Fot. Ryszard Wyszyński
Tradycja strojenia choinki jest głęboko zakorzeniona w kulturze świąt Bożego Narodzenia. Jej historia sięga wieków, a ważnym elementem tej tradycji jest miasto Ryga, które odgrywa wyjątkową rolę w popularyzacji zwyczaju ubierania świątecznego drzewka.
Początki tradycji strojenia choinki
- Pierwsze wzmianki o przystrajaniu drzewek pochodzą ze średniowiecznej Europy, a dokładniej z niemieckich obszarów kulturowych. Były to zwykle drzewka iglaste ozdabiane jabłkami, orzechami, świecami czy papierowymi dekoracjami, symbolizujące życie, odnowienie i światło.
- W XVI wieku tradycja zaczęła się rozwijać, szczególnie dzięki niemieckim protestantom, którzy uważali, iż choinka jest symbolem chrześcijańskim, nawiązującym do biblijnego Drzewa Życia.
Ryga jako kolebka choinki
Ryga, stolica Łotwy, odgrywa szczególną rolę w tej historii. Według lokalnych podań, w 1510 roku w Rydze ustawiono i udekorowano pierwszą choinkę publiczną.
- Kroniki wspominają o wydarzeniu związanym z Bractwem Czarnogłowych, organizacją kupców i żeglarzy. Członkowie bractwa postawili udekorowane drzewko na rynku miejskim.
- Drzewko zdobiły kwiaty, wstążki i inne ozdoby, a po zakończeniu obchodów zostało spalone jako część rytuału symbolizującego odrodzenie i nadzieję.
- Dziś na placu, gdzie miało miejsce to wydarzenie, znajduje się tablica pamiątkowa z napisem: „Pierwsza choinka została ustawiona w Rydze w 1510 roku”.
Rozprzestrzenienie się tradycji
- Zwyczaj dekorowania choinki stopniowo rozprzestrzenił się na inne kraje Europy, a następnie na cały świat. Niemieccy imigranci odegrali kluczową rolę w jego popularyzacji, szczególnie w XIX wieku.
- W Polsce tradycja strojenia choinki zyskała popularność w XIX wieku, najpierw w miastach, a potem na wsiach, zastępując wcześniejszy zwyczaj wieszania podłaźniczki (dekorowanego czubka drzewa lub gałęzi jodły, sosny czy świerku).
Symbolika i współczesność
Choinka symbolizuje życie, nadzieję i jedność, a jej dekorowanie jest ważnym elementem rodzinnych przygotowań do świąt Bożego Narodzenia. Ryga, jako jedno z miejsc narodzin tej tradycji, przypomina o jej korzeniach i wpływie na kulturę świąteczną w całej Europie.
Dziś w Rydze podczas okresu bożonarodzeniowego organizowane są wydarzenia związane z tą tradycją, w tym jarmarki i uroczyste strojenie choinek w miejscach publicznych.