2 godzin temu
Tysiące Polaków otrzymuje niespodziewane pisma z urzędów skarbowych opiewające niejednokrotnie na setki, a choćby tysiące złotych. Choć prawo istnieje od lat, dopiero teraz zaczęły się gigantyczne kontrole.
Fot. Warszawa w Pigułce
Polacy robiący zakupy na popularnych platformach internetowych coraz częściej otrzymują nieprzyjemne niespodzianki w postaci wezwań do zapłaty podatku. To, co jeszcze niedawno wydawało się bezpiecznym i anonimowym zakupem w internecie, dziś może skutkować dodatkową należnością wobec państwa oraz problemami z urzędem skarbowym. Nowe narzędzia w rękach fiskusa oznaczają koniec z beztroskimi zakupami online.
Zaskoczeni kupujący dowiadują się, iż choćby jednorazowy zakup używanego przedmiotu od osoby prywatnej może rodzić obowiązek podatkowy, o którym wcześniej nie mieli pojęcia. Sytuacja ta jest efektem wdrożenia nowych przepisów europejskich, które dały administracji skarbowej bezprecedensowy dostęp do danych o transakcjach przeprowadzanych za pośrednictwem platform e-commerce.
Rower za 1500 złotych kosztuje dodatkowo 30 złotych podatku
Historia pana Jana doskonale ilustruje nową rzeczywistość polskich internautów. Po zakupie roweru na portalu Allegro za 1500 złotych otrzymał wezwanie z urzędu skarbowego do zapłaty 30 złotych podatku wraz z odsetkami za zwłokę. Podobne doświadczenie spotkało panią Mariolę, która po zakupie frytkownicy za 1400 złotych musiała uregulować dodatkową należność w wysokości 28 złotych.
Te przypadki nie są odosobnione – w całej Polsce urzędy skarbowe rozpoczęły masowe wysyłanie wezwań do osób, które dokonały zakupów na platformach internetowych takich jak Allegro, Vinted, OLX czy innych portals aukcyjnych. Kupujący, którzy do tej pory czuli się bezpiecznie robiąc zakupy w internecie, nagle odkrywają, iż każda transakcja mogła zostać odnotowana przez administrację skarbową.
Skalę zjawiska pokazuje fakt, iż wezwania dotyczą choćby względnie niewielkich kwot – od kilkudziesięciu do kilkuset złotych podatku. Oznacza to, iż fiskus systematycznie przegląda dane o transakcjach internetowych i typuje osoby, które mogły uchylić się od obowiązku podatkowego, choćby jeżeli nie zdawały sobie z niego sprawy.
Dyrektywa unijna kończy z anonimowością w sieci
Za zwiększoną aktywnością urzędów skarbowych stoi wdrożenie unijnej dyrektywy DAC7, która radykalnie zmieniła sposób funkcjonowania platform e-commerce w całej Europie. Przepisy zobowiązały wszystkie większe platformy internetowe do gromadzenia i systematycznego przekazywania administracji skarbowej szczegółowych danych o transakcjach swoich użytkowników.
Platformy takie jak Allegro, OLX, Vinted, Amazon czy inne portale handlowe muszą w tej chwili raportować dane o wszystkich sprzedawcach, którzy w ciągu roku dokonali co najmniej 30 transakcji lub których łączna wartość sprzedaży przekroczyła równowartość 2000 euro. Przekazywane informacje obejmują imiona i nazwiska użytkowników, adresy zamieszkania, numery telefonów, dane kont bankowych oraz szczegółowe informacje o liczbie i wartości przeprowadzonych transakcji.
Choć głównym celem dyrektywy jest walka z szarą strefą i ściganie osób prowadzących nierejestrowaną działalność gospodarczą, jej skutkiem ubocznym okazała się możliwość weryfikacji obowiązków podatkowych również po stronie kupujących. Administracja skarbowa zyskała w ten sposób dostęp do gigantycznej bazy danych o transakcjach, które do tej pory pozostawały praktycznie niewidoczne dla fiskusa.
