Nowe świadczenie dla rodzin. 2700 zł na najmłodsze dzieci już dostępne

Rodzicielstwo to nie tylko ogromna euforia i satysfakcja, ale także poważne wyzwanie finansowe. Koszty związane z wychowaniem dziecka, szczególnie w pierwszych latach życia, mogą znacząco obciążyć domowy budżet. Dostrzegając te trudności, państwo polskie wprowadziło rozbudowany system wsparcia dla rodziców najmłodszych dzieci. Od października 2024 roku funkcjonuje kompleksowy program „Aktywny Rodzic”, który wraz z innymi świadczeniami pozwala rodzicom uzyskać wsparcie finansowe sięgające choćby 2700 złotych miesięcznie na jedno dziecko. Co szczególnie ważne, pomoc ta przyznawana jest bez względu na wysokość dochodów rodziny.

fot. Warszawa w Pigułce

Program „Aktywny Rodzic” stanowi odpowiedź na wyzwania, przed którymi stają młodzi rodzice, próbujący pogodzić opiekę nad dzieckiem z aktywnością zawodową. System został zaprojektowany w taki sposób, aby wspierać różne modele rodzicielstwa i różne sytuacje życiowe. W zależności od indywidualnych okoliczności, rodzice mogą skorzystać z jednego z trzech wariantów wsparcia, dostosowanego do ich potrzeb i preferencji.

Pierwszy wariant programu, również noszący nazwę „Aktywny rodzic”, skierowany jest do rodziców, którzy po urodzeniu dziecka chcą lub muszą wrócić na rynek pracy. Wsparcie to przysługuje aktywnym zawodowo rodzicom dzieci w wieku od 12 do 35 miesięcy życia. Warunkiem otrzymania świadczenia jest wykazanie minimalnego poziomu przychodów, od których opłacane są składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Wysokość tego świadczenia to 1500 złotych miesięcznie, co stanowi znaczące wsparcie dla rodzin, w których oboje rodzice pracują. W przypadku dzieci z niepełnosprawnością, posiadających odpowiednie orzeczenie z adekwatnymi wskazaniami, kwota ta wzrasta do 1900 złotych miesięcznie.

Drugi wariant programu, „Aktywnie w żłobku”, dedykowany jest rodzicom, którzy zdecydowali się na instytucjonalną opiekę nad dzieckiem. Świadczenie to ma formę dopłaty do kosztów pobytu dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub pod opieką opiekuna dziennego. Podstawowa kwota wsparcia wynosi 1500 złotych miesięcznie, jednak nie może przekroczyć faktycznej opłaty, jaką rodzice ponoszą za pobyt dziecka w placówce. Podobnie jak w pierwszym wariancie, w przypadku dzieci z niepełnosprawnością, dopłata może wzrosnąć do 1900 złotych miesięcznie.

Warto zwrócić uwagę na specyficzny mechanizm wypłaty tego świadczenia. W przeciwieństwie do większości innych form wsparcia, pieniądze z programu „Aktywnie w żłobku” nie trafiają bezpośrednio na konto rodziców, ale są przekazywane placówce, do której uczęszcza dziecko. Takie rozwiązanie ma zapewnić, iż środki faktycznie zostaną przeznaczone na opłacenie opieki instytucjonalnej.

Istnieje jeszcze jedno istotne ograniczenie związane z tym wariantem wsparcia. Świadczenie przysługuje tylko w sytuacji, gdy miesięczna opłata za pobyt dziecka w placówce nie przekracza 120% uśrednionych miesięcznych wydatków ponoszonych przez jednostki samorządu terytorialnego na zapewnienie opieki jednemu dziecku. Wysokość tego kosztu jest regularnie aktualizowana i ogłaszana przez ministerstwo adekwatne do spraw rodziny. W okresie od 1 kwietnia 2025 roku do 31 marca 2026 roku kwota ta wynosi 2200 złotych, co oznacza, iż opłata za żłobek nie może przekraczać tej sumy, aby rodzic mógł skorzystać z dopłaty.

Trzeci wariant programu, „Aktywnie w domu”, jest skierowany do rodziców, którzy zdecydowali się na osobistą opiekę nad dzieckiem, rezygnując z aktywności zawodowej. Świadczenie to przysługuje na dzieci w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, które nie korzystają z opieki żłobkowej ani klubu dziecięcego. Wysokość tego świadczenia wynosi 500 złotych miesięcznie i można je uzyskać na każde dziecko, włącznie z pierwszym. Świadczenie „Aktywnie w domu” przysługuje przez okres 24 miesięcy, co daje rodzicom czas na spokojną opiekę nad maluchem w kluczowym okresie jego rozwoju.

