Masz prawo do 1229 zł co miesiąc, ale większość nie korzysta ze wsparcia

Rok 2025 przyniósł znaczące zmiany w polskim systemie pomocy społecznej, które mogą realnie poprawić sytuację finansową tysięcy obywateli. Podwyższony zasiłek stały sięgający teraz choćby 1229 złotych miesięcznie stanowi istotne wsparcie dla osób niezdolnych do pracy ze względu na wiek lub niepełnosprawność. Pomimo rekordowej wysokości tego świadczenia, które w skali roku może przekroczyć kwotę 14 tysięcy złotych, alarmujące dane wskazują, iż większość uprawnionych osób choćby nie składa wniosków o pomoc. Ta sytuacja pokazuje, jak wiele osób w trudnej sytuacji życiowej rezygnuje z należnego im wsparcia, często z powodu braku wiedzy lub obawy przed skomplikowanymi procedurami.

Fot. Warszawa w Pigułce

Zasiłek stały to jedno z kluczowych świadczeń w polskim systemie pomocy społecznej, który po ostatnich reformach zyskał na znaczeniu. Jest on dedykowany konkretnej grupie odbiorców – osobom pełnoletnim, które nie są zdolne do podjęcia pracy zarobkowej z powodu wieku lub trwałej niepełnosprawności. Nie wystarczy jednak samo subiektywne przekonanie o niezdolności do pracy – musi być ona potwierdzona odpowiednimi dokumentami. Akceptowane są orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy wydane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenia o umiarkowanym bądź znacznym stopniu niepełnosprawności wystawione przez powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.

Istotnym elementem systemu przyznawania zasiłku stałego jest kryterium dochodowe, które decyduje o uprawnieniu do świadczenia oraz jego wysokości. W 2025 roku próg ten wynosi 1010 złotych dla osoby samotnie gospodarującej oraz 823 złote na osobę w rodzinie. Oznacza to, iż samotny senior lub osoba z niepełnosprawnością, której miesięczny dochód nie przekracza ustalonego limitu, może liczyć na finansowe wsparcie ze strony państwa. W przypadku rodzin sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana – pod uwagę bierze się średni dochód przypadający na każdego członka gospodarstwa domowego.

Kwota zasiłku stałego w 2025 roku może wynieść choćby 1229 złotych miesięcznie, co w skali roku daje imponującą sumę blisko 15 tysięcy złotych. To znacząca pomoc, szczególnie dla osób, które borykają się z trudnościami finansowymi i zdrowotnymi jednocześnie. Warto jednak zaznaczyć, iż maksymalna kwota nie jest przyznawana automatycznie wszystkim wnioskodawcom. Wysokość świadczenia jest uzależniona od różnicy między kryterium dochodowym a rzeczywistym dochodem osoby ubiegającej się o pomoc.

W praktyce funkcjonuje to na zasadzie uzupełnienia – jeżeli samotna osoba ma dochód zerowy, otrzyma zasiłek w wysokości 1010 złotych, co odpowiada różnicy między progiem dochodowym a faktycznym dochodem. Natomiast jeżeli dana osoba nie posiada żadnych dochodów i jednocześnie spełnia kryteria uprawniające do najwyższego świadczenia, może liczyć na pełną kwotę 1229 złotych miesięcznie. Z kolei osoba, która ma dochód w wysokości 500 złotych, otrzyma zasiłek w wysokości 510 złotych, co stanowi uzupełnienie do progu dochodowego dla osoby samotnej.

Obliczanie dochodu na potrzeby ustalenia prawa do zasiłku stałego jest procesem wymagającym uwagi. Brane są pod uwagę wszelkie źródła dochodu netto osoby lub jej rodziny, czyli kwoty po odliczeniu podatku dochodowego i składek na ubezpieczenia społeczne. W kalkulacjach uwzględnia się emerytury, renty, wynagrodzenia, alimenty, a także inne świadczenia społeczne. Istnieją jednak pewne wyjątki i szczególne reguły – niektóre świadczenia mogą być częściowo wyłączone z podstawy dochodowej, co może znacząco wpłynąć na ostateczny wynik obliczeń. Dlatego zawsze warto skonsultować swoją indywidualną sytuację z pracownikiem ośrodka pomocy społecznej, który pomoże prawidłowo ocenić spełnienie kryteriów dochodowych.

