W Białymstoku, jak i w całej Polsce, ojcowie coraz chętniej korzystają z przysługujących im uprawnień urlopowych po narodzinach dziecka. Oprócz dobrze znanego urlopu ojcowskiego, mają oni również możliwość skorzystania z urlopu rodzicielskiego na takich samych zasadach jak matki. Co więcej, jeżeli matka zdecyduje się na rezygnację z macierzyńskiego po 14 tygodniach, ojciec może przejąć tę rolę.
Popularność urlopu ojcowskiego
Zgodnie z danymi ZUS, w pierwszych czterech miesiącach 2025 roku wypłacono 46 tys. zasiłków za urlop ojcowski, co stanowi znaczący wzrost w porównaniu do poprzedniego roku, kiedy to liczba ta przekroczyła 162 tys. W województwie podlaskim od stycznia do kwietnia 2025 roku z tego przywileju skorzystało 1,25 tys. mężczyzn.
„Ojcowie mają prawo do dwóch tygodni urlopu ojcowskiego, z którego mogą korzystać w całości lub podzielić go na dwie części, z tym iż każda z nich musi trwać co najmniej tydzień. Urlop ten można wykorzystać w ciągu roku od narodzin dziecka lub przysposobienia, ale nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia,” wyjaśnia Katarzyna Krupicka, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie podlaskim.
Urlop macierzyński dostępny również dla ojców
W sytuacji narodzin lub adopcji dziecka, ojcowie mogą również korzystać z urlopu macierzyńskiego. Pierwsze 14 tygodni tego urlopu są zarezerwowane dla matki, jednak w wyjątkowych okolicznościach, jak śmierć matki czy jej rezygnacja, ojciec może przejąć opiekę nad dzieckiem już po tym okresie.
Statystyki dotyczące urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego
W 2024 roku z możliwości przejęcia urlopu macierzyńskiego skorzystało 6,3 tys. ojców, w tym 181 w regionie podlaskim. Od stycznia do kwietnia 2025 roku liczba ta wzrosła do 1,9 tys.
„Choć to przez cały czas matki najczęściej decydują się na urlop rodzicielski, obserwujemy rosnącą liczbę ojców, którzy decydują się na tę formę wsparcia. W 2024 roku z urlopu rodzicielskiego skorzystało 42 tys. ojców, a w pierwszych czterech miesiącach bieżącego roku liczba ta wynosi już 18 tys.,” dodaje Krupicka.
Nowe regulacje i dłuższy urlop rodzicielski
Od 26 kwietnia 2023 roku, w przypadku narodzin lub adopcji jednego dziecka, urlop rodzicielski wydłużono o 9 tygodni, co daje łącznie 41 tygodni. W przypadku rodzeństwa liczba ta wzrasta do 43 tygodni. Dodatkowe 9 tygodni urlopu przysługuje tylko jednemu z rodziców, co pozwala na lepsze dostosowanie do indywidualnych potrzeb rodzinnych.
Rodzice dzieci z certyfikatem „Za życiem” mogą liczyć na choćby 65 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku jednego dziecka, a 67 tygodni w przypadku porodu mnogiego. Dla dziecka starszego, przyjętego na wychowanie, przysługuje 62 tygodnie urlopu.
Podsumowując, zmiany w prawie oraz zwiększająca się świadomość społeczna skutkują coraz większym wykorzystaniem przez ojców przysługujących im praw do urlopów ojcowskich i rodzicielskich, co sprzyja lepszemu balansowi między życiem zawodowym a rodzinnym.
