Zasiłek stały to jedno z kluczowych świadczeń oferowanych przez państwo polskie, które w 2025 roku może sięgać choćby 1229 złotych miesięcznie. Jest to forma wsparcia skierowana do osób, które z powodu wieku lub niepełnosprawności nie są w stanie podjąć zatrudnienia i samodzielnie się utrzymać. Mimo dostępności tego świadczenia, tysiące uprawnionych Polaków nie korzysta z tej możliwości, najczęściej z powodu niewystarczającej wiedzy na temat procedur i warunków jego przyznawania. Warto zatem przyjrzeć się bliżej zasadom obowiązującym w 2025 roku oraz sprawdzić, jak skutecznie ubiegać się o to wsparcie.

Fot. Warszawa w Pigułce
Od stycznia 2025 roku obowiązują nowe, podwyższone kryteria dochodowe, które poszerzają grono potencjalnych beneficjentów zasiłku stałego. Rozporządzenie Rady Ministrów z lipca 2024 roku ustaliło próg dochodu dla osoby samotnie gospodarującej na poziomie 1010 złotych netto miesięcznie. W przypadku osoby żyjącej w rodzinie, kryterium dochodowe wynosi 823 złote netto na osobę. Oznacza to, iż więcej osób niż w poprzednich latach może kwalifikować się do otrzymania tego wsparcia.
Zasiłek stały jest adresowany przede wszystkim do osób, które posiadają formalne potwierdzenie niemożności podjęcia pracy. Kluczowym warunkiem jest posiadanie orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy wydanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenia o znacznym bądź umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Świadczenie to przysługuje również osobom z orzeczeniem o przynależności do I lub II grupy inwalidzkiej. Dodatkowo, uprawnione są osoby w wieku emerytalnym, które nie osiągają wystarczających dochodów, by samodzielnie się utrzymać.
Wysokość zasiłku stałego jest obliczana indywidualnie dla wszystkich wnioskodawcy. Stanowi ona różnicę między 130% odpowiedniego kryterium dochodowego a rzeczywistym dochodem osoby ubiegającej się o świadczenie. Dla przykładu, samotna osoba z dochodem 950 złotych miesięcznie może liczyć na zasiłek w wysokości 363 złotych (różnica między 130% kryterium, czyli 1313 złotych, a jej faktycznym dochodem). W przypadku osoby żyjącej w rodzinie, gdzie dochód na osobę wynosi 700 złotych, zasiłek będzie wynosił 370 złotych (różnica między 130% kryterium dla osoby w rodzinie, czyli 1070 złotych, a dochodem przypadającym na osobę).
Istotną informacją jest fakt, iż wysokość zasiłku stałego nie może być niższa niż 100 złotych miesięcznie, a maksymalna kwota tego świadczenia od stycznia 2025 roku wynosi 1229 złotych. To oznacza, iż osoby bez żadnych dochodów lub z bardzo niskimi przychodami mogą otrzymać pełną kwotę wsparcia. Natomiast osoby z dochodami zbliżonymi do kryterium dochodowego otrzymają odpowiednio niższe świadczenie.
Okres, na jaki przyznawany jest zasiłek stały, zależy od charakteru orzeczenia o niezdolności do pracy lub niepełnosprawności. jeżeli orzeczenie zostało wydane na czas określony, zasiłek będzie przyznany dokładnie na ten sam okres. Po jego upływie konieczne będzie ponowne złożenie wniosku wraz z aktualnym orzeczeniem. Natomiast osoby posiadające bezterminowe orzeczenie o niepełnosprawności lub niezdolności do pracy, a także osoby niezdolne do pracy z powodu wieku, mogą liczyć na przyznanie zasiłku stałego na czas nieokreślony, bez konieczności regularnego odnawiania wniosku.
