Rozwój e-zdrowia sprawił, iż dostęp do leków i opieki medycznej stał się znacznie prostszy i wygodniejszy. Dzięki cyfryzacji, pacjenci nie muszą już fizycznie odbierać papierowej recepty w gabinecie lekarskim. Zamiast tego wystarczy otrzymać kod e-recepty przez SMS, e-mail lub odczytać go w aplikacji mojeIKP. To ogromna oszczędność czasu i wygoda. Jednak równie ważne jak szybkie uzyskanie recepty jest to, by zdążyć ją zrealizować. Jak długo zatem ważna jest e-recepta i od czego to zależy?
Standardowy termin ważności – 30 dni
Standardowo e-recepta jest ważna przez 30 dni kalendarzowych od daty wystawienia. Oznacza to, iż pacjent ma dokładnie 30 dni na wykupienie przepisanych leków — wbrew wielu mitom – nie jest to miesiąc, który może mieć również 31 dni. Po upływie tego czasu recepta wygasa i nie może być już zrealizowana — choćby częściowo. W takiej sytuacji konieczna będzie ponowna konsultacja lekarska i wystawienie nowej recepty.
W przypadku e-recept wystawionych z dłuższym terminem ważności – np. na 180 lub 365 dni – obowiązuje inna zasada: realizację trzeba rozpocząć w ciągu pierwszych 30 dni. jeżeli tego nie zrobimy, część przepisanych leków może bezpowrotnie przepaść. Taki system chroni przed nadużyciami i zapewnia, iż leki będą przyjmowane zgodnie z planem leczenia.
Czasami lekarz może też określić konkretną datę rozpoczęcia realizacji – np. w sytuacji, gdy planowane jest leczenie etapowe. W takim przypadku 30 dni liczy się nie od dnia wystawienia, ale od daty wskazanej jako początek realizacji.
Zobacz, jak działa i kiedy warto skorzystać z e-recepty – dostępnej zdalnie, bez konieczności wizyty w gabinecie.
Wyjątki – kiedy e-recepta ma inny termin ważności?
Choć 30 dni to standard, istnieją wyjątki wynikające z rodzaju przepisywanych leków. Terminy realizacji mogą być zarówno krótsze, jak i dłuższe:
- Antybiotyki – recepta ważna tylko 7 dni. To wynika z charakteru leczenia – kuracje antybiotykowe powinny być rozpoczęte szybko.
- Leki immunologiczne (np. szczepionki) – mają przedłużoną ważność do 120 dni.
- Leki sprowadzane z zagranicy – również 120 dni. To daje pacjentowi czas na realizację przy dłuższym czasie dostawy.
- Recepty na leczenie przewlekłe – lekarz może wystawić e-receptę z datą realizacji rozłożoną na kolejne miesiące, aż do 365 dni. Pacjent może wtedy odbierać leki sukcesywnie, bez konieczności comiesięcznej wizyty u lekarza.
Warto też zaznaczyć, iż lekarz ma możliwość manualnego skrócenia okresu ważności recepty, jeżeli wynika to z potrzeb leczenia lub bezpieczeństwa pacjenta.
Czy można wykupić tylko część leków?
W przypadku e-recepty pacjent nie musi realizować całego dokumentu jednorazowo. jeżeli przepisano kilka różnych leków, można je wykupić w różnych aptekach i w różnym czasie – oczywiście w ramach terminu ważności recepty. To wygodne rozwiązanie, szczególnie gdy nie wszystkie leki są dostępne od ręki w jednej placówce lub pacjent chce rozłożyć koszty leczenia.
Warto jednak pamiętać o jednej istotnej zasadzie: jeżeli na recepcie przepisano kilka opakowań tego samego leku (czyli jednej pozycji), to po rozpoczęciu realizacji tej pozycji w konkretnej aptece – wszystkie kolejne opakowania trzeba będzie wykupić w tej samej aptece. Nie można np. kupić pierwszego opakowania w jednej aptece, a kolejnych w innej. To wymóg systemowy, który pozwala na kontrolę wydawania leków w sposób ciągły i zgodny z dawkowaniem.
Z kolei dla leków wystawionych na e-recepcie z dłuższym terminem ważności (np. 365 dni), należy pamiętać, iż pierwszą realizację trzeba rozpocząć w ciągu 30 dni od daty wystawienia – w przeciwnym razie pozostała część recepty może wygasnąć.
Gdzie sprawdzić ważność e-recepty?
Pacjent może łatwo sprawdzić, jak długo ważna jest jego e-recepta. Informacje znajdują się:
- w aplikacji mojeIKP – w zakładce „Recepty”,
- w wiadomości SMS lub e-mail, którą otrzymał od systemu po wystawieniu recepty,
- w wydruku informacyjnym, jeżeli lekarz go przekazał,
- bezpośrednio u farmaceuty, który może odczytać termin realizacji na podstawie kodu recepty.
W razie wątpliwości zawsze warto upewnić się zawczasu – brak wiedzy może skutkować utratą możliwości realizacji recepty.
Co zrobić, jeżeli e-recepta straciła ważność?
Jeśli minie termin ważności, e-recepty nie można już zrealizować. Nie ma możliwości wykupienia choćby części leków. W takiej sytuacji trzeba ponownie skontaktować się z lekarzem – najlepiej z tym samym, który wystawił pierwotną receptę, szczególnie jeżeli dotyczy to kontynuacji leczenia. (Pamiętaj, iż inne zasady obowiązują w przypadku e-recept z dłuższym terminem ważności.)
Na szczęście nie zawsze oznacza to konieczność osobistej wizyty w placówce. jeżeli nie ma przeciwwskazań, można skorzystać z porady zdalnej. Lekarz online to szybka i bezpieczna forma konsultacji, podczas której pacjent może otrzymać nową receptę choćby w kilkanaście minut – bez wychodzenia z domu.
Wskazówki praktyczne dla pacjentów
- Nie czekaj do ostatniego dnia z realizacją recepty – apteka może nie mieć wszystkich leków od ręki.
- Sprawdź wcześniej, czy leki są dostępne i jaka jest ich cena – masz możliwość zakupu w różnych aptekach.
- Ustaw powiadomienia w mojeIKP – aplikacja przypomni Ci o terminach realizacji.
- Jeśli potrzebujesz leczenia przewlekłego, poproś lekarza o receptę roczną – to ograniczy liczbę wizyt.
- W razie pytań skorzystaj z e-konsultacji – lekarz pomoże Ci od ręki i wystawi nową e-receptę.