Na wąskim torze

19 czerwca br. Zarząd Oddziału PTTK im. Cyryla Ratajskiego w Luboniu zorganizował jednodniową autokarową wycieczkę do Sochaczewa. Jej uczestnicy zwiedzili Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie prezentujące największy zbiór wąskotorowego taboru kolejowego w kraju. Potem zostali zaproszeni na przejazd Pociągiem Retro do Wilcza Tułowskiego położonego na terenie Puszczy Kampinoskiej i, po spacerze, na piknik z ogniskiem w Osadzie Puszczańskiej nad rzeką Łasicą w Tułowicach.

Muzeum Kolei Wąskotorowej powstało w 1986 r. na bazie infrastruktury Sochaczewskiej Kolei Dojazdowej (zlikwidowanej w 1984 r.) jako Oddział Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. Od 2016 r. jest filią Stacji Muzeum w Warszawie. W placówce zgromadzono największy zbiór wąskotorowego taboru kolejowego w kraju, obejmujący 226 pojazdów, z czego 140 (o rozstawie torów 750 mm) jest udostępnionych w muzealnym skansenie dla zwiedzających. Przewodnik zapoznał nas z wystawą „Dzieje Sochaczewskiej Kolei Wąskotorowej 1922-1984” oraz z najdłuższą makietą kolejową prezentującą szlak linii kolejowej „Sochaczewskiej Kolei Dojazdowej” w latach 1960-1984, a przede wszystkim przybliżył zagadnienia z zakresu kolejnictwa wąskotorowego. Historie działalności kolejki można prześledzić na podstawie liczne zgromadzonych eksponatów, a są to m.in. plansze muzealne, lampy wagonowe, bilety, fotografie, dokumenty, mundur kolejarski, czapka, lizaki, latarki, pieczątki, zegary, rozkłady jazdy pociągów, pocztówki z zabytkowymi pociągami. Sochaczewska Kolej Wąskotorowa została oddana do ruchu planowanego w 1922 r. Początkowo funkcjonowała jako Sejmikowa Kolejka Wąskotorowa w Sochaczewie, potem Powiatowa Kolej Sochaczewska, a od 1949 r. aż do zamknięcia w 1984 r. pod nazwą Sochaczewska Kolej Dojazdowa. Jej głównym zadaniem był transport drewna z Puszczy Kampinoskiej do Sochaczewa. Potem służyła do transportu towarów do przemysłu, wywozu płodów rolnych z okolicznych pól i obsługi lokalnego ruchu pasażerskiego. Kursowała przez 62 lata, stanowiąc nieodłączny element miejscowego krajobrazu. Linia kolejowa o długości 32 km wyposażona była w pięć stacji i dziewięć przystanków pasażerskich. Kolejkę zamknięto w 1984 r. z uwagi na szybki rozwój transportu drogowego, gwałtownie spadający ruch pasażerski i nieopłacalność przewozów. W 2022 roku mieszkańcy Sochaczewa i powiatu sochaczewskiego obchodzili jubileusz stulecia kolei wąskotorowej (1922-2022), który był powodem do euforii dla lokalnej społeczności oraz miłośników kolejnictwa. Podczas spaceru po skansenie przewodnik snuł interesujące opowieści o starych zabytkowych lokomotywach, wagonach, urządzeniach kolejowych, historycznych postaciach związanych z sochaczewskim kolejnictwem oraz historii i parametrach taboru kolejowego.

Niezapomnianych wrażeń dostarczyła nam muzealna wycieczka Pociągiem Retro z Sochaczewa do Puszczy Kampinoskiej. Jej trasa liczy 18 km. Rozpoczyna się na terenie muzeum i biegnie przez urokliwe zakątki ziemi sochaczewskiej do Wilcza Tułowskiego, położonego na skraju Puszczy Kampinoskiej. Z okien pociągu widać m.in. wieżę kościoła w Brochowie, miejsce chrztu Fryderyka Chopina. W Wilczu Tułowskim przewodnik zaprosił nas na spacer po Puszczy Kampinoskiej fragmentem ścieżki dydaktycznej „Przez Wilcza Górę”. Po spacerze, wróciliśmy na stację i udaliśmy się do Tułowic na piknik z ogniskiem w Osadzie Puszczańskiej. Po biesiadzie, pociąg zakończył swój bieg w muzeum w Sochaczewie. Do Lubonia wróciliśmy autokarem w godzinach wieczornych. Wycieczka odbyła się dzięki finansowemu wsparciu Urzędu Miasta Luboń.

Maria i Jan Błaszczak

Wycieczka zabytkową ciuchcią była dużą atrakcją turystyczną. Miała charakter lekcji historycznej. U niektórych ożyły wspomnienia z lat młodości, kiedy to podróżowało się podobnymi pociągami. Lokomotywa leniwie ciągnęła małe, skromnie wyposażone wagoniki po wąskich torach. Od czasu do czasu towarzyszył jej charakterystyczny gwizd. Konduktor w mundurze i czapce kolejarskiej z uśmiechem witał pasażerów i kasował kartonowe bilety. Okoliczności te sprawiły, iż czuło się atmosferę i klimat minionych czasów fot. Piotr Kusy