Gminy Sękowa, Grybów i Osiek liderkami profilaktyki raka szyjki macicy

W ub.r. cytologię w programie profilaktyki raka szyjki macicy wykonało blisko 40 tys. Małopolanek. Największy odsetek uprawnionych kobiet zgłosił się na badania w gminach Sękowa (powiat gorlicki), Grybów (powiat nowosądecki) i Osiek (powiat oświęcimski). W tym roku w programie cytologię może zrobić 700 tys. mieszkanek naszego regionu. W gabinecie ginekologicznym albo jednej z 43 placówek, gdzie badanie wykonują położne POZ.

– W ubiegłym roku w programie profilaktyki raka szyjki macicy, który finansuje Narodowy Fundusz Zdrowia, zbadało się blisko 40 tys. Małopolanek. To niewielka część wszystkich uprawnionych kobiet, tym bardziej warto więc stawiać za wzór te panie, które nie odkładają zdrowia na później i zgłaszają się na badania. Nasza analiza pokazuje, iż największy odsetek uprawnionych kobiet skorzystał z profilaktycznej cytologii w gminach Sękowa, Grybów i Osiek. Mieszkanki tej ostatniej urastają do rangi prawdziwych liderek profilaktyki, należąc również do najchętniej korzystających z programu profilaktyki raka piersi – mówi Elżbieta Fryźlewicz-Chrapisińska, dyrektor Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Krakowie.

Według raportu Narodowego Funduszu Zdrowia, który powstał we współpracy z Narodowym Instytutem Onkologii i Centrum e-Zdrowia, w 2022 roku w całym kraju na raka szyjki macicy zachorowały blisko 3 tys. Polek, w tym ponad 220 Małopolanek. Szacuje się, iż choroba jest wyleczalna choćby w 99 proc. przypadków, pod warunkiem iż zostanie wykryta na wczesnym etapie rozwoju. Szansę na to dają właśnie regularne badania cytologiczne. Tymczasem według danych NFZ spośród kobiet, u których w latach 2013-2022 zdiagnozowano raka szyjki macicy, średnio jedynie 31 proc. miała wcześniej wykonywaną taką diagnostykę.

NFZ finansuje program profilaktyki raka szyjki macicy dla kobiet w wieku 25-64 lata. Mogą one wykonać cytologię bezpłatnie, bez skierowania, bez kolejek raz na trzy lata. Podczas badania jest pobierany materiał z szyjki macicy, który następnie trafia do oceny mikroskopowej. jeżeli wynik jest prawidłowy, wystarczy powtórzyć diagnostykę za trzy lata albo – w szczególnych przypadkach – za rok. jeżeli cytologia wykaże nieprawidłowości, kobieta jest kierowana na pogłębioną diagnostykę. W ub. r. spośród blisko 40 tys. kobiet na dodatkowe badania skierowano 200 pań.

Patrząc na zgłaszalność na badania pod kątem powiatów, w ubiegłym roku największy odsetek uprawnionych kobiet zrobił to w powiecie suskim, nowosądeckim i Nowym Sączu. Skład podium jest taki sam również w analizie objęcia populacji poszczególnych powiatów programem profilaktyki raka szyjki macicy, czyli odsetka uprawnionych kobiet, które kiedykolwiek skorzystały z możliwości takiej diagnostyki.

W tym roku program profilaktyki raka szyjki macicy obejmuje 700 tys. Małopolanek. Mogą one zbadać się w każdym gabinecie ginekologicznym, który ma umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Ich wykaz jest dostępny na stronie gsl.nfz.gov.pl/ w zakładce programy profilaktyczne. Cytologię w programie pobierają także niektóre położne POZ. W Małopolsce na badanie do położnej POZ można zgłosić się do 43 różnych placówek. Ich adresy są dostępne w tym samym miejscu: gsl.nfz.gov.pl/.

Kobiety, które nie kwalifikują się do programu profilaktyki raka szyjki macicy, mogą wykonać bezpłatną cytologię w ramach porady u lekarza ginekologa, który współpracuje z NFZ.