Maj 2025 roku przyniesie znaczące zmiany dla osób poszukujących pracy w Polsce. Nowa ustawa o rynku pracy, która zastąpi dotychczasowe przepisy obowiązujące od 2004 roku, wprowadza szereg udogodnień mających na celu zwiększenie mobilności zawodowej Polaków. Jednym z najważniejszych elementów reformy jest rozszerzenie dostępu do bonu na zasiedlenie, który dotychczas był zarezerwowany wyłącznie dla osób poniżej 30. roku życia. Po wejściu w życie nowych przepisów, wszyscy bezrobotni, niezależnie od wieku, będą mogli ubiegać się o to wsparcie finansowe, które może sięgnąć choćby 18 tysięcy złotych.

fot. Warszawa w Pigułce
Bon na zasiedlenie to rozwiązanie, które ma wspierać mobilność geograficzną pracowników i zachęcać ich do podejmowania zatrudnienia poza miejscem swojego zamieszkania. W praktyce oznacza to, iż osoby, które zdecydują się na przeprowadzkę w celu podjęcia nowej pracy, mogą otrzymać znaczące wsparcie finansowe na pokrycie kosztów relokacji. Wysokość bonu może wynieść choćby 200 procent przeciętnego wynagrodzenia, co przy obecnych stawkach przekłada się na kwotę przekraczającą 18 tysięcy złotych.
Jest to odpowiedź rządu na problem niedopasowania regionalnego na polskim rynku pracy. W niektórych regionach kraju stopa bezrobocia jest wciąż stosunkowo wysoka, podczas gdy inne obszary – szczególnie duże miasta i ich okolice – borykają się z niedoborem pracowników w wielu branżach. Bon na zasiedlenie ma zatem podwójne działanie: z jednej strony pomaga osobom bezrobotnym znaleźć zatrudnienie, z drugiej wspiera pracodawców w pozyskiwaniu potrzebnych pracowników.
Zniesienie ograniczeń wiekowych przy przyznawaniu bonu na zasiedlenie to znaczący krok naprzód w polityce zatrudnienia. Dotychczas z tego rozwiązania mogły korzystać wyłącznie osoby młode, poniżej 30. roku życia. Teraz wsparcie będzie dostępne dla wszystkich bezrobotnych, co jest szczególnie istotne w kontekście rosnącego udziału osób starszych na rynku pracy i wydłużającego się wieku emerytalnego. Również osoby w średnim wieku, które straciły pracę i mają trudności ze znalezieniem nowego zatrudnienia w miejscu zamieszkania, będą mogły skorzystać z tej formy pomocy.
Aby otrzymać bon na zasiedlenie, zainteresowani muszą złożyć odpowiedni wniosek do starosty adekwatnego dla miejsca zameldowania. Formularz wniosku można pobrać ze strony internetowej lokalnego urzędu pracy lub bezpośrednio w jego siedzibie. Po złożeniu dokumentów następuje ich weryfikacja, a w przypadku pozytywnego rozpatrzenia, osoba bezrobotna podpisuje umowę określającą warunki przyznania bonu. Dopiero po dopełnieniu tych formalności następuje wypłata środków.
Otrzymanie bonu na zasiedlenie wiąże się jednak z pewnymi zobowiązaniami. Przede wszystkim, osoba, która otrzymała wsparcie, musi utrzymać zatrudnienie przez co najmniej 6 miesięcy. Dodatkowo, jej zarobki muszą przekraczać poziom minimalnego wynagrodzenia krajowego. jeżeli te warunki nie zostaną spełnione, beneficjent będzie zobowiązany do zwrotu całej otrzymanej kwoty. Istnieje jednak pewne złagodzenie tych wymagań – w przypadku utraty pracy i podjęcia nowej, zwrot dotyczy jedynie proporcjonalnej części za okres pozostawania bez zatrudnienia.
Warto podkreślić, iż bon na zasiedlenie może być wykorzystany na różne cele związane z przeprowadzką i rozpoczęciem nowego życia w innym miejscu. Środki te mogą posłużyć do opłacenia kosztów transportu, wynajmu mieszkania, adaptacji nowego lokum czy też pokrycia innych wydatków związanych ze zmianą miejsca zamieszkania. Elastyczność w wykorzystaniu przyznanych środków jest jednym z atutów tego rozwiązania.
Eksperci rynku pracy oceniają, iż rozszerzenie dostępu do bonu na zasiedlenie może znacząco wpłynąć na zwiększenie mobilności polskich pracowników, która w porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej jest stosunkowo niska. Tradycyjnie Polacy są przywiązani do swojego miejsca zamieszkania i niechętnie decydują się na przeprowadzkę choćby w obliczu trudności ze znalezieniem pracy. Bon na zasiedlenie może stanowić zachętę do przełamania tej bariery.
Procedura składania wniosku o bon na zasiedlenie jest stosunkowo prosta. Po pobraniu formularza z witryny internetowej urzędu pracy lub bezpośrednio w placówce, należy go wypełnić i złożyć wraz z wymaganymi załącznikami. W zależności od lokalnych procedur, wniosek może być rozpatrzony w terminie od kilku dni do kilku tygodni. Po pozytywnej decyzji, podpisywana jest umowa ze starostą, która szczegółowo określa warunki przyznania i wykorzystania bonu. Jest to istotny dokument, który warto dokładnie przeczytać, aby uniknąć nieporozumień i potencjalnej konieczności zwrotu środków w przyszłości.
Nowe przepisy dotyczące bonu na zasiedlenie wpisują się w szerszy trend zmian na polskim rynku pracy, który zmierza w kierunku większej elastyczności i mobilności. W obliczu wyzwań demograficznych, takich jak starzenie się społeczeństwa i spadek liczby osób w wieku produkcyjnym, zwiększenie aktywności zawodowej wszystkich grup wiekowych staje się priorytetem polityki zatrudnienia. Bon na zasiedlenie jest jednym z narzędzi, które mają pomóc w osiągnięciu tego celu.
Rozszerzenie dostępności bonu na zasiedlenie to również odpowiedź na zmieniające się realia gospodarcze i społeczne. Coraz więcej firm przenosi swoją działalność do mniejszych miejscowości, gdzie koszty prowadzenia biznesu są niższe. Jednocześnie rozwój technologii umożliwia pracę zdalną lub hybrydową, co sprawia, iż fizyczna lokalizacja pracownika staje się mniej istotna. Bon na zasiedlenie może wspierać te trendy, umożliwiając osobom bezrobotnym relokację do miejsc, gdzie istnieje zapotrzebowanie na ich umiejętności.
Podsumowując, zmiany w przepisach dotyczących bonu na zasiedlenie, które wejdą w życie w maju 2025 roku, stanowią istotny krok w kierunku zwiększenia mobilności na polskim rynku pracy. Zniesienie ograniczeń wiekowych przy przyznawaniu tego świadczenia otwiera nowe możliwości dla wszystkich osób bezrobotnych, które są gotowe na zmianę miejsca zamieszkania w celu podjęcia zatrudnienia. Wsparcie finansowe, które może sięgnąć choćby 18 tysięcy złotych, pomoże w pokryciu kosztów relokacji i rozpoczęciu nowego etapu życia zawodowego. Jest to rozwiązanie korzystne zarówno dla pracowników, jak i pracodawców, przyczyniające się do lepszego dopasowania podaży i popytu na polskim rynku pracy.