Jak prawidłowo udzielać pierwszej pomocy?

2 godzin temu

Zdjęcie: 12.10.2024. Kielce. Akcja „Pierwsza pomoc - dodaj do ulubionych”. / Fot. Wiktor Taszłow - Radio Kielce

Średni czas oczekiwania na karetkę wynosi do 8-15 minut. Może się jednak różnić w zależności od wielu czynników, takich jak liczba zgłoszeń, warunki drogowe i pogoda. Tymczasem statystycznie najwięcej wypadków ma miejsce w domu. I dlatego warto wiedzieć, jak prawidłowo udzielać pierwszej pomocy. Bo często życie poszkodowanego zależy od pierwszych czynności ratowniczych podjętych przez świadków zdarzenia.

Pierwsza pomoc to czynności, które mają na celu podtrzymanie życia poszkodowanego albo zmniejszenie skutków wypadku, urazu bądź też nagłego ataku choroby.

– Każda osoba może stać się ratownikiem, na przykład będąc świadkiem wypadku drogowego. Znajomość zasad i umiejętność udzielania pierwszej pomocy może więc komuś uratować życie – mówi ratownik medyczny Rafał Maziejuk, szef Grupy Ratownictwa Polskiego Czerwonego Krzyża „Kielce”.

Pierwsza pomoc – podstawowe zasady

Jeżeli zauważymy osobę potrzebującą pomocy medycznej, powinniśmy zawiadomić służby ratunkowe dzwoniąc na numer alarmowy 112. I natychmiast, w miarę możliwości, jej pomóc. Nie należy zwlekać, bo o ludzkim życiu często decydują choćby sekundy.

– Najpierw trzeba ocenić stan poszkodowanego i przytomność. Spróbujmy nawiązać kontakt, oceńmy, czy osoba potrzebująca pomocy oddycha. Odchylmy głowę poszkodowanego ku tyłowi, nachylmy się nad jego ustami i nosem, aby ocenić oddech trzema zmysłami: czy widzimy ruchy klatki piersiowej, czy słyszymy szmer powietrza w uchu i czy czujemy łaskotanie wydychanego powietrza na policzku. W razie potrzeby usuńmy widoczne ciała obce z ust poszkodowanego. Oddech należy oceniać przez 10 sekund, w czasie których powinny być 2-3 prawidłowe oddechy. jeżeli poszkodowany oddycha należy go ułożyć w pozycji bocznej ustalonej i kontrolować co minutę czy oddycha, aż do przybycia ratowników – instruuje Rafał Maziejuk.

Jeśli natomiast poszkodowany nie oddycha, niezbędne jest natychmiastowe rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej i poinformowanie o tym fakcie operatora numeru alarmowego 112.

– Poszkodowanego należy położyć na plecach, na twardym i płaskim podłożu. Następnie trzeba uklęknąć obok jego klatki piersiowej, odsłonić klatkę piersiową i rozpocząć uciski klatki piersiowej układając dłonie, jedna na drugiej, na środku klatki piersiowej poszkodowanego. Ręce trzymamy wyprostowane w łokciach. Uciskamy rytmicznie, na głębokość 5-6 cm, z częstotliwością 100-120 na minutę, a więc około dwóch ucisków na sekundę. Po 30 uciśnięciach ponownie udrażniamy drogi oddechowe i 2 razy powoli wdmuchujemy powietrze do ust poszkodowanego, tak aby uniosła się jego klatka piersiowa – podpowiada ratownik medyczny.

I dodaje, iż resuscytację krążeniowo-oddechową należy prowadzić do zauważenia wyraźnych oznak powrotu krążenia, np. oddechu, czy też kaszlu lub do przybycia ratowników.

– Pamiętajmy, aby zapewnić sobie osoby do pomocy. Resuscytacja jest bowiem wymagającą fizycznie czynnością. Co dwie minuty powinniśmy się zmieniać przy uciskaniu klatki piersiowej poszkodowanego – radzi Rafał Maziejuk.

Defibrylator AED – co to jest?