Nowoczesne systemy analityczne tropią podatników
Krajowa Administracja Skarbowa wykorzystuje otrzymane od platform dane przy pomocy zaawansowanych systemów analitycznych, które pozwalają na błyskawiczne typowanie osób mogących uchylać się od obowiązków podatkowych. Sztuczna inteligencja i algorytmy uczenia maszynowego analizują miliony transakcji, wyszukując wzorce i anomalie, które mogą wskazywać na powstawanie zobowiązań podatkowych.
System automatycznie identyfikuje transakcje, które mogą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a następnie porównuje je z deklaracjami złożonymi przez podatników. W przypadku stwierdzenia rozbieżności automatycznie generowane są wezwania do zapłaty, które trafiają do konkretnych osób wraz z dokładnymi danymi o przeprowadzonej transakcji.
Ta technologiczna rewolucja oznacza, iż czasy anonimowych zakupów w internecie definitywnie się skończyły. Każda transakcja przeprowadzona za pośrednictwem większych platform jest rejestrowana, analizowana i może stać się podstawą do wystawienia dodatkowej należności podatkowej, choćby jeżeli kupujący nie zdawał sobie sprawy z istnienia takiego obowiązku.
Podatek PCC – ukryty obowiązek kupującego
Podatkiem, którego dotyczy większość wezwań wysyłanych przez urzędy skarbowe, jest podatek od czynności cywilnoprawnych, w uproszczeniu PCC. To właśnie ten podatek staje się zmorą tysięcy Polaków kupujących w internecie, choć jego istnienie nie jest nowością – funkcjonuje w polskim prawie od wielu lat, jednak dopiero teraz fiskus zyskał skuteczne narzędzia do jego masowego egzekwowania.
Kluczowe dla zrozumienia problemu jest to, iż obowiązek zapłaty podatku PCC ciąży na kupującym, a nie na sprzedającym, co jest zaskakujące dla większości internautów. Podatek ten powstaje automatycznie przy zakupie rzeczy ruchomej od osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej, gdy wartość rynkowa przedmiotu przekracza 1000 złotych.
Stawka podatku wynosi 2 procent wartości zakupionego przedmiotu, co oznacza, iż przy zakupie roweru za 1500 złotych podatek wyniesie 30 złotych, a przy zakupie samochodu za 50 tysięcy złotych – już tysiąc złotych. Na zapłatę podatku oraz złożenie w urzędzie skarbowym odpowiedniej deklaracji PCC-3 kupujący ma jedynie 14 dni od daty zawarcia umowy.
Kiedy musimy zapłacić dodatkowy podatek
Aby zorientować się, czy zakup może rodzić obowiązek podatkowy, warto zapamiętać trzy podstawowe kryteria, które muszą zostać spełnione jednocześnie. Po pierwsze, kupujemy od osoby prywatnej, czyli sprzedający nie jest przedsiębiorcą i nie wystawia faktury VAT ani paragonu fiskalnego. Po drugie, wartość rynkowa przedmiotu przekracza 1000 złotych – liczy się przy tym rzeczywista wartość, a niekoniecznie cena, za którą faktycznie kupiliśmy przedmiot.
Po trzecie, przedmiotem zakupu musi być rzecz ruchoma, czyli na przykład samochód, motocykl, rower, sprzęt elektroniczny, meble, biżuteria czy inne przedmioty, które można przemieścić. Podatek nie dotyczy zakupu nieruchomości, które podlegają odrębnym regulacjom podatkowym.
W praktyce oznacza to, iż podatek PCC może dotyczyć bardzo szerokiej gamy zakupów realizowanych przez platformy internetowe – od używanych samochodów i motocykli, przez sprzęt elektroniczny i AGD, aż po meble, instrumenty muzyczne czy sprzęt sportowy. Każdy taki zakup od osoby prywatnej za kwotę przekraczającą 1000 złotych rodzi obowiązek podatkowy po stronie kupującego.