Proces ubiegania się o zasiłek stały rozpoczyna się od złożenia wniosku w ośrodku pomocy społecznej adekwatnym dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy. W dobie postępującej cyfryzacji coraz więcej gmin umożliwia dopełnienie formalności również drogą elektroniczną, poprzez portal Emp@tia lub platformę ePUAP, co jest szczególnie wygodne dla osób z ograniczoną mobilnością. Niezależnie od wybranego sposobu, niezbędne jest dołączenie odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej spełnienie wszystkich warunków.

Do wniosku należy załączyć dokumenty potwierdzające niezdolność do pracy, takie jak wspomniane wcześniej orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub niezdolności do pracy. Równie ważne są zaświadczenia dokumentujące dochody z ostatniego miesiąca – mogą to być odcinki emerytury lub renty, zaświadczenia o wynagrodzeniu czy potwierdzenia innych świadczeń. Osoby samotnie gospodarujące muszą dodatkowo złożyć oświadczenie o prowadzeniu jednoosobowego gospodarstwa domowego. Kompletność dokumentacji znacząco przyspiesza proces rozpatrywania wniosku.

Ośrodek pomocy społecznej ma 30 dni na rozpatrzenie złożonego wniosku. W tym czasie pracownik socjalny może przeprowadzić wywiad środowiskowy, odwiedzając miejsce zamieszkania wnioskodawcy, aby zweryfikować jego faktyczną sytuację życiową i materialną. Ta wizyta nie powinna być traktowana jako kontrola czy inwigilacja, ale jako standardowa procedura mająca na celu upewnienie się, iż pomoc trafi do osób rzeczywiście jej potrzebujących. Pracownik socjalny może również zaproponować dodatkowe formy wsparcia, dostosowane do indywidualnych potrzeb danej osoby lub rodziny.

Choć kryteria dochodowe są kluczowym czynnikiem przy przyznawaniu zasiłku stałego, istnieją sytuacje, w których świadczenie może nie zostać przyznane mimo spełnienia wymagań finansowych. Dzieje się tak, gdy osoba ubiegająca się o pomoc odmawia współpracy z pracownikiem socjalnym, nie zgadza się na podjęcie leczenia, rehabilitacji lub proponowanych form wsparcia. Przepisy wyraźnie wskazują, iż świadczenie nie przysługuje osobie, która bez uzasadnionej przyczyny odmawia podjęcia zatrudnienia, szkolenia czy stażu, do którego została skierowana przez urząd pracy lub ośrodek pomocy społecznej. Dotyczy to oczywiście sytuacji, gdy taka aktywizacja zawodowa jest możliwa pomimo ograniczeń zdrowotnych.

Prawo do zasiłku stałego nie jest przyznawane dożywotnio i podlega okresowej weryfikacji. Świadczenie może zostać cofnięte, jeżeli zmieni się sytuacja życiowa lub dochodowa osoby pobierającej zasiłek – na przykład po uzyskaniu zatrudnienia, przyznaniu renty czy innych dochodów, które przekroczą ustalone progi. Pracownik socjalny ma obowiązek monitorować sytuację beneficjentów, a każda zmiana, która może wpłynąć na prawo do zasiłku, powinna być niezwłocznie zgłoszona przez samego świadczeniobiorcę. Uczciwe informowanie o zmianach w swojej sytuacji pozwala uniknąć konieczności zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.

Ważną informacją dla potencjalnych beneficjentów jest możliwość łączenia zasiłku stałego z innymi formami pomocy społecznej. Osoba otrzymująca to świadczenie może równocześnie korzystać z zasiłku celowego, przeznaczonego na konkretne potrzeby, takie jak zakup leków, opału czy niezbędnego sprzętu domowego. Dostępny jest również zasiłek okresowy, przyznawany w sytuacjach przejściowych trudności finansowych. Do tego dochodzą dodatkowe formy wsparcia, takie jak dodatek mieszkaniowy, dodatek energetyczny, świadczenie pielęgnacyjne czy specjalny zasiłek opiekuńczy. Warunkiem pozostaje spełnienie wszystkich formalnych i dochodowych kryteriów dla wszystkich ze świadczeń osobno.

