Od 1 grudnia wchodzą w życie nowe limity dla seniorów. Po ich przekroczeniu emerytura lub renta zostanie wstrzymana lub zawieszona

Seniorzy, którzy nie osiągnęli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego, a pobierają emeryturę, muszą mieć się na baczności. Od 1 grudnia wchodzą nowe limity, których przekroczenie skutkować będzie wstrzymaniem lub zawieszeniem świadczenia.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Limity dorabiania zmieniają się co kwartał i są obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia. Te, które wchodzą w życie 1 grudnia, będą obowiązywać przez trzy miesiące – do końca lutego 2026 roku. Od 1 grudnia możesz zarobić nieco więcej bez konsekwencji. Nowe limity oznaczają podwyżkę pierwszego progu o 16 złotych, drugiego o 30 złotych. To niewiele, ale dla wielu emerytów pracujących na pół etatu może oznaczać różnicę między pełnym świadczeniem a jego obcięciem przez ZUS. Warto też pamiętać, iż dla osób, które osiągnęły już wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), limitów nie ma. Kwoty obowiązują bowiem wszystkich seniorów, którzy pobierają rentę lub emeryturę, ale nie osiągnęli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. Sprawdź, ile dokładnie możesz zarobić bez ryzyka obniżenia lub zawieszenia świadczenia.

Ile możesz dorobić od grudnia

Nowe limity bazują na przeciętnym wynagrodzeniu z trzeciego kwartału 2025 roku, które wyniosło 8 771,70 zł. Na tej podstawie ZUS obliczył dwa najważniejsze progi – 70 procent i 130 procent tej kwoty.

Pierwszy próg to 6 140,20 zł brutto miesięcznie. Do tej kwoty możesz dorabiać bez żadnych konsekwencji. Twoja emerytura pozostanie w pełnej wysokości, niezależnie od tego, czy zarobisz tysiąc złotych czy pięć tysięcy. ZUS nie będzie nic obcinał ani zawieszał. To bezpieczna strefa, w której możesz spokojnie pracować.

Drugi próg wynosi 11 403,30 zł brutto. jeżeli twoje zarobki przekroczą tę kwotę, ZUS całkowicie zawiesi wypłatę świadczenia. Nie dostaniesz ani złotówki emerytury przez cały miesiąc, w którym zarobiłeś powyżej tego limitu. To strefa absolutnego zakazu, jeżeli zależy ci na otrzymywaniu emerytury.

Między tymi dwoma progami rozciąga się szara strefa. Zarabiasz więcej niż 6 140,20 zł, ale mniej niż 11 403,30 zł? ZUS obetnie ci emeryturę o kwotę przekroczenia pierwszego progu, jednak nie więcej niż o maksymalną kwotę zmniejszenia, która wynosi 939,61 zł.

Jak to wygląda w praktyce

Pan Marek ma 62 lata i pobiera wcześniejszą emeryturę w wysokości 3500 złotych. Dorabia jako księgowy na pół etatu, zarabiając 5000 złotych brutto miesięcznie. Jego zarobek mieści się w pierwszym progu, więc otrzymuje pełną emeryturę bez żadnych pomniejszeń. Razem ma 8500 złotych brutto.

Pani Teresa również ma 62 lata i emeryturę 3200 złotych. Pracuje jako sprzedawczyni i zarabia 7500 złotych brutto. To przekracza pierwszy próg o 1360 złotych. ZUS obetnie jej emeryturę, ale nie o całe 1360 złotych – maksymalne obcięcie to 939,61 zł. Jej emerytura zostanie pomniejszona do około 2260 złotych.

Pan Andrzej ma 63 lata, emeryturę 2800 złotych i dorabia jako kierowca, zarabiając 12 000 złotych brutto miesięcznie. To przekracza drugi próg, więc ZUS całkowicie zawiesza mu wypłatę emerytury. W tym miesiącu otrzyma wyłącznie pensję – 12 000 złotych brutto, bez emerytury.

Co się zmieniło od listopada

Poprzednie limity obowiązywały od września do końca listopada 2025 roku. Pierwszy próg wynosił 6 124,10 zł, drugi 11 373,30 zł. Nowe limity są nieznacznie wyższe – o 16,10 zł w pierwszym progu i o 30 złotych w drugim.

Dla większości emerytów to minimalna różnica, która nie zmieni ich sytuacji. jeżeli do tej pory spokojnie mieściłeś się w limicie, najprawdopodobniej przez cały czas się w nim zmieścisz. jeżeli byłeś bliski przekroczenia, masz teraz odrobinę więcej przestrzeni.

Różnica jest na tyle niewielka, iż nie warto na jej podstawie podejmować istotnych decyzji zawodowych. Jednak dla osób zarabiających bardzo blisko pierwszego progu – powiedzmy 6100-6130 złotych – te dodatkowe 16 złotych mogą oznacać różnicę między pełną emeryturą a jej pomniejszeniem.

Kogo dotyczą limity dorabiania

Kluczowa informacja – ograniczenia dotyczą wyłącznie osób pobierających wcześniejszą emeryturę, które nie osiągnęły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. W 2025 roku wiek emerytalny w Polsce to 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

Jeśli jesteś kobietą, która ma 61 lat i przeszła na emeryturę w wieku 60 lat, limity cię dotyczą. jeżeli masz 60 lat i dopiero co przeszłaś na emeryturę, również musisz przestrzegać limitów. jeżeli jesteś mężczyzną mającym 64 lata i jesteś na wcześniejszej emeryturze, limity są dla ciebie obowiązkowe.

