Nagroda im. Marii Konopnickiej dla Bogumiły Żongołłowicz

Pragniemy oficjalnie poinformować, iż dr Bogumiła Żongołowicz – badaczka powojennej historii powojennej Polonii australijskiej – została uhonorowana Nagrodą Pracy Organicznej im. Marii Konopnickiej 2025, przyznawaną przez kobiety kobietom od 2010 roku. Nagroda zostanie wręczona 23 maja 2026 w Warszawie.

Składamy serdeczne gratulacje i życzymy dalszych sukcesów na niwie literackiej.

Dyplom dr Bogumiły Żongołłowicz

O Nagrodzie

Nagroda utworzona została w stulecie śmierci Poetki w 2010 roku w Warszawie. W skład kapituły weszli pisarze, poeci i literaturoznawcy, dla których idea pracy organicznej jest ważna także w naszych czasach. Ów jeden z podstawowych postulatów pozytywizmu zakładał, iż społeczeństwo może funkcjonować sprawnie tylko wtedy, gdy zdrowe i silne są jego poszczególne organy. Umocnienie gospodarcze wiązało tu się z umocnieniem więzi pomiędzy poszczególnymi członami narodu, ale też między przemysłem, kulturą i sztuką, pomiędzy handlem i edukacją. Organizm społeczny pojawił się w poglądach Dezyderego Chłapowskiego, Karola Marcinkowskiego, Hipolita Cegielskiego oraz Maksymiliana Jackowskiego. Po upadku powstania styczniowego społeczeństwo polskie jakby pogodziło się z utratą niepodległości narodowej, angażując się przede wszystkim w rozwój gospodarczy i kulturalny kraju. Naczelnymi hasłami tej nowej pozytywistycznej epoki stały się: praca, postęp techniczny, nauka, upowszechnienie kultury, kult bogactwa i dobrobytu materialnego. Głównymi przedstawicielami pozytywizmu w publicystyce i literaturze stali się Bolesław Prus, Eliza Orzeszkowa, Henryk Sienkiewicz, Maria Konopnicka, a czołowym ideologiem Aleksander Świętochowski. Równocześnie z rozwojem industrializacji kapitalistycznej, dalszemu przeobrażeniu uległy struktury społeczne ludności. W obecnych czasach ważne jest podkreślanie wielowymiarowości działań i ponowne równanie praw kobiet w nowoczesnym społeczeństwie. Nagroda Pracy Organicznej im. Marii Konopnickiej promuje dokonania literackie i kulturowe wybitnych kobiet, działalność na wielu frontach aktywności życiowej, niezwykłą innowacyjność i chęć tworzenia unii pomiędzy antytetycznymi środowiskami.

Maria Konopnicka, urodzona w 1842 roku w Suwałkach, debiutowała w 1870 roku. Bardzo gwałtownie jej twórczość poetycka przepełniona patriotyzmem i szczerym liryzmem, stylizowana „na swojską nutę” zdobyła powszechne uznanie. Pierwszy tomik poezji wydała w roku 1881, następne ukazywały się w latach: 1883, 1887, 1896. W latach 1884-1886 redagowała pismo dla kobiet „Świt”; próbując zradykalizować jego program, wywołała sprzeciw zachowawczej opinii i cenzury. Współpracowała z tygodnikiem emancypantek „Bluszcz”. Nowele pisała od początku lat osiemdziesiątych XIX wieku aż do śmierci. Początkowo czerpała inspiracje z doświadczeń Prusa, Orzeszkowej, a następnie rozwinęła własne pomysły w dziedzinie małych form. Zajmowała się także krytyką literacką, którą uprawiała od roku 1881, początkowo na łamach „Kłosów”, „Świtu”, „Gazety Polskiej”, „Kurjera Warszawskiego”, następnie w wielu innych pismach. Do 1890 roku przeważały artykuły recenzyjne o tekstach współczesnych autorów polskich i zagranicznych. Konopnicka jest znana z części swojego dorobku obejmującego prozę i tworzonego dla dzieci. Jej utwory dla dzieci ogłaszane od roku 1884, eliminujące natrętny dydaktyzm, rozbudzające wrażliwość odbiorców były nowością w tej dziedzinie pisarstwa. Już jako znana pisarka Konopnicka powróciła do wspomnień z lat dzieciństwa spędzonych w Suwałkach. Około roku 1890 pojawiły się w poezji Konopnickiej nowe zainteresowania tematyczne, zwłaszcza dziełami kultury europejskiej oraz nowe sposoby nawiązań do tradycji. W 1908 w „Przodownicy” Konopnicka opublikowała Rotę, jedną z najważniejszych polskich pieśni patriotycznych. Utwory Konopnickiej zawierają protest przeciwko niesprawiedliwości społecznej oraz ustrojowi niosącemu ucisk i krzywdę. Nacechowane są patriotyzmem, liryzmem i rzewnym sentymentalizmem. Zmarła na zapalenie płuc w 1910 roku we Lwowie i tam została pochowana na cmentarzu Łyczakowskim. w tej chwili Nagroda jest niezależnym dziełem moderowanym przez Kapitułę i przyznawanym przez kobiety kobietom.

(źródło: FB Związek Literatów Polskich Oddział Bydgosko-Toruński)

Źródło: Bogumiła Żongołłowicz
Zdjęcie tytułowe: Bogumiła Żongołłowicz (fot. Krzysztof Jabłonowski)