska, zespołu śpiewaczego Koła Gospodyń Wiejskich „Łukowianie” z Łukowej oraz zespołu śpiewaczego „Jagoda” ze Starego Miasta. Dzięki temu uczestnicy przenieśli się w świat lasowiackiego rzemiosła zabawkarskiego, pieśni, tańca i euforii płynącej z ludowej kultury, jak również mogli obejrzeć tańce i przyśpiewki z innych regionów Polski.

Z szacunku dla przeszłości

Festiwal Kultury Lasowiackiej to organizowane od 2021 r. przez Województwo Podkarpackie święto kultury ludowej Lasowiaków. Ma na celu ochronę i popularyzację kultury lasowiackiej jako ważnego elementu dziedzictwa i tożsamości regionu.

fot. Marta Zagaja/Halo Rzeszów

Wydarzenia festiwalowe przez kilka tygodni zapraszają mieszkańców, jak i turystów do bliższego poznania elementów tejże kultury. Organizowane są m.in. koncerty, jarmarki, pokazy, warsztaty i degustacje.

V Festiwal Kultury Lasowiackiej to coś więcej niż wydarzenie, to wyraz szacunku wobec przeszłości i ludzi, którzy ją tworzyli. To także dowód na to, iż tradycja wciąż żyje, inspiruje i jednoczy. Leżajsk, jako jeden z przystanków Festiwalu, pokazał, iż lasowiacka kultura jest głęboko zakorzeniona w sercach mieszkańców i wciąż ma siłę, by poruszać kolejne pokolenia.

Kim byli Lasowiacy?

Lasowiacy to etnograficzna grupa ludności zamieszkująca niegdyś tereny południowo-wschodniej Polski, północnej części Kotliny Sandomierskiej, w widłach Wisły i Sanu. Był to obszar dawnej Puszczy Sandomierskiej. Dzisiaj stanowią go powiaty: leżajski, niżański, stalowowolski, tarnobrzeski, kolbuszowski, mielecki oraz część ropczycko-sędziszowskiego.

Złożoność grupy polegała na tym, iż powstała w wyniku wielowiekowej akcji osadniczej, która była prowadzona na terenie Puszczy Sandomierskiej. Mianowicie od północy napływała ludność z Mazowsza, od południa z Małopolski, od wschodu mieszana ludność polsko-ruska, jak również rusko-wołoska, turecko-tatarska (osadzeni jeńcy wojenni), a choćby litewska. Dodatkowo znalazła się tam ludność austryjacka z akcji kolonizacyjnych prowadzonych przez cesarza Józefa II.

Społeczność ta samookreślała się mianem „Lesioki”. Świadczy to o szacunku jakim darzyli puszczę oraz o świadomości odrębności w stosunku do sąsiadów. Ich głównym zajęciem było rolnictwo.

Natomiast ze względu na niezbyt urodzajne gleby zajmowali się również, m.in. szewstwem, tkactwem, plecionkarstwem, bednarstwem, smolarstwem, bartnictwem, kowalstwem, młynarstwem oraz zabawkarstwem.