Ignorowanie wezwania może drogo kosztować
Osoby, które otrzymały wezwanie z urzędu skarbowego, popełniają błąd, jeżeli próbują je zignorować w nadziei, iż sprawa sama się rozwiąże. Niezapłacenie podatku w wymaganym terminie automatycznie wiąże się z naliczaniem odsetek za zwłokę, które mogą znacząco zwiększyć ostateczną kwotę do zapłaty. W skrajnych przypadkach może to być również zakwalifikowane jako wykroczenie skarbowe, co niesie ze sobą dodatkowe konsekwencje prawne.
Jeśli obowiązek podatkowy faktycznie powstał, najrozsądniejszą strategią jest jak najszybsze złożenie deklaracji PCC-3 i wpłacenie należnego podatku wraz z ewentualnymi odsetkami. Formalności można załatwić elektronicznie za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego, co znacznie upraszcza i przyspiesza cały proces.
W przypadku wątpliwości co do zasadności otrzymanego wezwania warto skontaktować się z infolinią Krajowej Administracji Skarbowej lub zwrócić się o profesjonalną poradę do doradcy podatkowego. Specjalista może pomóc w ocenie, czy obowiązek podatkowy rzeczywiście powstał oraz doradzić najlepszy sposób rozwiązania problemu.
Czynny żal może uchronić przed karą
Eksperci podatkowi zalecają, aby nie czekać na wezwanie z urzędu skarbowego, ale samodzielnie dopełniać obowiązków podatkowych zaraz po dokonaniu zakupu. Taka postawa może uchronić przed dodatkowymi kosztami w postaci odsetek za zwłokę oraz ewentualnymi karami administracyjnymi.
W sytuacji, gdy 14-dniowy termin na złożenie deklaracji już minął, a podatnik nie dopełnił obowiązku, można skorzystać z instytucji tak zwanego czynnego żalu. Polega ona na dobrowolnym przyznaniu się do uchybienia i samodzielnym skorygowaniu błędu przed wszczęciem postępowania przez urząd skarbowy.
Czynny żal w wielu przypadkach pozwala uniknąć kary pieniężnej, pozostawiając jedynie obowiązek zapłaty należnego podatku wraz z odsetkami za zwłokę. To rozwiązanie może być szczególnie korzystne dla osób, które dopiero teraz dowiadują się o istnieniu obowiązku podatkowego od zakupów internetowych i chcą uregulować swoją sytuację.
Nowa rzeczywistość wymaga większej świadomości
Wdrożenie unijnej dyrektywy DAC7 i związane z tym zwiększenie kontroli nad transakcjami internetowymi oznacza konieczność dostosowania się do nowej rzeczywistości. Kupujący na platformach internetowych muszą zdawać sobie sprawę, iż ich transakcje nie są już anonimowe i mogą rodzić obowiązki podatkowe, o których wcześniej nie musieli myśleć.
Świadomość obowiązków podatkowych staje się szczególnie istotna w kontekście systematycznego rozszerzania narzędzi kontrolnych dostępnych administracji skarbowej. System automatycznego analizowania transakcji i generowania wezwań do zapłaty będzie prawdopodobnie udoskonalany i rozwijany, co oznacza, iż kontrola nad zakupami internetowymi będzie tylko się zaostrzać.
W nowej rzeczywistości cyfrowej, gdzie transakcje w internecie przestały być anonimowe, każdy użytkownik platform e-commerce powinien zapoznać się z podstawowymi zasadami opodatkowania swoich zakupów. Tylko świadomi podatnicy będą w stanie uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek w postaci niespodziewanych wezwań z urzędu skarbowego.
Źródła: Przykłady wezwań otrzymanych przez kupujących na platformach internetowych Przepisy dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) Informacje o wdrożeniu unijnej dyrektywy DAC7 w Polsce Wytyczne Krajowej Administracji Skarbowej dotyczące obowiązków kupujących
