Lany Poniedziałek

lesko.info 4 godzin temu

Lany Poniedziałek, znany także jako Śmigus-Dyngus, to tradycyjny obrzęd obchodzony w Polsce w drugi dzień Świąt Wielkanocnych. Choć dziś kojarzy się głównie z oblewaniem wodą, jego korzenie sięgają czasów przedchrześcijańskich i mają znacznie głębsze znaczenie kulturowe.

Pochodzenie

Śmigus-Dyngus wywodzi się z połączenia dwóch dawnych zwyczajów:

Śmigus – obejmował rytualne „smaganie” gałązkami wierzby oraz polewanie wodą. Miało to charakter oczyszczający i symbolizowało nadejście wiosny oraz oczyszczenie z zimowego brudu i chorób.
Dyngus – polegał na odwiedzaniu domów przez chłopców, którzy domagali się podarków (np. pisanek, jedzenia). jeżeli dziewczyna nie chciała być oblana wodą, mogła się „wykupić” drobnym poczęstunkiem lub prezentem.

Z czasem te dwa zwyczaje zlały się w jedno i zostały włączone do kalendarza świąt wielkanocnych, już pod auspicjami Kościoła.

Znaczenie wody

Woda symbolizuje życie, odrodzenie, płodność i oczyszczenie. W kontekście wielkanocnym łączy się również z chrztem i odnową duchową. W dawnych wierzeniach oblanie dziewczyny miało zapewnić jej powodzenie w miłości oraz szybkie zamążpójście. Niekiedy uważano, iż dziewczyna, której nikt nie oblał, może mieć pecha w sprawach sercowych.

Współczesne obchody

Współcześnie zwyczaj ten funkcjonuje głównie jako zabawa, szczególnie popularna wśród dzieci i młodzieży. Obchody różnią się w zależności od regionu – na wsiach bywają bardziej tradycyjne, z udziałem przebierańców, koników dyngusowych i śpiewów. W miastach częściej przybierają formę zabawy wodnej, niekiedy bardzo żywiołowej.

Ciekawostki

Podobne zwyczaje występują w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, m.in. na Słowacji, Węgrzech i w Czechach.
W niektórych regionach Polski, np. na Podhalu, obchody Śmigusa-Dyngusa są okazją do inscenizacji folklorystycznych i podtrzymywania lokalnych tradycji.
W XIX wieku bardziej elegancką formą oblewania były perfumy – polewanie wodą uznawano za zbyt prostackie w wyższych sferach.

Lesko. W Poniedziałek Wielkanocny Msze św. jak w każdą niedzielę tylko nie będzie Mszy św. wieczorem o godz. 18 ⁰⁰.