Bez niemal żadnego czasu w publiczną analizę, Demokraci z Illinois przepchnęli późnym sobotnim wieczorem budżet stanowy na przyszły rok fiskalny o wartości 55,2 miliarda dolarów. Plan zakłada nowe podatki na zakłady sportowe, produkty nikotynowe i firmy.
Budżet opiera się na 55,3 miliarda dolarów dochodów, z czego ponad 1 miliard stanowią nowe podatki i zmiany w przepisach podatkowych. Oznacza to wzrost wydatków o około 3,9% w porównaniu do bieżącego roku.
Cztery ustawy tworzące plan budżetowy i inwestycyjny przeszły przez legislaturę w ciągu ostatnich 48 godzin sesji, w ramach tysięcy stron legislacji. Republikanie ostro skrytykowali pośpiech i brak przejrzystości. Demokraci twierdzą, iż to najlepszy możliwy budżet w trudnym roku. Aby przeciwdziałać niepewności związanej z polityką federalną, przewidziano nowy fundusz awaryjny o wartości 100 milionów dolarów, nad którym kontrolę ma gubernator JB Pritzker.
Nowe podatki: nikotyna, zakłady sportowe, firmy spoza stanu
- Nowe przepisy podnoszą podatek od wyrobów tytoniowych z 36% do 45%.
- Produkty vape i saszetki nikotynowe zostaną po raz pierwszy objęte podatkiem.
- Zakłady sportowe będą obciążone podatkiem w wysokości 25 centów za każdy z pierwszych 20 000 zakładów, a następnie 50 centów za każdy kolejny.
- Podatki zostaną rozszerzone na firmy działające w Illinois bez fizycznej obecności, np. Amazon.
- Firmy transferujące dochody za granicę będą płacić podatek stanowy od tej części dochodu, która nie jest opodatkowana przez rząd federalny.
- Program zachęt dla zalegających z podatkami ma przynieść 228 milionów dolarów. Budżet zakłada też wstrzymanie transferu podatku od paliwa do funduszu drogowego, co ma uwolnić 171 milionów dolarów.
- Krótkoterminowe wynajmy, takie jak Airbnb i Vrbo, zostaną objęte podatkiem od operatorów hoteli.
Opieka zdrowotna dla imigrantów: cięcia
Kontrowersyjny program zapewniający ubezpieczenie zdrowotne ponad 30 tysiącom nieudokumentowanych imigrantów w wieku 42–64 lat zostanie zakończony w roku fiskalnym 2026. Pozwoli to zaoszczędzić 330 milionów dolarów. Program dla seniorów pozostanie, z budżetem 110 milionów dolarów. Demokraci zwiększyli jednak finansowanie przychodni dla ubogich i nieubezpieczonych o 40 milionów dolarów, aby złagodzić skutki cięć.
Edukacja
Szkoły K-12 otrzymają dodatkowe 307 milionów dolarów, zgodnie z modelem finansowania opartym na potrzebach. Zabrakło jednak 43 milionów przewidzianych na ulgi podatkowe od nieruchomości. Budżet dla uczelni stanowych wzrośnie tylko o 1%, mimo iż gubernator proponował 3%. Budżet ogranicza też środki dla Illinois Community College Board o 24 miliony dolarów, ponieważ granty na rozwój zawodowy nie były w pełni wykorzystywane.
Inne najważniejsze elementy:
- Brak dodatkowych środków na fundusz rezerwowy (tzw. “rainy day fund”), który w tej chwili wynosi 2,3 miliarda dolarów.
- Utworzono nowy fundusz awaryjny w wysokości 100 milionów dolarów do wykorzystania przez gubernatora w razie nieoczekiwanych problemów z przychodami.
- Prokurator Generalny Illinois otrzyma 116 milionów dolarów, by prowadzić więcej spraw przeciwko administracji Donalda Trumpa.
- Podwyżka wynagrodzeń dla legislatorów – z 92 tys. do 98 304 dolarów rocznie.
- Dostawcy usług bezpośrednich (DSP) otrzymają podwyżkę o 80 centów za godzinę, choć Republikanie twierdzą, iż zmniejszenie godzin pracy neutralizuje ten wzrost.
- Brak finansowania na nowy stadion Chicago Bears, choć NASCAR otrzyma 5 milionów dolarów na wyścig w centrum Chicago, a PGA Tour 1 milion dolarów na Puchar Prezydencki w 2026 roku.
- Przeznaczono 200 milionów dolarów na przygotowanie nieruchomości państwowych do przekształcenia.