Procedura ubiegania się o zasiłek stały rozpoczyna się od złożenia wniosku we właściwym ośrodku pomocy społecznej. W zależności od miejsca zamieszkania, może to być Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) lub Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej (GOPS). Do wniosku należy dołączyć komplet dokumentów, które potwierdzają spełnienie kryteriów przyznania świadczenia. Najważniejszym z nich jest orzeczenie o niezdolności do pracy lub o stopniu niepełnosprawności, które jednoznacznie potwierdza brak możliwości podjęcia zatrudnienia.
Równie istotne są dokumenty potwierdzające wysokość dochodów wnioskodawcy i członków jego rodziny. Mogą to być zaświadczenia o wynagrodzeniu, decyzje o przyznaniu innych świadczeń, odcinki emerytury lub renty, a także oświadczenia o dochodach z innych źródeł. Dodatkowo, wymagane są oświadczenia majątkowe, które pozwalają na ocenę ogólnej sytuacji finansowej gospodarstwa domowego. W niektórych przypadkach pracownik socjalny może poprosić o dodatkowe dokumenty, które pomogą w dokładnej ocenie sytuacji wnioskodawcy.
Przyznanie zasiłku stałego nie jest automatyczne i zawsze poprzedzone jest wywiadem środowiskowym. Pracownik socjalny odwiedza miejsce zamieszkania wnioskodawcy, aby na miejscu ocenić jego warunki bytowe i sytuację rodzinną. Jest to standardowa procedura przewidziana w art. 107 ustawy o pomocy społecznej, która ma na celu weryfikację informacji podanych we wniosku oraz ocenę rzeczywistych potrzeb osoby ubiegającej się o świadczenie. W przeciwieństwie do niektórych innych form pomocy społecznej, w przypadku zasiłku stałego wywiad alimentacyjny nie jest obowiązkowy, co nieco upraszcza procedurę.
Po zebraniu wszystkich niezbędnych informacji i przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego, ośrodek pomocy społecznej wydaje decyzję administracyjną o przyznaniu lub odmowie przyznania zasiłku stałego. Decyzja ta zawiera informacje o wysokości przyznanego świadczenia, okresie, na jaki zostało ono przyznane, oraz podstawie prawnej. W przypadku odmowy, decyzja zawiera uzasadnienie oraz pouczenie o możliwości odwołania się od niej do Samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem organu, który ją wydał.
Warto wiedzieć, iż otrzymywanie zasiłku stałego ma wpływ na możliwość uzyskania innych form pomocy społecznej i socjalnej. Świadczenie to jest wliczane do dochodu przy ubieganiu się o takie formy wsparcia jak zasiłek okresowy, dodatek mieszkaniowy, świadczenia rodzinne czy świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego. Oznacza to, iż otrzymywanie zasiłku stałego może zmniejszyć szansę na uzyskanie innych form pomocy, jeżeli łączna suma dochodów przekroczy wymagane kryterium dochodowe dla danego świadczenia.
Dla przykładu, osoba samotnie gospodarująca, która ubiega się o dodatek mieszkaniowy, a kryterium dochodowe w 2025 roku wynosi około 1800 złotych netto miesięcznie (40% przeciętnego wynagrodzenia netto), musi uwzględnić swój zasiłek stały jako część dochodu. jeżeli jej dochód z renty wynosi 950 złotych, a dodatkowo otrzymuje 500 złotych zasiłku stałego, jej łączny dochód to 1450 złotych, co wciąż pozwala na spełnienie warunku dochodowego. Jednak po kolejnej waloryzacji świadczeń sytuacja może się zmienić, dlatego każda modyfikacja wysokości zasiłku powinna być zgłaszana do ośrodka pomocy społecznej.
Mimo spełnienia podstawowych kryteriów, istnieją sytuacje, w których zasiłek stały nie zostanie przyznany z powodu tzw. zbiegu uprawnień. Osoba nie otrzyma tego świadczenia, jeżeli już pobiera rentę socjalną, świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna lub, w niektórych przypadkach, dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka. Również osoby, które właśnie zakończyły pobieranie zasiłku dla bezrobotnych, mogą napotkać trudności w uzyskaniu zasiłku stałego. W każdym z tych przypadków decyzję podejmuje organ pomocy społecznej na podstawie indywidualnej analizy sytuacji materialnej i rodzinnej wnioskodawcy.