Ale jeżeli jesteś kobietą po 60. roku życia, która osiągnęła już powszechny wiek emerytalny, możesz dorabiać bez żadnych ograniczeń. Możesz zarabiać 5000 złotych, 10 000 złotych czy choćby 20 000 złotych – ZUS nie obetnie ci ani złotówki emerytury. To samo dotyczy mężczyzn po 65. roku życia.

Ograniczenia dotyczą także rencistów – zarówno z tytułu całkowitej, jak i częściowej niezdolności do pracy. W ich przypadku progi są takie same, ale kwoty maksymalnego zmniejszenia różnią się. Dla rent z częściowej niezdolności maksymalne obcięcie wynosi 704,75 zł, dla rent rodzinnych, gdy uprawniona jest jedna osoba, to 798,72 zł.

Jak ZUS sprawdza twoje zarobki

ZUS nie śledzi cię na co dzień i nie sprawdza każdego miesiąca z osobna. System działa automatycznie na podstawie danych, które wpływają z ZUS-ów składanych przez twojego pracodawcę. jeżeli pracujesz na umowę o pracę lub umowę zlecenia z odprowadzanymi składkami, ZUS otrzymuje informację o twoich zarobkach.

Jeśli w danym miesiącu przekroczysz limit, ZUS automatycznie obliczy, o ile należy zmniejszyć lub czy należy zawiesić twoje świadczenie. Nie musisz nic zgłaszać – system działa sam. Otrzymasz decyzję informującą o pomniejszeniu lub zawieszeniu emerytury za konkretny miesiąc.

Ważna informacja – ZUS liczy przychody brutto, a nie netto. jeżeli dostajesz na rękę 5000 złotych, ale twoje wynagrodzenie brutto to 6500 złotych, ZUS bierze pod uwagę właśnie te 6500 złotych. Do limitu wliczają się wszystkie przychody ze stosunku pracy, umów zlecenia, kontraktów menedżerskich i działalności gospodarczej.

Co jeżeli przekroczysz limit przypadkowo

Zdarza się, iż emeryt przekroczy limit nieświadomie – dostał premię roczną, nadgodziny albo po prostu nie wiedział o nowych przepisach. W takiej sytuacji ZUS pomniejszy lub zawiesi świadczenie za ten konkretny miesiąc. To nie jest kara, tylko mechanizm automatyczny wynikający z przepisów.

Jeśli następnego miesiąca twoje zarobki wrócą do normy i zmieszczą się w limicie, emerytura również wróci do normalnej wysokości. Nie tracisz prawa do świadczenia na stałe – zawsze możesz wrócić do pobierania pełnej emerytury, jeżeli zmniejszysz przychody.

Warto też wiedzieć, iż nadpłacona emerytura nie przepada. jeżeli ZUS wypłacił ci pełne świadczenie, a później okazało się, iż przekroczyłeś limit, instytucja wyśle decyzję o konieczności zwrotu nadpłaty. Możesz negocjować raty spłaty, jeżeli kwota jest dla ciebie zbyt wysoka do jednorazowego zwrotu.

Czy warto dorabiać do wcześniejszej emerytury

To zależy od twojej sytuacji. jeżeli masz stabilną pracę, która daje ci satysfakcję i zarabiasz w granicach pierwszego progu, nie ma powodu, żeby rezygnować. Dostajesz pełną emeryturę plus pensję – to dobry układ.

Jeśli jednak twoje zarobki oscylują wokół drugiego progu albo go przekraczają, warto przemyśleć, czy nie lepiej poczekać do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Wtedy będziesz mógł dorabiać bez ograniczeń i otrzymywać pełną emeryturę niezależnie od wysokości zarobków.

Dla kobiet różnica jest niewielka – między wcześniejszą emeryturą a powszechnym wiekiem może być rok, może dwa lata. Dla mężczyzn to może być choćby pięć czy sześć lat różnicy, jeżeli przeszli na emeryturę wcześnie. W takiej sytuacji decyzja jest trudniejsza i wymaga kalkulacji, co jest bardziej opłacalne finansowo.

Sprawdź swoje zarobki przed końcem roku

Grudzień to dobry moment, żeby zweryfikować swoje roczne zarobki i upewnić się, iż nie było nieoczekiwanych przekroczeń. jeżeli dostajesz w grudniu trzynastkę, premię lub dodatkowe wynagrodzenie, może to wpłynąć na przekroczenie limitu w tym konkretnym miesiącu.

Jeśli wiesz, iż grudzień będzie wyjątkowo dobrze płatnym miesiącem i przekroczysz drugi próg, możesz rozważyć przesunięcie części wynagrodzenia na styczeń – jeżeli twój pracodawca się na to zgodzi. To nie jest obchodzenie przepisów, tylko legalne planowanie swoich przychodów.

Pamiętaj też, iż od marca 2026 roku limity znów się zmienią – zostaną obliczone na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z czwartego kwartału 2025 roku. ZUS opublikuje nowe kwoty z miesięcznym wyprzedzeniem, więc będziesz miał czas na dostosowanie się do kolejnych zmian.