Jestem osobą samotną. Nie mam dzieci i innych krewnych.

Czytelnicy pytają – adwokat Wojciech Lipka odpowiada

Jestem osobą samotną. Nie mam dzieci i innych krewnych. Moja żona zmarła 3 lata temu. Przez pewien czas wychowywaliśmy wspólnie syna mojej żony z pierwszego małżeństwa do czasu jego usamodzielnienia. Czy w przypadku mojej śmierci syn żony będzie uprawniony do dziedziczenia po mnie? Czy mógłbym w przyszłości zwrócić się do niego o alimenty i czy on miałby prawny obowiązek do ich zapłaty?

Zasady dziedziczenia przez pasierba określa art. 9341 k.c. Na wstępie należy wskazać, iż w świetle prawa za pasierba spadkodawcy uważa się dziecko jego małżonka, którego spadkodawca nie jest biologicznym ojcem i nie zostało ono przez niego przysposobione.

Zgodnie z przywołanym przepisem, w braku małżonka spadkodawcy i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.

Zatem pasierb dziedziczy wyłącznie, kiedy w dacie otwarcia spadku oboje jego rodzice już nie żyją, co w stanie sprawy przedstawionej przez pana implikuje konieczność ustalenia, czy biologiczny ojciec pasierba żyje. Jednakże decydujące znaczenie będzie miał stan rzeczy na datę otwarcia spadku po panu.

Podkreślić należy, iż po spadkodawcy dziedziczą w częściach równych wszyscy pasierbowie, bez względu na ilość związków małżeńskich, w których pozostawał wcześniej małżonek spadkodawcy.

Odpowiadając na część pytania dotyczącego możliwości uzyskania przez pana od pasierba alimentów, należy przywołać art. 144. Ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej: k.r.o.). Zgodnie z § 2 ww. przepisu „mąż matki dziecka, niebędący jego ojcem, może żądać od dziecka świadczeń alimentacyjnych, o ile przyczyniał się do wychowania i utrzymania dziecka, a żądanie jego odpowiada zasadom współżycia społecznego. Takie samo uprawnienie przysługuje żonie ojca dziecka, niebędącej matką dziecka.” Z kolei w § 3 ustawodawca nakazuje do określonego w § 1 i 2 obowiązku alimentacyjnego stosować odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi. Skutkiem powyższego jest m.in. uzależnienie powstania obowiązku alimentacyjnego po stronie pasierba od pozostawania uprawnionego ojczyma w niedostatku.

Podkreślić należy iż zgodnie z art. 132 k.r.o. obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Adwokat Wojciech Lipka specjalizuje się w sprawach rodzinnych, spadkowych, odszkodowawczych, dotyczących nieruchomości w roszczeniach z „umów frankowych”.

Lokalny Portal Informacyjny w Warszawie
gazeta Mieszkaniec
prawnik radzi