W ostatnim czasie w mediach i w relacjach lokalnych pojawia się coraz więcej sygnałów dotyczących obniżenia poziomu wód w polskich rzekach. Jako wyraźny przykład powtarzających się co roku zjawisk wskazywany jest odcinek rzeki San w miejscowości Rajskie, w gminie Solina. Jak przekazuje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, na tym odcinku utrzymuje się strefa stanów niskich. Opisany stan łączy się zarówno z warunkami pogodowymi tego sezonu, jak i ze specyficznym uwarunkowaniem hydrologicznym miejsca.
Co się dzieje w Rajskiem?
Mieszkańcy i turyści, którzy obserwują San w rejonie Rajskiego, sygnalizują: w korycie rzeki jest mało wody. W wielu miejscach odsłania się dno – zjawisko, które w tym miejscu bywa dokumentowane niemal co roku. W tym roku sytuacja nie jest aż tak skrajna jak w roku poprzednim, kiedy – według relacji medialnych – wody było jeszcze mniej, jednak poziom przez cały czas pozostaje niski.
Z perspektywy lokalnej topografii odcinek Sanu w Rajskiem ma istotne znaczenie: jest to ostatni fragment rzeki przed wpłynięciem do Jeziora Solińskiego. Właśnie ta relacja z bezpośrednim sąsiedztwem zbiornika wpływa na to, jak wygląda tu przepływ wody.
Przyczyny i mechanizm. Co mówią instytucje i badacze
Zaobserwowany spadek poziomu wód w regionie wiązany jest z brakiem regularnych opadów deszczu oraz jego skutkiem: utrzymującym się nasłonecznieniem i wysokimi temperaturami. Jak przekazano, takie warunki atmosferyczne sprawiają, iż rzeki w Polsce, w tym San, zmagają się ze znaczącym obniżeniem poziomu wód.
Dodatkowy aspekt wyjaśniają badacze z WWF Polska. W jednej z publikacji zamieszczonej rok temu, zauważyli oni, iż odcinek Sanu w Rajskiem jest miejscem tak zwanej „cofki” zbiornika solińskiego. Oznacza to, iż jest to końcowy fragment koryta rzeki, w którym przepływ i poziom wody są silnie powiązane z poziomem w obrębie samego zbiornika. Innymi słowy: poziom Sanu w tym miejscu jest w praktyce regulowany przez poziom Jeziora Solińskiego, co wpływa na to, jak gwałtownie i w jakim stopniu widać skutki suszy czy niskich opadów.
https://wbieszczady.pl/jezioro-solinskie-i-okolice/jezioro-solinskie-w-pigulce-historia-charakterystyka-zbiornika-turystyka-i-rekreacja-zdjecia/X47PuONWHvoXak05xk9VInstytucje hydrologiczne, reprezentowane tu przez komunikat Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, klasyfikują obecny stan Sanu jako „strefę stanów niskich”, co jest formalnym opisem sytuacji obserwowanej w terenie.
Obserwacje społeczne i medialne
Wielokrotnie – niemal co roku – publikowane są zdjęcia i relacje pokazujące odsłonięte fragmenty koryta Sanu w Rajskiem. Takie dokumentacje fotograficzne powtarzają się w okresie letnim i są zauważalne zarówno dla osób zamieszkałych w okolicy, jak i dla odwiedzających turystów. W tym roku, choć sytuacja jest mniej nasilona niż w poprzednim sezonie, podobne obrazy wciąż wywołują uwagi lokalnej społeczności i gości regionu.