Wiele osób po raz pierwszy styka się z pojęciem kabotażu dopiero podczas kursu kwalifikacji wstępnej. Wyjaśniamy co to jest przewóz kabotażowy i na czym polega.
Dla osób na co dzień zajmujących się drogowym transportem międzynarodowym zagadnienie przewozu kabotażowego nie jest niczym nowym, jednak dla pozostałych znaczenie tego terminu może nie być już tak oczywistym. Wyjaśniamy, czym jest kabotaż i co na jego temat mówią przepisy.
Co to jest kabotaż?
Określenie „kabotaż” wywodzi się od nazwiska żyjącego w XV wieku włoskiego żeglarza Giovanniego Caboto (znanego także jako John Cabot), który odkrywał nowe lądy, podróżując wzdłuż wschodniego wybrzeża Ameryki Północnej. Współcześnie przewóz kabotażowy jest definiowany jako krajowy zarobkowy przewóz wykonywany tymczasowo w przyjmującym państwie członkowskim zgodnie z przepisami Unii Europejskiej.
Na czym polega kabotaż?
Kabotaż polega na transporcie ładunków na terenie innego państwa członkowskiego UE niż kraj, w którym firma przewozowa jest zarejestrowana. Głównym celem kabotażu jest optymalizacja kosztów, jak również ograniczenie tzw. pustych przebiegów. W ramach transportu kabotażowego można bowiem przyjąć dodatkowe zlecenia, jednak tylko pod rygorem spełnienia konkretnych warunków.
Zasady przewozu kabotażowego zostały określone w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącym wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych. Zgodnie z aktualnym stanem prawnym kabotaż może realizować każdy podmiot, który prowadzi zarejestrowaną działalność w państwie należącym do UE lub EFTA oraz posiada licencję transportową na realizowanie przewozów międzynarodowych.
Przewóz kabotażowy może zostać rozpoczęty dopiero po całkowitym lub przynajmniej częściowym rozładunku towaru w miejscu docelowym, w kraju innym niż ten, w którym mieści się siedziba firmy. Ponadto transport w ramach kabotażu może odbywać się wyłącznie tym samym pojazdem, który wcześniej przejechał przez granicę. Warto w tym miejscu dodać, iż transport kabotażowy może być realizowany z wykorzystaniem zarówno auta ciężarowego, jak i samochodu dostawczego o DMC nieprzekraczającej 3,5 t.
Przepisy rozróżniają dwa warianty transportu kabotażowego. Pierwszym jest kabotaż w kraju rozładunku, w ramach którego przewoźnik może zrealizować maksymalnie trzy dodatkowe zlecenia w ciągu 7 dni od pierwszej dostawy. Drugi to natomiast kabotaż w innym państwie członkowskim niż kraj rozładunku, w ramach którego przewoźnik może wykonać jedną dostawę w ciągu 3 dni od przekroczenia granicy w tym państwie, ale tylko pod warunkiem iż pojazd wjechał na jego terytorium bez ładunku. W tym przypadku przewóz kabotażowy także należy zakończyć w ciągu 7 dni od rozładunku w kraju docelowym.
W przypadku kontroli kierowca musi mieć przy sobie międzynarodowy list przewozowy CMR (potwierdzający datę rozładunku w kraju przyjmującym), listy przewozowe dla wszystkich transportu w ramach kabotażu oraz faktury za zrealizowane przewozy kabotażowe. Braki w dokumentacji lub przekroczony limit mogą skutkować dotkliwymi karami zarówno dla przewoźnika oraz kierowcy, jak i zleceniodawcy.
Kabotaż – zalety
Najistotniejszą korzyścią dla firm transportowych wynikającą z kabotażu jest wspomniana już optymalizacja kosztów przejazdu za sprawą ograniczenia liczby kursów „na pusto”. Dodatkowo zwiększa się konkurencyjność na rynku usług przewozowych, dzięki czemu klienci mogą liczyć na więcej ofert i niższe ceny. W dzisiejszych czasach nie bez znaczenia jest również aspekt środowiskowy – zmniejszenie emisji dwutlenku węgla.
Kabotaż – wady
Kabotaż ma także mniej pozytywne oblicze, bowiem stanowi realne zagrożenie dla lokalnych przewoźników. Z tego względu wprowadzone zostały przedstawione wyżej limity oraz dotkliwe sankcje za ich przekroczenie. Każde państwo członkowskie UE indywidualnie określa wysokość kar finansowych i mandatów, w skrajnych przypadkach dopuszczając choćby unieruchomienia pojazdu oraz odebranie licencji na międzynarodowy przewóz towarów.
Przeczytaj także:
Kwalifikacja wstępna – na czym polega, jakie są wymagania?