Mury, które pamiętają Piłsudskiego. Niezwykłe dzieje kobiernickiego dworku

1 godzina temu

Gmina Porąbka za 2 mln złotych zakupiła zabytkowy dwór w Kobiernicach. Zakończył się w ten sposób trwający blisko 30 lat spór własnościowy. kilka osób jednak pamięta, jak ciekawą historię ma ów budynek.

Dwór w Kobiernicach to klasycystyczna budowla z bogatą i wielowątkową historią, która od początku XIX wieku odgrywała istotną rolę w życiu lokalnej społeczności. Wzniesiony około 1820-1830 roku, na miejscu starszego, drewnianego dworu, najprawdopodobniej z inicjatywy rodziny Tomkowiczów lub Bobrowskich, stanowił centrum majątku ziemskiego i zarazem istotny punkt na mapie kulturowej i edukacyjnej miejscowości. Murowany, parterowy budynek z użytkowym poddaszem, o typowej dla klasycyzmu architekturze z portykiem kolumnowym i symetrycznym układem elewacji, do dziś budzi zainteresowanie zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Już pod koniec XIX wieku dwór zaczął pełnić funkcje publiczne. W latach 1886-1920 mieściła się tam pierwsza w regionie Niższa Szkoła Rolnicza, która przygotowywała młodzież do pracy w rolnictwie. Uczniowie korzystali z zaplecza gospodarczego obejmującego pola, ogrody i budynki gospodarcze. Szkoła była – jak na tamte czasy – nowoczesnym przedsięwzięciem edukacyjnym, a jej istnienie świadczyło o rosnącym znaczeniu kształcenia zawodowego na terenach wiejskich. Do szkoły mogli się zapisać uczniowie po 16. roku życia, którzy ukończyli z „dobrym postępem” szkołę ludową oraz przedłożyli świadectwo moralności i zdrowia. Opłata roczna za utrzymanie w zakładzie przez rok wynosiła 150 zł. Nauka trwała trzy lata. Wszyscy uczniowie mieszkali na miejscu. Nie było ich wielu. Na przykład w roku szkolnym 1898/9 naukę pobierało 31 uczniów, z czego synowie włościan stanowili 80 procent. Działalność szkoły oparta była o gospodarstwo właściciela Kobiernic, stąd pojawiały się zarzuty, iż nie kształci przyszłych gospodarzy-włościan, ale sługi dworskie.

Po zamknięciu szkoły w 1920 roku, obiekt nie stracił na znaczeniu – w kolejnych latach był wykorzystywany przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, które organizowało tam kolonie zdrowotne dla dzieci z Krakowa. Z kolei w okresie międzywojennym, według niektórych źródeł, dwór gościł znamienite postacie życia politycznego i wojskowego. W 1915 roku, po bitwie pod Krzywopłotami, przebywał tam Józef Piłsudski. W 1928 roku odwiedził go natomiast prezydent Ignacy Mościcki.

Niestety, w 1940 roku budynek spłonął, prawdopodobnie w wyniku działań wojennych. Został jednak odbudowany po wojnie i od lat 70. figuruje w ewidencji zabytków jako obiekt objęty ochroną konserwatorską. Po odbudowie dwór pełnił szereg kolejnych funkcji. Mieściły się tam między innymi ośrodek zdrowia, przedszkole oraz szkoła podstawowa. Z czasem obiekt stał się także miejscem spotkań kulturalnych i siedzibą organizacji społecznych.

Obecnie znajduje się pod opieką Urzędu Gminy Porąbka i działa w nim Wiejski Dom Kultury w Kobiernicach, który jest filią Gminnego Ośrodka Kultury w Porąbce. W budynku realizowane są warsztaty, wystawy, koncerty, zajęcia edukacyjne dla dzieci i dorosłych, a także spotkania mieszkańców.

Dwór otacza park krajobrazowy z pomnikowymi drzewami. Zachowała się również część zabudowy gospodarczej, w tym oficyna oraz kapliczka czworoboczna z figurką Chrystusa Frasobliwego, wzniesiona w I połowie XIX w. na pamiątkę utworzenia dworku.

Idź do oryginalnego materiału