Średnia Wieś może poszczycić się jednym z najstarszych drewnianych kościołów katolickich w Bieszczadach. Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny wzniesiono w drugiej połowie XVI wieku jako kaplicę dworską rodu Balów. Przez stulecia budowla pełniła różne funkcje – od zboru ariańskiego w XVII wieku po świątynię katolicką od 1697 roku. Dziś stanowi istotny punkt na Podkarpackim Szlaku Architektury Drewnianej i świadczy o bogatej historii regionu.
Historia i architektura kościoła
Kościół w Średniej Wsi powstał jako drewniana kaplica dworska. W 1727 roku z fundacji Katarzyny Balowej wykonano pełne wyposażenie wnętrza, w tym ołtarze i obrazy świętych, które pozostają do dziś. Postacie świętych – Katarzyny i Stanisława – nawiązują do imion fundatorów, a wyposażenie powstało w jednym warsztacie, tworząc spójną stylistycznie całość. W drugiej połowie XX wieku kościół przeszedł kilka modernizacji: między 1959 a 1968 rokiem wymieniono belki, wykonano oszalowanie wnętrza i stolarkę okienną, dach pokryto gontem. W latach 1983–84 dobudowano wieżę przy północnej ścianie, a w 1991 roku – zakrystię po zachodniej stronie prezbiterium.
https://wbieszczady.pl/atrakcje-turystyczne/najstarsza-cerkiew-w-bieszczadach-ten-drewniany-obiekt-sakralny-liczy-juz-ponad-230-lat-zdjecia/n3dnEWYuYIvlDjYDIIXyZakończone prace konserwatorskie
Jak informuje Podkarpacki Opiekun Zabytków, zakończyły się wieloletnie prace konserwatorskie przy XVIII-wiecznych polichromiach wnętrza kościoła. Prace obejmowały ściany, stropy oraz chór śpiewaczy, a ich celem było zachowanie i uczytelnienie oryginalnych dekoracji. Polichromia wnętrza jest utrzymana w szaro-błękitnej tonacji i przedstawia iluzjonistyczne detale architektoniczne. Na stropach umieszczono medaliony z przedstawieniami aniołków w chmurach. W nawie centralnym motywem jest „Oko Opatrzności”, natomiast w prezbiterium – Duch Święty w postaci gołębicy z promieniami rozchodzącymi się po stropie.
Wcześniejsze etapy prac objęły konserwację drewnianych struktur ołtarzowych oraz malowanych obrazów: Matki Bożej z Dzieciątkiem w ołtarzu głównym i świętych Katarzyny oraz Stanisława w ołtarzach bocznych.
OnNetwork ID: M0NqLDlYRzQsMA==
Realizacja i wsparcie finansowe
Autorką prac konserwatorskich była Łucja Brzozowska, konserwator dzieł sztuki, która wykonała również dokumentację fotograficzną odrestaurowanych elementów. Całość prac została wykonana z pełnym poszanowaniem oryginalnego charakteru dzieła, z zastosowaniem odpowiednich technologii konserwatorskich i dbałością o artystyczną wartość polichromii.
Zadanie zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu Powiatu Leskiego oraz środków pozyskanych w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków. Wartość dofinansowania wyniosła 380 000 zł, w tym 7 866 zł stanowił wkład własny Powiatu Leskiego, a 372 134 zł pochodziło z promesy inwestycyjnej RPOZ.
Uroczyste zakończenie
Fot. Powiat Leski
Zakończenie prac konserwatorskich połączono z uroczystym poświęceniem świątyni, które odbyło się 28 września. W wydarzeniu uczestniczył ks. abp Adam Szal, metropolita przemyski, który dokonał poświęcenia odrestaurowanego kościoła. Obecni byli także przedstawiciele władz samorządowych, a w tym Piotr Wątor, członek zarządu powiatu leskiego, Anna Sawa, skarbnik powiatu leskiego oraz Andrzej Olesiuk były starosta leski.