W poniedziałek wieczorem (24 marca 2025 r.) tysiące Polaków obserwowało na niebie niezwykłe zjawisko – świetlisty, spiralny obiekt, przypominający kosmiczną galaktykę. Okazało się, iż to efekt zrzutu paliwa przez rakietę Falcon 9 firmy SpaceX, która wcześniej wyniosła na orbitę tajnego satelitę szpiegowskiego USA-498.
Co adekwatnie widzieliśmy?
Około godz. 21:00 na niebie pojawił się spektakularny, wirujący obiekt. Jak wyjaśniają eksperci, był to efekt kontrolowanego zrzutu paliwa przez drugi stopień rakiety Falcon 9, który przygotowywał się do deorbitacji.
- Dlaczego powstała spirala? – Gdy rakieta obraca się wokół własnej osi (co stabilizuje lot), resztki paliwa wyrzucone z dysz układają się w regularne wzory, tworząc efekt świetlistego wiru.
- Dlaczego było to widoczne? – Słońce, znajdujące się jeszcze pod horyzontem, podświetliło chmurę gazów, dzięki czemu zjawisko stało się widoczne z Ziemi.
Skąd rakieta nad Polską?
Falcon 9 wystartował wcześniej tego dnia (18:48 czasu polskiego) z Cape Canaveral na Florydzie, wynosząc na orbitę satelitę NROL-69 dla amerykańskiego Narodowego Biura Rozpoznania (NRO). Misja była tajna, a dokładne przeznaczenie ładunku nie zostało ujawnione.
Początkowo przewidywano, iż przelot rakiety będzie widoczny głównie nad południową Europą, jednak ostatecznie trajektoria okazała się inna niż zakładano, co wywołało zamieszanie wśród obserwatorów.
Czy to było bezpieczne?
Tak – w przeciwieństwie do lutowego incydentu, gdy szczątki rakiety spadły w Wielkopolsce, tym razem zrzut paliwa i deorbitacja odbyły się zgodnie z planem. Resztki drugiego stopnia miały spłonąć w atmosferze nad Oceanem Indyjskim.
Wojskowa tajemnica i zmienne orbity
Początkowo dane o trajektorii lotu (TLE) sugerowały, iż rakieta nie powinna być widoczna nad Polską. Później okazało się, iż orbita została zmieniona, prawdopodobnie ze względu na wojskowy charakter misji.
- Dlaczego SpaceX gwałtownie deorbituje drugi stopień? – Firma Elona Muska coraz częściej stosuje praktykę wczesnej deorbitacji, by uniknąć zaśmiecania orbity.
Reakcje obserwatorów
W mediach społecznościowych pojawiły się setki zdjęć i filmów z całej Polski. Wielu ludzi było zaskoczonych, a niektórzy początkowo podejrzewali, iż to UFO lub zjawisko atmosferyczne.
Czy takie zjawiska będą częstsze?
Tak – wraz z rozwojem kosmicznych misji komercyjnych i wojskowych, przeloty rakiet i nietypowe efekty świetlne mogą pojawiać się coraz częściej.
Czy widzieliście ten kosmiczny wir? Dajcie znać w komentarzach!