Miliony telefonów przestaną działać w Polsce. Operatorzy odcinają sieć bez ostrzeżenia

Jeśli twój telefon ma więcej niż kilka lat, może niedługo stać się bezużyteczny. Nie przez awarię, nie przez baterię – przez decyzję operatorów. Trzy największe firmy telekomunikacyjne w Polsce systematycznie wyłączają sieci 3G, a wraz z nimi możliwość korzystania ze starszych urządzeń. Proces już trwa, a finał zbliża się wielkimi krokami.

Fot. Warszawa w Pigułce

Orange kończy do listopada. Play zaczął w marcu. T-Mobile już wyłączył

T-Mobile zakończył wyłączanie sieci 3G już w 2023 roku, stając się pionierem tego procesu w Polsce. Orange planuje dokończyć swoją akcję do końca listopada 2025 roku – ostatnie regiony to południe Śląska, Małopolska, Podkarpacie i okolice Wrocławia. Play rozpoczął intensywne wyłączenia w kwietniu 2025 roku i chce zakończyć proces do grudnia.

Jak informuje portal Telepolis.pl, Play przeprowadził wcześniej testy w okolicach Lublina, Torunia, Łochowa i Rawy Mazowieckiej. Pierwsze wyłączenia objęły wybrane powiaty w ośmiu województwach: kujawsko-pomorskim, lubelskim, łódzkim, mazowieckim, podkarpackim, śląskim, świętokrzyskim i wielkopolskim.

Jedynym głównym operatorem, który nie ujawnił konkretnych planów, pozostaje Plus. Oficjalnie firma komunikuje, iż zakończy proces do 2027 roku, ale szczegółowy harmonogram nie został opublikowany. Portal nafalinauki.pl podaje, iż Plus prawdopodobnie celuje w horyzont 2027 roku dla wyłączenia starszych technologii.

Warszawa i Trójmiasto stracą 3G w październiku

Orange opublikował szczegółową mapę z harmonogramem wyłączeń. We wrześniu 2025 roku sieć 3G zniknie z zachodu Dolnego Śląska, północy Małopolski, centrum Mazowsza, zachodu Podkarpacia i centrum Pomorza. Październik przyniesie wyłączenia w okolicy Warszawy, Poznania i Trójmiasta oraz w południowym Dolnym Śląsku i centralnym Śląsku.

Jak podaje portal android.com.pl, proces obejmie największe metropolie Polski – Katowice, Gliwice, Bielsko-Białą, a także południową i zachodnią część Dolnego Śląska. Do końca listopada operator planuje zakończyć wyłączenia w całym kraju.

Kto straci możliwość dzwonienia?

Statystyki pokazują, iż problem dotyczy relatywnie niewielkiej grupy. Orange raportuje, iż tylko 2,5 procent ruchu w jego sieci przechodzi przez technologię 3G, podczas gdy 96 procent korzysta już z LTE. Ale choćby jeżeli to tylko kilka procent wszystkich użytkowników, mówimy o setkach tysięcy, może choćby milionach osób.

Najbardziej narażeni są seniorzy, którzy często używają starszych telefonów przez wiele lat. Do grupy ryzyka należą właściciele urządzeń wyprodukowanych przed 2016 rokiem. Konkretnie chodzi o starsze modele iPhone’ów – iPhone 5S i wcześniejsze, Samsung Galaxy S5 i starsze, różne telefony Nokia obsługujące tylko 3G oraz starsze modele HTC.

Ale uwaga – problem może dotyczyć też nowszych telefonów. Niektóre wczesne modele 4G do połączeń głosowych przez cały czas wykorzystują sieć 3G. Po jej wyłączeniu użytkownicy takich urządzeń mogą stracić możliwość wykonywania i odbierania połączeń, mimo iż internet będzie działał normalnie.

Co to oznacza dla ciebie?

Jeśli masz starszy telefon, sprawdź, czy obsługuje technologię VoLTE (Voice over LTE). To rozwiązanie pozwala na wykonywanie wszystkich połączeń przez sieć 4G. Bez VoLTE po wyłączeniu 3G twój telefon może stracić możliwość dzwonienia.

Orange umożliwia łatwe sprawdzenie kompatybilności – wystarczy wysłać SMS o treści „KARTA” na numer 80233. Operator bezpłatnie zweryfikuje, czy twoje urządzenie i karta SIM są przygotowane na zmianę.

Jeśli okaże się, iż twój telefon nie będzie działał po wyłączeniu 3G, masz kilka opcji. Podstawowe telefony obsługujące sieć 4G można kupić już za 200-300 złotych. To proste urządzenia Nokia z obsługą nowoczesnych sieci, które zapewnią podstawową komunikację.

Dla osób potrzebujących większej funkcjonalności dostępne są telefony za 300-500 złotych. W tej kategorii znajdziesz podstawowe modele z Androidem, które oferują internet, aplikacje i wszystkie funkcje nowoczesnego telefonu.