Zasiłek stały odgrywa istotną rolę w systemie wsparcia społecznego w Polsce, szczególnie dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami, którzy znajdują się w trudnej sytuacji życiowej. Dla wielu beneficjentów stanowi on jedyne lub główne źródło utrzymania, umożliwiające zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych. System ten ma charakter wspierający, a nie zastępczy – nie zwalnia z osobistej odpowiedzialności za swój los, ale umożliwia godne przetrwanie osobom, które z obiektywnych przyczyn nie są w stanie samodzielnie zapewnić sobie środków do życia.

Wprowadzenie wyższej maksymalnej kwoty zasiłku w 2025 roku w połączeniu z utrzymaniem stosunkowo niskiego progu dochodowego wskazuje na próbę zbalansowania dwóch celów polityki społecznej: zapewnienia odpowiedniego wsparcia najuboższym przy jednoczesnym zachowaniu zachęt do aktywizacji zawodowej dla tych, którzy są w stanie podjąć pracę. W czasach wysokiej inflacji i rosnących kosztów życia każda forma pomocy publicznej nabiera szczególnego znaczenia, zwłaszcza dla grup najbardziej narażonych na wykluczenie społeczne i ekonomiczne.

Pomimo znaczących korzyści, jakie oferuje zasiłek stały, statystyki pokazują, iż wiele uprawnionych osób nie korzysta z przysługującego im wsparcia. Przyczyny tego zjawiska są złożone – od braku wiedzy o dostępnych formach pomocy, przez obawy przed stygmatyzacją związaną z korzystaniem z pomocy społecznej, po trudności z dopełnieniem formalności, szczególnie dla osób starszych czy z niepełnosprawnościami. Dlatego tak ważne jest rozpowszechnianie informacji o zasiłku stałym i zachęcanie potencjalnych beneficjentów do skorzystania z należnej im pomocy.

Eksperci od polityki społecznej podkreślają, iż niewykorzystanie dostępnych środków wsparcia prowadzi do pogłębienia problemów społecznych i zdrowotnych wśród najbardziej wrażliwych grup obywateli. Osoby żyjące poniżej minimum socjalnego często rezygnują z zakupu leków, odpowiedniego odżywiania czy ogrzewania mieszkań w okresie zimowym, co prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia i generuje dodatkowe koszty w systemie opieki zdrowotnej. Z perspektywy państwa korzystniejsze jest zapewnienie systematycznego wsparcia w formie zasiłku stałego niż ponoszenie później wyższych kosztów leczenia i opieki nad osobami, których stan zdrowia uległ pogorszeniu wskutek skrajnego ubóstwa.

W obliczu zmian demograficznych i starzenia się społeczeństwa, znaczenie zasiłku stałego będzie systematycznie wzrastać. Ponad 1200 złotych miesięcznie może stanowić istotne uzupełnienie skromnej emerytury lub renty, szczególnie dla osób, które ze względu na wiek lub stan zdrowia ponoszą zwiększone wydatki na leki, rehabilitację czy specjalistyczne diety. Te dodatkowe koszty często nie są uwzględniane w standardowych kalkulacjach minimum socjalnego, dlatego zasiłek stały stanowi niezbędne uzupełnienie systemu zabezpieczenia społecznego.

Podsumowując, zasiłek stały w wysokości do 1229 złotych miesięcznie to istotna forma wsparcia dla osób niezdolnych do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności. Przy obecnych kryteriach dochodowych grono potencjalnych beneficjentów jest szerokie, jednak wciąż wiele uprawnionych osób nie korzysta z tej formy pomocy. Złożenie wniosku w miejscowym ośrodku pomocy społecznej to pierwszy krok do uzyskania świadczenia, które może znacząco poprawić jakość życia osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. W obliczu rosnących kosztów utrzymania, zasiłek stały stanowi realną szansę na godne życie dla najbardziej potrzebujących członków społeczeństwa.

źródło: kutno.net.pl/Warszawa w Pigułce