16 godzin temu
Przełomowe zmiany w systemie wsparcia dla osób niepełnosprawnych wchodzą w życie już w maju 2025 roku. Rząd wprowadza znaczący dodatek do renty socjalnej w wysokości 2520 złotych brutto miesięcznie, który ma fundamentalnie poprawić sytuację finansową najciężej doświadczonych przez los osób. Nowe świadczenie skierowane jest do pobierających rentę socjalną, którzy posiadają orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. Co szczególnie ważne, pierwsze wypłaty uwzględnią wyrównanie za wszystkie miesiące od początku roku.
Fot. Warszawa w Pigułce
System zabezpieczenia społecznego w Polsce przechodzi istotną transformację, której celem jest zapewnienie godnych warunków życia osobom, które ze względu na stan zdrowia nie mogą samodzielnie funkcjonować ani podejmować pracy zarobkowej. Nowy dodatek dopełniający do renty socjalnej stanowi odpowiedź na wieloletnie postulaty środowisk osób z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunów, którzy wskazywali na niewystarczający poziom dotychczasowego wsparcia.
Pierwsza wypłata nowego świadczenia nastąpi już w maju 2025 roku, jednak najbardziej interesującym aspektem jest fakt, iż będzie ona zawierała wyrównanie za wszystkie miesiące od stycznia. Oznacza to, iż uprawnieni beneficjenci otrzymają jednorazowo dodatkową kwotę stanowiącą rekompensatę za pięć miesięcy oczekiwania na wdrożenie nowego systemu. Warto przy tym zauważyć, iż sytuacja jest nieco bardziej złożona ze względu na marcową waloryzację świadczeń.
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Iwonę Kowalską-Matis, regionalną rzeczniczkę prasową ZUS na Dolnym Śląsku, za miesiące styczeń i luty wyrównanie będzie wynosiło 2520 złotych brutto za każdy miesiąc. Natomiast od marca, w wyniku przeprowadzonej waloryzacji, kwota świadczenia wzrosła do 2610,72 złotych brutto. Jest to istotna informacja dla osób uprawnionych, które mogą precyzyjnie obliczyć wysokość oczekiwanego wyrównania.
Należy jednak pamiętać, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami, od kwoty dodatku będzie odliczona składka na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczka na podatek dochodowy. Oznacza to, iż rzeczywista kwota, która trafi na konta beneficjentów, będzie nieco niższa niż wartość brutto świadczenia.
Kluczowym elementem nowego rozwiązania jest określenie grup osób, które otrzymają świadczenie automatycznie oraz tych, które będą musiały złożyć odpowiedni wniosek. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wprowadził rozwiązanie, które minimalizuje formalności dla osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji zdrowotnej.
Osoby, które na dzień 1 stycznia 2025 roku spełniały oba podstawowe warunki – miały przyznaną rentę socjalną oraz posiadały orzeczenie zarówno o całkowitej niezdolności do pracy, jak i niezdolności do samodzielnej egzystencji – otrzymają dodatek z urzędu. Oznacza to, iż ZUS przyzna tym osobom świadczenie automatycznie, bez konieczności składania jakichkolwiek wniosków czy odbywania dodatkowych wizyt w placówkach.
Sytuacja wygląda inaczej w przypadku osób, które na początku roku miały prawo do renty socjalnej i są całkowicie niezdolne do pracy, ale nie posiadają formalnego orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji. W takim przypadku konieczne jest złożenie wniosku na formularzu EDD-SOC, który dostępny jest zarówno na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jak i we wszystkich stacjonarnych placówkach ZUS na terenie całego kraju.
Procedura aplikacyjna wymaga również dołączenia do wniosku zaświadczenia o stanie zdrowia, które musi zostać wystawione przez lekarza prowadzącego leczenie na specjalnym formularzu OL-9. Istotnym elementem, o którym nie można zapomnieć, jest zachowanie terminowości – od momentu wydania zaświadczenia do złożenia wniosku nie może upłynąć więcej niż miesiąc. Jest to warunek formalny, którego niespełnienie może skutkować odrzuceniem wniosku.
W przypadku osób, które będą składać wniosek o przyznanie dodatku dopełniającego, wypłata świadczenia nastąpi po pozytywnej weryfikacji spełnienia wszystkich warunków. Co ważne, prawo do świadczenia będzie przysługiwało nie wcześniej niż od miesiąca, w którym złożono wniosek. Oznacza to, iż w przeciwieństwie do osób otrzymujących dodatek z urzędu, wnioskujący nie będą mogli liczyć na wyrównanie za okres przed złożeniem dokumentów.
