Od 1 października 2024 roku rodzice i opiekunowie najmłodszych dzieci zyskają nową możliwość wsparcia finansowego w ramach programu „Aktywny Rodzic”. Program jest dedykowany osobom, które chcą wrócić do pracy, ale nie mają dostępu do opieki w żłobkach lub przedszkolach. Dla takich rodzin przewidziano miesięczne dofinansowanie w wysokości 1500 zł, a dla dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności – 1900 zł.
Rodzice mają możliwość zatrudnienia niani na podstawie specjalnej umowy uaktywniającej, która jest rodzajem umowy zlecenia. Ta forma umowy obejmuje opiekę nad dziećmi od 20. tygodnia życia do końca roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3 lata, a w uzasadnionych przypadkach choćby 4 lata, jeżeli nie uda się zapewnić opieki przedszkolnej. Co ważne, niania może być dowolną pełnoletnią osobą – choćby babcią czy dziadkiem, pod warunkiem, iż nie jest jednym z rodziców dziecka.
Wprowadzenie tej umowy przynosi korzyści zarówno rodzicom, jak i nianiom. Rodzice mogą liczyć na częściowe pokrycie kosztów składek na ubezpieczenia przez państwo. Budżet państwa finansuje składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne od wynagrodzenia niani, które nie przekracza połowy minimalnej pensji. Z kolei niania zyskuje prawo do ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowego i wypadkowego) oraz zdrowotnego, a opcjonalnie także chorobowego.
Procedura zatrudnienia niani jest uproszczona. Po podpisaniu umowy z nianią, rodzic ma 7 dni na zgłoszenie jej do ZUS. W tym celu rodzic musi zarejestrować się jako płatnik składek, chyba iż prowadzi już działalność gospodarczą – wtedy nie ma potrzeby dodatkowego zgłoszenia. Dokumenty można przesłać osobiście, pocztą, lub dzięki platformy ePłatnik. Co istotne, ZUS oferuje wsparcie na każdym etapie – pracownicy ZUS są dostępni do udzielania porad dotyczących rejestracji i składania dokumentów.
Jeśli niania opiekuje się dzieckiem jako jedynym źródłem dochodu, podlega obowiązkowo pełnym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym. jeżeli natomiast pracuje na pełen etat gdzie indziej, objęta jest tylko ubezpieczeniem zdrowotnym. W przypadku rezygnacji z umowy lub jej wygaśnięcia, rodzic ma obowiązek wyrejestrować nianię z ubezpieczeń w ciągu 7 dni.
Program „Aktywny Rodzic” jest skierowany do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umów cywilnoprawnych oraz prowadzących działalność gospodarczą lub rolniczą. Co ważne, jeżeli rodzic zatrudniający nianię straci pracę, państwo pokryje składki jeszcze przez trzy miesiące.
Wszystkich zainteresowanych programem zapraszamy do kontaktu z ekspertami ZUS, którzy 26 września w godzinach 10:00-12:00 będą odpowiadać na pytania pod numerem telefonu 59 841 93 11.