II Wojna Światowa oczami gnieźnieńskiego dziecka – wystawa

Wystawa „II Wojna Światowa oczami gnieźnieńskiego dziecka” dostępna jest do 31 lipca 2025 roku na holu Miejskiego Ośrodka Kultury. Jest to wystawa rysunków dziecięcych z zasobów Archiwum Akt Nowych w Warszawie wpisanych na Światową Listę Dziedzictwa Dokumentalnego UNESCO.

W zasobach Archiwum Akt Nowych w Warszawie, w zespole Ministerstwa Oświaty 1945-1966 znajduje się ponad 7000 rysunków dziecięcych z okresu II wojny. Pochodzą one z 1946r., kiedy ówczesne Ministerstwo Oświaty zorganizowało ogólnopolski konkurs rysunkowy dla dzieci szkolnych. pt. „Moje wspomnienia z dopiero co zakończonej wojny światowej”.

Wśród autorek i autorów prac były także dzieci z gnieźnieńskich szkół nr 3, 4 i 6, które przystąpiły do konkursu 17 maja 1946r.

Na terenie Gniezna powstało ponad 180 prac. W kwietniu tego roku UNESCO wpisało całość zbioru na Światową Listę Dziedzictwa Dokumentalnego.

Wystawa w holu głównym MOK to wybór 30 prac, które są ważnym źródłem historycznym. Rysunki odzwierciedlają jednocześnie ekstremalnie trudne dziecięce doświadczenia dni okupacji. Plansze uwzględniają kolejność zdarzeń, które miały miejsce w Gnieźnie: od najazdu hitlerowskiego, bombardowania, zsyłki do obozów, aż do zwycięskich walk wyzwoleńczych.

Wśród prac znajdują się przedstawienia ostrzału wież katedralnych przez wojska radzieckie. To zdarzenie wzburzyło mieszkańców Gniezna, a jego ukazanie wymagało odwagi zarówno rysujących, jak i nauczycieli.

Recepcja dziecięcych rysunków z okresu wojny może działać na nas współczesnych jak terapia szokowa. Czy jednak rzeczywiście?

Konflikty zbrojne i krwawe wojny toczą się przecież przez cały czas na świecie. Ich szczególnie wrażliwymi świadkami są także dzieci. ,,Oswajanie” przemocy odbywa się też nieustannie w popkulturze w filmach, grach, książkach.

Czy rysunki wywołają w nas głębszą refleksję nad bezsensem wojny i banalnością zła?

Trudne pytanie na które każdy sam musi znaleźć odpowiedź.

kuratorzy: Wojciech Jędraszewski, Marta Karalus-Kuszczak

Partnerzy: Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne Gniazdo, Archiwum Akt Nowych w Warszawie