NFOŚiGW zapowiada wzmożone kontrole. Kto powinien się obawiać?

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wprowadza fundamentalne zmiany w programie Czyste Powietrze, który ma powrócić w nowej odsłonie 31 marca 2025 roku. Reforma zakłada nie tylko wprowadzenie maksymalnych cen dla produktów i usług, ale przede wszystkim znaczące zaostrzenie systemu kontroli beneficjentów, wykonawców oraz operatorów programu.

Fot. Warszawa w Pigułce / Shutterstock

Kluczowym elementem nowej wersji programu będzie wprowadzenie standaryzacji dokumentacji, w tym obowiązku fotograficznego dokumentowania każdej inwestycji. Wojewódzkie fundusze ochrony środowiska będą mogły skoncentrować się na kontrolach, gdyż część ich dotychczasowych obowiązków administracyjnych przejmą operatorzy i banki.

Program wprowadza również system maksymalnych cen dla produktów i usług, który ma być elastycznie dostosowywany do sytuacji rynkowej. To odpowiedź na nadużycia zaobserwowane w poprzednich edycjach programu, gdzie dochodziło do sztucznego zawyżania cen usług i materiałów.

Z perspektywy społecznej, zaostrzenie kontroli może znacząco wpłynąć na funkcjonowanie całego rynku termomodernizacji i wymiany źródeł ciepła. Firmy wykonawcze będą musiały dostosować się do nowych standardów dokumentacji i limitów cenowych.

Wzmożone kontrole mogą również przyczynić się do profesjonalizacji sektora usług termomodernizacyjnych. Wykonawcy będą zmuszeni do większej transparentności i dokładności w realizacji projektów, co może prowadzić do poprawy jakości wykonywanych prac.

Nowe regulacje mogą wpłynąć na tempo realizacji programu, szczególnie w początkowej fazie, gdy wszyscy uczestnicy będą musieli przystosować się do nowych wymagań dokumentacyjnych i procedur kontrolnych.

Standardyzacja dokumentacji i wprowadzenie maksymalnych cen może prowadzić do większej przejrzystości rynku i ułatwić beneficjentom porównywanie ofert różnych wykonawców.

Zmiany w programie mogą również wpłynąć na rozwój nowych technologii dokumentowania i monitorowania inwestycji, w tym systemów do fotograficznej dokumentacji prac i platform do zarządzania projektami.

Zaostrzenie kontroli może przyczynić się do eliminacji nieuczciwych praktyk rynkowych, co w dłuższej perspektywie powinno prowadzić do stabilizacji cen i poprawy jakości usług w sektorze termomodernizacji.

Nowe zasady mogą również wpłynąć na małe firmy wykonawcze, które będą musiały zainwestować w systemy dokumentacji i zarządzania projektami, co może prowadzić do konsolidacji rynku.

Transfer części zadań administracyjnych do operatorów i banków może przyczynić się do ulepszenia procesu przyznawania i rozliczania dotacji, co powinno pozytywnie wpłynąć na doświadczenia beneficjentów programu.

Eksperci przewidują, iż nowe regulacje mogą przyczynić się do rozwoju specjalistycznych usług doradczych w zakresie termomodernizacji i efektywności energetycznej budynków.