Prowadząc resuscytację wskazane jest użycie przenośnego defibrylatora, jeżeli jest tylko dostępny w pobliżu – urządzenia, które daje możliwość przywrócenia akcji serca w przypadku jej nagłego zatrzymania. Automatyczne defibrylatory zewnętrzne (AED) są coraz powszechniejsze i dostępniejsze. W miejscach publicznych, takich jak urzędy, dworce czy galerie handlowe, najczęściej są montowane na ścianie. Można je łatwo zauważyć, bo są oznaczone obrazkiem serca i błyskawicy oraz napisem AED.

– Urządzenie zawiera jednorazowe elektrody przyklejane do klatki piersiowej. Jego użycie nie jest skomplikowane, ponieważ po włączeniu podpowiada głosowo, co należy robić. Pamiętajmy jednak, iż po użyciu AED nie należy odklejać elektrod, dzięki czemu urządzenie będzie przez cały czas monitorować akcję serca – zaznacza Rafał Maziejuk.

Mając telefon warto pobrać i zainstalować darmową aplikację pokazującą lokalizacje AED. Przydatna jest również bezpłatna „apka” mojeIKP zawierająca instrukcje dotyczące udzielania pierwszej pomocy.

Jeśli wystąpił obfity krwotok

Obfity krwotok może w ciągu kilku minut doprowadzić do śmierci. Należy więc gwałtownie rozpocząć działania mające na celu jego zatrzymanie.

– Należy założyć opatrunek uciskowy używając na przykład bandaża, czy też chusty. Gdy krwawienie z kończyny nie ustaje, niezbędna jest opaska do tamowania krwotoków, tzw. staza taktyczna, którą zakłada się powyżej rany w dole pachowym na ramieniu lub pachwinie na udzie. jeżeli natomiast nie mamy takiej możliwości, uciskajmy bezpośrednio ranę dłonią lub tkaniną aż do zatrzymania krwotoku lub przybycia ratowników. Ponadto osobie poszkodowanej, która jest blada i spocona, należy unieść nogi na około 30 cm, a dodatkowo ją okryć, ponieważ wskutek urazu temperatura ciała gwałtownie spada – mówi Rafał Maziejuk.

Obowiązek udzielenia pierwszej pomocy

Zgodnie z przepisami udzielenie pierwszej pomocy osobie znajdującej się w sytuacji zagrażającej utracie życia lub zdrowia jest prawnym obowiązkiem każdego obywatela. Nieudzielenie pierwszej pomocy jest zagrożone karą do 3 lat pozbawienia wolności. Udzielający pierwszej pomocy nie podlega jednak odpowiedzialności za nieumyślne błędy popełnione w trakcie tej pomocy.

– Nie bójmy się więc podjąć niezbędnych działań. jeżeli jednak miejsce, w którym trzeba udzielić pomocy, stanowi dla nas zagrożenie, nie należy podchodzić do poszkodowanego. W takiej sytuacji należy zadzwonić po pomoc na numer alarmowy 112 i czekać na przyjazd ratowników – podkreśla szef Grupy Ratownictwa Polskiego Czerwonego Krzyża „Kielce”.

Pamiętajmy również, aby zapewnić sobie i osobom poszkodowanym bezpieczeństwo podczas udzielania pierwszej pomocy. o ile jesteśmy świadkami np. wypadku komunikacyjnego adekwatnie oznakujmy i zabezpieczmy miejsce zdarzenia, aby zapobiec kolejnym nieszczęściom.

Naucz się udzielania pierwszej pomocy

Według badań CBOS 67 procent Polaków deklaruje, iż umiałoby w razie wypadku udzielić pierwszej pomocy, ale tylko 19 procent respondentów jest całkowicie pewnych swoich umiejętności w tym zakresie.

– Z doświadczenia wiem, iż wiele osób deklaruje znajomość zasad pierwszej pomocy, ale nie każdy potrafi ją prawidłowo wykonać. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa oraz obsługa automatycznego defibrylatora to umiejętności, które każdy powinien znać. Nie jesteśmy bowiem w stanie przewidzieć, kiedy umiejętność udzielania pierwszej pomocy będzie nam potrzebna. I dlatego tak ważne są kursy i szkolenia pierwszej pomocy – podkreśla Rafał Maziejuk.