Interesującym aspektem wprowadzenia nowego dodatku dopełniającego jest jego relacja z dotychczasowym świadczeniem uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, powszechnie znanym jako „500+ dla osób niesamodzielnych”. Zgodnie z nowymi przepisami, przyznanie dodatku dopełniającego wiąże się automatycznie z wstrzymaniem wypłaty świadczenia 500+. Jest to rozwiązanie logiczne, mające na celu uniknięcie podwójnego finansowania podobnych potrzeb.
Dla osób uprawnionych jest to bardzo korzystna zmiana, ponieważ kwota nowego dodatku jest znacząco wyższa niż dotychczasowe świadczenie 500+. Różnica wynosząca ponad 2000 złotych miesięcznie stanowi istotne wzmocnienie budżetów domowych osób z niepełnosprawnościami, które często borykają się z wysokimi kosztami leczenia, rehabilitacji oraz codziennej opieki.
Warto podkreślić, iż nowy dodatek dopełniający do renty socjalnej jest świadczeniem niezależnym od kryterium dochodowego. Oznacza to, iż prawo do niego mają wszystkie osoby spełniające warunki zdrowotne, bez względu na ich sytuację finansową czy wysokość innych otrzymywanych świadczeń. Jest to istotna różnica w porównaniu do wielu innych form wsparcia, które są uzależnione od nieprzekroczenia określonego progu dochodowego.
System przyznawania dodatku dopełniającego opiera się na obiektywnych kryteriach medycznych, co eliminuje uznaniowość i potencjalne nierówności w dostępie do wsparcia. Kluczowym elementem jest posiadanie orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, które wydawane jest przez lekarzy orzeczników ZUS lub komisje lekarskie ZUS po przeprowadzeniu szczegółowej oceny stanu zdrowia danej osoby.
Orzeczenie takie przyznawane jest osobom, których stan zdrowia uniemożliwia wykonywanie jakiejkolwiek pracy zarobkowej oraz wymaga stałej opieki i pomocy innych osób w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Dotyczy to najcięższych przypadków niepełnosprawności, w których samodzielne funkcjonowanie jest niemożliwe lub bardzo ograniczone.
Wprowadzenie dodatku dopełniającego stanowi element szerszej reformy systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami. Rząd zapowiada kolejne zmiany, które mają na celu kompleksowe rozwiązanie problemów tej grupy społecznej. Planowane są między innymi ulepszenia w systemie orzekania o niepełnosprawności, zwiększenie dostępności usług opiekuńczych oraz rozbudowa programów aktywizacji zawodowej dla osób z lżejszymi niepełnosprawnościami.
Osoby, które otrzymają dodatek dopełniający, przez cały czas będą mogły korzystać z innych form wsparcia skierowanych do osób z niepełnosprawnościami, takich jak dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych, zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne czy środki pomocnicze. Zachowane zostają również ulgi i preferencje podatkowe oraz inne przywileje wynikające z posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Pierwsze miesiące funkcjonowania nowego systemu będą z pewnością okresem intensywnej pracy dla pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, którzy muszą zweryfikować uprawnienia tysięcy osób oraz przygotować wypłaty z wyrównaniem. ZUS zapewnia jednak, iż jest przygotowany do sprawnej obsługi nowego świadczenia i dołoży wszelkich starań, aby proces ten przebiegał bez zakłóceń.
Dla osób uprawnionych do dodatku dopełniającego najważniejsze jest terminowe złożenie wniosku, jeżeli nie kwalifikują się do przyznania świadczenia z urzędu. Warto skontaktować się z lekarzem prowadzącym w celu uzyskania zaświadczenia o stanie zdrowia, a następnie niezwłocznie złożyć kompletny wniosek w najbliższej placówce ZUS lub przez internet za pośrednictwem platformy PUE ZUS.
Nowy dodatek do renty socjalnej w wysokości 2520 złotych brutto miesięcznie stanowi znaczący krok w kierunku poprawy sytuacji materialnej osób z najcięższymi niepełnosprawnościami. Dzięki wyrównaniu od stycznia, pierwsze wypłaty w maju 2025 roku będą szczególnie wysokie, co pozwoli beneficjentom na realizację odkładanych potrzeb lub spłatę zaległych zobowiązań.
System przyznawania świadczenia, szczególnie automatyczne przyznawanie dodatku osobom spełniającym określone kryteria, pokazuje, iż państwo dąży do minimalizacji barier biurokratycznych i ułatwienia dostępu do wsparcia dla osób, które najbardziej go potrzebują. Jest to pozytywny trend, który powinien być kontynuowany w kolejnych reformach systemu zabezpieczenia społecznego.
źródło: se.pl/Warszawa w Pigułce