Osoby otrzymujące zasiłek stały często mogą liczyć na dodatkowe formy wsparcia i ulgi. Jedną z nich jest bezpłatny dostęp do leków, czy to w ramach programu 75+, czy poprzez specjalną listę refundacyjną. Beneficjenci zasiłku stałego mogą również ubiegać się o dodatek mieszkaniowy, który pomaga w pokryciu kosztów utrzymania mieszkania. W sytuacjach szczególnych mogą także otrzymać zasiłek celowy na zakup żywności lub opału, co jest formą doraźnej pomocy w trudnych momentach.
Bardzo istotną korzyścią dla osób pobierających zasiłek stały jest możliwość objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym przez ośrodek pomocy społecznej. Oznacza to dostęp do publicznej opieki zdrowotnej bez konieczności opłacania składek zdrowotnych. Dodatkowo, niektóre samorządy oferują beneficjentom zasiłku stałego ulgi w komunikacji lokalnej, co może znacząco obniżyć koszty przemieszczania się po mieście lub gminie. Warto skonsultować się z pracownikiem socjalnym, aby poznać wszystkie dostępne możliwości wsparcia w konkretnym regionie.
Z danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej wynika, iż w 2024 roku z zasiłku stałego korzystało około 240 tysięcy osób w całej Polsce. Świadczenie to jest kierowane głównie do osób starszych i niepełnosprawnych, które nie mają innych źródeł utrzymania lub ich dochody są niewystarczające do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Po podniesieniu kryteriów dochodowych w 2025 roku szacuje się, iż liczba uprawnionych może wzrosnąć choćby o 10-15%, co oznacza, iż choćby 25-35 tysięcy dodatkowych osób może skorzystać z tej formy wsparcia.
Zwiększenie dostępności zasiłku stałego jest elementem szerszej strategii walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym w Polsce. Osoby niezdolne do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności należą do grup szczególnie narażonych na trudności finansowe, a zasiłek stały stanowi dla nich istotne zabezpieczenie przed skrajnym ubóstwem. Jednak choćby maksymalna kwota zasiłku, wynosząca 1229 złotych miesięcznie, jest stosunkowo niska w porównaniu do kosztów życia, szczególnie w większych miastach. Dlatego tak ważne jest korzystanie ze wszystkich dostępnych form wsparcia, które mogą uzupełnić dochody i poprawić jakość życia beneficjentów.
Warto pamiętać, iż system pomocy społecznej w Polsce oferuje różnorodne formy wsparcia, a zasiłek stały jest tylko jedną z nich. Osoby znajdujące się w trudnej sytuacji finansowej powinny skontaktować się z najbliższym ośrodkiem pomocy społecznej, gdzie pracownicy socjalni pomogą w określeniu, jakie świadczenia przysługują w konkretnej sytuacji i jak skutecznie się o nie ubiegać. Kompleksowe wsparcie, obejmujące zarówno pomoc finansową, jak i różnego rodzaju usługi i ulgi, może znacząco poprawić sytuację życiową osób niezdolnych do pracy.
Zasiłek stały w wysokości do 1229 złotych miesięcznie może stanowić istotne wsparcie dla osób, które z powodu wieku lub niepełnosprawności nie mogą podjąć zatrudnienia. Nowe, podwyższone kryteria dochodowe obowiązujące od stycznia 2025 roku dają szansę na otrzymanie tego świadczenia większej liczbie potrzebujących. Aby skorzystać z tej możliwości, należy złożyć odpowiedni wniosek w miejscowym ośrodku pomocy społecznej, dołączając wymagane dokumenty i przechodząc procedurę weryfikacyjną. Warto również pamiętać o innych formach wsparcia, które mogą uzupełnić zasiłek stały i kompleksowo poprawić sytuację życiową beneficjentów.
źródło: forsal.pl/Warszawa w Pigułce