Programy te uzupełniają istniejące już od lat świadczenie wychowawcze, znane jako „800 plus”, które przysługuje na każde dziecko do ukończenia 18. roku życia, niezależnie od dochodów rodziny. Łącząc te różne formy wsparcia, rodzice najmłodszych dzieci mogą otrzymać od 1300 złotych (800 zł z programu „800 plus” + 500 zł z programu „Aktywnie w domu”) do choćby 2700 złotych miesięcznie (800 zł z programu „800 plus” + 1900 zł z programu „Aktywny rodzic” lub „Aktywnie w żłobku” dla dziecka z niepełnosprawnością).

Wsparcie finansowe to nie jedyna forma pomocy, na jaką mogą liczyć rodzice najmłodszych dzieci. Polski system prawny przewiduje szereg uprawnień pracowniczych, które ułatwiają godzenie życia zawodowego z rodzinnym. Rodzice mogą korzystać z urlopów: macierzyńskiego, ojcowskiego, rodzicielskiego i wychowawczego. Przysługują im również dni zwolnienia na opiekę nad dzieckiem oraz inne uprawnienia, takie jak przerwy na karmienie.

Urlop macierzyński przysługuje matce dziecka bezpośrednio po porodzie i trwa 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka. Jego wymiar wzrasta przy ciążach mnogich. Z kolei urlop ojcowski w wymiarze 2 tygodni przysługuje ojcu dziecka i może być wykorzystany w ciągu pierwszych 12 miesięcy od narodzin potomka. Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego, rodzice mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego, który w tej chwili wynosi 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka (lub 43 tygodnie przy ciąży mnogiej). Urlop ten może być wykorzystany przez oboje rodziców, co umożliwia im elastyczne planowanie opieki nad dzieckiem.

W przypadku, gdy rodzice chcą jeszcze dłużej osobiście opiekować się dzieckiem, mogą skorzystać z urlopu wychowawczego. Przysługuje on w wymiarze do 36 miesięcy, do ukończenia przez dziecko 6. roku życia. Co ważne, urlop ten nie musi być wykorzystany jednorazowo – można go podzielić na maksymalnie 5 części i korzystać z niego w dogodnych dla siebie momentach.

Wprowadzony w październiku 2024 roku program „Aktywny Rodzic” stanowi istotne uzupełnienie tego systemu, oferując rodzicom nie tylko wsparcie finansowe, ale także większą elastyczność w wyborze modelu opieki nad dzieckiem. Rodzice mogą zdecydować, czy wolą wrócić do pracy zawodowej, czy też osobiście opiekować się dzieckiem – w obu przypadkach mogą liczyć na adekwatne wsparcie ze strony państwa.

System wsparcia dla rodziców najmłodszych dzieci w Polsce jest odpowiedzią na wyzwania demograficzne, przed którymi stoi nasz kraj. Niski wskaźnik dzietności i starzenie się społeczeństwa stanowią poważne zagrożenie dla stabilności systemu emerytalnego i opieki zdrowotnej w przyszłości. Dlatego tak ważne jest, aby państwo wspierało rodziny z dziećmi, tworząc warunki sprzyjające podejmowaniu decyzji o powiększeniu rodziny.

Warto podkreślić, iż wszystkie omawiane świadczenia są przyznawane bez kryterium dochodowego. Oznacza to, iż każda rodzina wychowująca małe dziecko może z nich skorzystać, niezależnie od sytuacji materialnej. Takie rozwiązanie eliminuje stygmatyzację związaną z pomocą socjalną i sprawia, iż wsparcie rodzicielstwa staje się powszechnym prawem obywatelskim, a nie formą pomocy dla najuboższych.

Aby uzyskać wsparcie w ramach programu „Aktywny Rodzic”, należy złożyć odpowiedni wniosek. Można to zrobić elektronicznie za pośrednictwem platformy PUE ZUS, aplikacji mZUS, portalu Emp@tia lub bankowości elektronicznej. Dla osób preferujących tradycyjne metody istnieje również możliwość złożenia wniosku w formie papierowej w placówce ZUS lub wysłania go pocztą.

Program „Aktywny Rodzic” jest realizowany na podstawie ustawy z 15 maja 2024 roku o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka. Przepisy te weszły w życie w październiku 2024 roku, zastępując wcześniejszy program „Rodzinny Kapitał Opiekuńczy” oraz dofinansowanie do żłobków.

Kompleksowy system wsparcia dla rodziców najmłodszych dzieci, umożliwiający otrzymanie choćby 2700 złotych miesięcznie na jedno dziecko, stanowi istotny krok w kierunku tworzenia przyjaznego środowiska dla rodzin z dziećmi w Polsce. Elastyczność oferowanych rozwiązań pozwala rodzicom na dokonywanie wyborów zgodnych z ich preferencjami i potrzebami, a brak kryterium dochodowego sprawia, iż wsparcie to jest dostępne dla wszystkich rodzin.

źródło: Forsal.pl/Warszawa w Pigułce