Pani Halina dowiedziała się o zmianie za późno

– Nagle przestałam móc dzwonić. Internet działał, ale telefonu nie mogłam odebrać – opowiada pani Halina z Kielc na jednym z forów internetowych. – Myślałam, iż telefon się zepsuł. Dopiero w salonie powiedzieli mi, iż wyłączyli 3G i muszę kupić nowy.

Takich historii może być więcej. Operatorzy wysyłają powiadomienia SMS, ale nie każdy od razu łączy komunikat o wyłączeniu sieci z koniecznością wymiany telefonu. Wiele osób dowiaduje się o problemie dopiero wtedy, gdy urządzenie przestaje działać.

Jak się przygotować na zmianę?

Jeśli masz starszy telefon, nie czekaj do ostatniej chwili. Sprawdź już teraz, czy twoje urządzenie obsługuje sieć 4G i technologię VoLTE. Możesz to zrobić w salonie operatora lub wysyłając SMS do Orange.

Operatorzy oferują programy wsparcia. Orange umożliwia bezpłatną wymianę kart SIM, jeżeli twoja obecna nie obsługuje LTE. Play zapewnia, iż klienci otrzymają odpowiednie powiadomienia z wyprzedzeniem, a przejście na nową technologię nie wymaga wymiany karty.

Warto też rozważyć zakup nowego telefonu już teraz, a nie czekać do momentu, gdy stary przestanie działać. Wtedy będziesz miał czas na przeniesienie kontaktów, zdjęć i innych danych bez presji.

Dlaczego operatorzy likwidują 3G?

Powody są zarówno techniczne, jak i ekonomiczne. Sieci 3G wykorzystują cenne pasma częstotliwości, które mogą być znacznie efektywniej wykorzystane przez nowsze technologie 4G i 5G. To samo spektrum, które obsługiwało jeden strumień danych w 3G, może obsłużyć kilka razy więcej ruchu w nowszych sieciach.

Orange używa pasma 2100 MHz dla obu technologii – 3G i 4G. Wyłączenie starszej sieci pozwala na pełne wykorzystanie tego spektrum dla szybszej technologii LTE. Podobnie wygląda sytuacja z pasmem 900 MHz, które po wyłączeniu 3G może służyć rozwojowi sieci 5G.

Portal jablotech.pl wyjaśnia, iż koszty utrzymania również mają znaczenie. Operatorzy raportują około 10 procent oszczędności w zużyciu energii po migracji ze starszych technologii. Dodatkowo upraszczają operacje sieciowe, eliminując konieczność utrzymywania wielu warstw technologicznych jednocześnie.

Ryzyko dla połączeń ratunkowych

Jednym z najpoważniejszych aspektów wyłączeń 3G jest wpływ na połączenia ratunkowe. Niektóre starsze telefony 4G do połączeń z numerem 112 przez cały czas wykorzystują sieć 3G. Po jej wyłączeniu użytkownicy takich urządzeń mogą stracić możliwość wezwania pomocy.

Nowoczesne telefony wykorzystują technologię VoLTE, która pozwala na wykonywanie wszystkich połączeń, w tym ratunkowych, przez sieć 4G. Przy wyborze nowego urządzenia warto sprawdzić, czy obsługuje tę funkcjonalność – to może okazać się kwestia życia i śmierci w sytuacji zagrożenia.

Operatorzy zapewniają, iż przygotowali alternatywne rozwiązania i odpowiednio poinformują klientów o konieczności aktualizacji urządzeń przed utratą dostępu do usług ratunkowych. W praktyce jednak komunikacja nie zawsze dociera do wszystkich użytkowników.

Polska w europejskiej czołówce

Harmonogram wyłączeń 3G plasuje Polskę w czołowej grupie państw europejskich. Wcześniej proces zakończyli operatorzy w Holandii, Niemczech, Czechach, Włoszech i Norwegii. Francja planuje zakończenie procesu dopiero do 2028 roku, a niektóre kraje wschodnioeuropejskie mogą potrzebować jeszcze więcej czasu.

Europa prowadzi globalny proces odchodzenia od starszych sieci – ponad połowa wszystkich światowych wyłączeń 2G i 3G odbywa się właśnie w regionie europejskim. Kraje nordyckie pokazały najlepsze praktyki – Norwegia, Finlandia i Dania rozpoczęły przygotowania kilka lat wcześniej, proaktywnie komunikując się z klientami i oferując programy zachęt do modernizacji urządzeń.

Wyłączanie sieci 3G to tylko pierwszy krok w modernizacji polskiej infrastruktury telekomunikacyjnej. W perspektywie następnych lat operatorzy będą rozwijać sieci 5G, które już teraz oferują prędkości wielokrotnie wyższe niż LTE. Dla zwykłych użytkowników oznacza to szybszy internet, lepszą jakość połączeń i dostęp do nowych usług.

Proces modernizacji, choć może być uciążliwy dla części użytkowników, ostatecznie przyniesie korzyści całemu systemowi. Kluczem do sukcesu będzie odpowiednie wsparcie operatorów dla klientów podczas przejścia na nowsze technologie – i tu nie wszyscy radzą sobie jednakowo dobrze.