Nagła sytuacja? Możesz wyjść z pracy od razu. PIP: pracodawca nic nie może zrobić!

Nie musisz tłumaczyć się szefowi, jeżeli nagle musisz wyjść z pracy – przypomina Państwowa Inspekcja Pracy. Wystarczy poinformować przełożonego, a prawo do takiego wyjścia gwarantuje Kodeks pracy. Z „nagłego zwolnienia z powodu siły wyższej” można skorzystać w razie nieprzewidzianych sytuacji, takich jak choroba dziecka, wypadek w rodzinie czy nagłe problemy zdrowotne.

Fot. Warszawa w Pigułce

PIP przypomina: możesz nagle wyjść z pracy. Szef nie ma prawa pytać, dlaczego

Nie każdy wie, iż w razie nagłej sytuacji rodzinnej lub zdrowotnej można po prostu opuścić miejsce pracy – bez konsekwencji i bez tłumaczenia się przełożonemu. Państwowa Inspekcja Pracy przypomina, iż zgodnie z Kodeksem pracy każdy zatrudniony ma prawo do tzw. zwolnienia z powodu siły wyższej. To rozwiązanie ma chronić pracowników w chwilach, gdy życie wymaga natychmiastowej reakcji.

Nagła sytuacja? Możesz wyjść z pracy od razu

Zgodnie z art. 148¹ Kodeksu pracy, pracownik może skorzystać z 2 dni lub 16 godzin wolnego w roku w przypadku nieprzewidzianych, nagłych zdarzeń. Mowa o sytuacjach, na które nie mamy wpływu – jak wypadek dziecka w szkole, zasłabnięcie małżonka czy nagła hospitalizacja bliskiej osoby.

Jak wyjaśnia Państwowa Inspekcja Pracy, wystarczy poinformować przełożonego – mailowo, SMS-em lub telefonicznie – o konieczności wyjścia. Nie trzeba dostarczać żadnych zaświadczeń ani dowodów. Pracodawca nie może domagać się szczegółowych wyjaśnień, a odmówić może tylko wtedy, gdy sytuacja nie spełnia przesłanek „siły wyższej”, np. dotyczy zaplanowanej wcześniej wizyty lekarskiej.

Za czas takiego zwolnienia pracownik otrzymuje 50% wynagrodzenia, liczonego tak jak przy urlopie wypoczynkowym. W przypadku osób zatrudnionych na część etatu wymiar godzin wolnych jest proporcjonalny – np. 8 godzin przy pół etatu.

Inne formy wsparcia dla rodziców i opiekunów

Pracownicy wychowujący dzieci mogą skorzystać z dodatkowych uprawnień. Kodeks pracy gwarantuje 2 dni lub 16 godzin pełnopłatnej opieki nad dzieckiem do 14. roku życia (art. 188 k.p.). Z tego przywileju może skorzystać jeden z rodziców albo oboje – dzieląc się okresem wolnego.

Dla osób opiekujących się starszymi lub chorymi członkami rodziny przewidziano z kolei urlop opiekuńczy – do 5 dni rocznie, bez prawa do wynagrodzenia, ale wliczany do stażu pracy.

Nie nadużywaj – PIP ostrzega

Choć przepisy są korzystne dla pracowników, Inspekcja przypomina, iż „nagłe wyjście” to prawo wyjątkowe, a nie sposób na przedłużenie weekendu. Nadużywanie go – np. częste korzystanie z niego w piątki – może zostać potraktowane jako nielojalność wobec pracodawcy.

Prawo, które chroni w kryzysie

Nowe przypomnienie PIP ma uświadomić pracownikom, iż prawo pracy przewiduje rozwiązania dostosowane do realnych, ludzkich sytuacji. Zwolnienie z powodu siły wyższej to wsparcie w nagłych momentach, gdy rodzina lub zdrowie są ważniejsze niż obowiązki zawodowe. Nie trzeba się tłumaczyć, wystarczy poinformować – i wyjść, gdy wymaga tego życie.