Młodzi Polacy coraz częściej usprawiedliwiają niepłacenie długów

Zdjęcie: Młodzi Polacy coraz częściej usprawiedliwiają niepłacenie długów - raport z Gdańska

Niepokojące dane o moralności finansowej Polaków. Co dziesiąty rodak akceptuje wyłudzanie kredytów

Choć 91 procent Polaków deklaruje, iż oddawanie długów jest obowiązkiem moralnym, to jednocześnie ponad połowa usprawiedliwia pracę na czarno w celu uniknięcia spłaty zobowiązań. Co więcej, prawie co dziesiąty rodak potrafi usprawiedliwić wyłudzenie kredytu na podstawie cudzego dowodu tożsamości. To alarmujące wnioski z najnowszego raportu „Moralność finansowa Polaków 2025”.

Jak pokazuje 10. edycja badania przeprowadzonego przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (ZPF), poziom akceptacji dla nieetycznych zachowań finansowych jest szczególnie wysoki wśród młodych Polaków.

Młodzi bardziej pobłażliwi wobec długów

Prof. dr hab. Anna Lewicka-Strzałecka z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, autorka raportu, wskazuje: „Wśród respondentów, którzy nie uznają regulowania zobowiązań za obowiązek moralny, dominują przede wszystkim osoby młode (18-29 lat), które miały już problemy ze spłatą kredytów lub pożyczek”.

Potwierdzają to dane z Krajowego Rejestru Długów. Adam Łącki, prezes KRD, alarmuje: „O ile w skali całej dorosłej populacji od początku 2022 roku zanotowaliśmy spadek liczby dłużników o 12,5 pkt. proc. przy praktycznie niezmienionym zadłużeniu, to w przypadku Polaków w wieku 18-29 lat liczba zarejestrowanych dłużników wzrosła o trzy czwarte, a zadłużenie aż trzykrotnie, sięgając blisko 2 mld zł. Coś się niedobrego dzieje z najmłodszym pokoleniem”.

Społeczne przyzwolenie na unikanie spłaty

Marcin Czugan, prezes ZPF, zwraca uwagę na niepokojący trend: „Badanie pokazuje, iż o ile na poziomie ogólnych deklaracji standardy moralne wydają się wysokie, to w konkretnych sytuacjach Polacy łatwo znajdują uzasadnienie, by długów nie spłacać. Ucieczka przed wierzycielami jest traktowana jako dowód zaradności i sprytu a nie powód do wstydu”.

Najczęściej akceptowanym nadużyciem finansowym jest praca na czarno w celu uniknięcia spłaty zobowiązań – usprawiedliwia ją aż 56,7% respondentów. Na drugim miejscu znalazło się płacenie gotówką, by uniknąć podatku VAT (53,8%), a na trzecim przepisywanie majątku na rodzinę, by uciec przed wierzycielem (48,4%).

Eksperci podkreślają, iż taka sytuacja wymaga pilnej interwencji i zmian systemowych, które pozwolą zwiększyć skuteczność egzekucji wierzytelności w Polsce oraz poprawić świadomość finansową młodego pokolenia.