Mity o bezpaństwowości – obalamy najczęstsze nieporozumienia…

Mity o bezpaństwowości – obalamy najczęstsze nieporozumienia

Dzień 4 Tygodnia na rzecz Bezpaństwowców #StatelessnessWeek
Zjawisku bezpaństwowości wciąż towarzyszy wiele nieporozumień.
To oczywiście zrozumiałe, temat jest skomplikowany, niewidoczny, a Polska nie posiada odpowiednich instrumentów prawnych, co sprawia, iż bezpaństwowość jest tematem powszechnie zwykle ignorowanym.

Dlatego dziś rozprawiamy się z najczęstszymi mitami, które utrudniają zrozumienie tego problemu.

MIT 1: „Bezpaństwowcy to osoby nielegalne albo ukrywające się przed służbami.”

PRAWDA: Bezpaństwowość to stan prawny, a w zasadzie anomalia prawna, a nie przestępstwo. Państwa mają obowiązek przeciwdziałać zjawisku bezpaństwowości. Wiele osób bez obywatelstwa przez lata próbuje uregulować swoją sytuację, ale system często nie oferuje im żadnej ścieżki. Bezpaństwowość nie oznacza też automatycznie nieuregulowanego pobytu, chociaż oczywiście brak dokumentów z państwa pochodzenia w zasadzie uniemożliwia uzyskanie tytułu pobytowego, mimo dobrej woli wnioskodawcy.

MIT 2: „Bezpaństwowość dotyczy tylko państw ogarniętych wojną.”

PRAWDA: To globalny problem, także europejski.
W Europie bez obywatelstwa żyją m.in. osoby pochodzenia romskiego, osoby z terenów dawnego ZSRR czy Jugosławii, dzieci z różnych względów nie zarejestrowane przy urodzeniu.
Również w Polsce spotykamy takie osoby, mimo iż nie kojarzymy tego zjawiska z naszym państwem.

MIT 3: „Każdy zawsze może udowodnić, skąd pochodzi.”

PRAWDA: Wielu ludzi nie ma jak tego zrobić.
Kraje pochodzenia odmawiają potwierdzenia obywatelstwa.
Dokumenty mogły zostać zniszczone w wyniku konfliktu, przemocy albo po prostu nigdy nie istniały, a bez dowodu tożsamości nie da się zdobyć kolejnych dokumentów. To tworzy błędne koło i sprawia, iż bezpaństwowość staje się pułapką.

MIT 4: „Wystarczy iść do urzędu i wszystko da się załatwić.”

PRAWDA: Polska przez cały czas nie ma procedury identyfikacji bezpaństwowców. To oznacza, iż osoby bez obywatelstwa są często „niewidzialne” w systemie. choćby jeżeli urzędy czy prawnicy próbują im pomagać, to bez odpowiednich narzędzi i przepisów to niezwykle trudne. Potrzebne są dodatkowe regulacje prawne, które przyjęło już większość europejskich krajów.

MIT 5: „Bezpaństwowość to rzadkość.”

PRAWDA: UNHCR szacuje, iż na świecie żyje co najmniej kilka milionów bezpaństwowców, a wielu nigdy nie zostało oficjalnie zidentyfikowanych i ujętych w statystykach. To jedno z najbardziej niewidocznych naruszeń praw człowieka XXI wieku, co sprawia, iż tak trudno przekonać np. polskie władze do podpisania konwencji o bezpaństwowości.

Mamy jednak nadzieję, iż dzięki naszej akcji informacyjnej #StatelessnessWeek więcej osób zrozumie ten problem.

@obserwujący

Żródło materiału: Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć