Odszedł prof. Stanisław Gaca – autorytet w dziedzinie inżynierii drogowej. Pochodził ze Szczurowej

Z głębokim żalem zawiadamiamy, iż 9 listopada 2025 r. zmarł prof. dr hab. inż. Stanisława Gaca, ceniony naukowiec i dydaktyk, od lat 70. związany z Politechniką Krakowską, jej wychowanek, międzynarodowy ekspert z zakresu inżynierii drogowej i bezpieczeństwa ruchu drogowego, silnie oddany praktyce inżynierskiej. Odszedł darzony powszechnym szacunkiem autorytet branżowy i naukowy, człowiek wielkiej pracowitości, kultury i skromności, zawsze życzliwy i otwarty, wychowawca i mentor wielu pokoleń polskich inżynierów.

Prof. dr hab. inż. Stanisław Gaca urodził się w 1953 roku w Szczurowej w woj. małopolskim. W 1978 r. uzyskał dyplom mgr inż. na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Krakowskiej w specjalności “Drogi, ulice i lotniska”. Od tego czasu był związany zawodowo z Wydziałem i Politechniką Krakowską – tu uzyskał kolejne stopnie i tytuły naukowe: doktora (1983, praca doktorska pt.: “Wpływ niestacjonarności ruchu na sprawność skrzyżowań drogowych”); doktora habilitowanego (2003, rozprawa habilitacyjna pt.: “Badania prędkości pojazdów i jej wpływu na bezpieczeństwo ruchu drogowego”) i – w 2016 roku – tytuł naukowy profesora. Był pracownikiem Katedry Dróg, Kolei i Inżynierii Ruchu Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej.

Pełnił na uczelni wiele ważnych funkcji, był m.in. prodziekanem Wydziału Inżynierii Lądowej, wieloletnim członkiem Senatu Politechniki Krakowskiej, przewodniczącym Senackiej Komisji Statutowej, członkiem pierwszej Rady Uczelni PK, dyrektorem Instytutu Inżynierii Drogowej, Kolejowej i Transportu na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej, kierownikiem Katedry Budowy Dróg i Inżynierii Ruchu. Za swoje osiągnięcia był wielokrotnie nagradzany i odznaczany.

Uczestniczył w realizacji 15 grantów badawczych, z tego w 6 jako ich kierownik. Jest autorem i współautorem ponad 170 publikacji naukowych, autorem licznych opracowań eksperckich na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego oraz Ministerstwa Infrastruktury. Był członkiem Rady Programowej ds. Rozwoju Infrastruktury Transportowej Miasta Krakowa. Pracował w dwóch grupach roboczych Forschungsgesellschaft für das Straßenwesen (Niemcy) opracowujących zmiany w wytycznych szkolenia audytorów bezpieczeństwa ruchu drogowego i realizacji tego audytu. Był członkiem Komisji Budownictwa Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, przewodniczącym Sekcji Inżynieria Komunikacyjna KILiW PAN i członkiem Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN.

Jego prace badawczo-naukowe związane m.in. z: badaniami wybranych procesów ruchu pojazdów i ich formalnym opisem, symulacyjnymi modelami ruchu na skrzyżowaniach i doskonaleniem metod szacowania przepustowości skrzyżowań z pierwszeństwem przejazdu oraz skrzyżowań z sygnalizacją świetlną, zagadnieniami bezpieczeństwa ruchu drogowego (w tym z identyfikacją czynników determinujących zagrożenia bezpieczeństwa ruchu) oraz planowaniem i oceną skuteczności środków poprawy tego bezpieczeństwa, były przedmiotem licznych publikacji i praktycznych wdrożeń. Przyczynił się do rozwoju metod obliczania przepustowości skrzyżowań drogowych, zasad projektowania infrastruktury drogowej, analiz bezpieczeństwa ruchu, a także wdrożeń zarządzania prędkością.

Był współautorem wytycznych i instrukcji wykorzystywanych w drogownictwie jeszcze przed wdrożeniem nowej struktury przepisów techniczno-budowlanych. Były to m.in.: instrukcje obliczania przepustowości skrzyżowań z pierwszeństwem przejazdu; wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych zwykłych, skanalizowanych i rond; wytyczne zarządzania prędkością na drogach samorządowych; instrukcja wykonywania audytu brd. Uczestniczył też aktywnie w opracowywaniu nowych przepisów techniczno-budowlanych w drogownictwie jako lider konsorcjów przygotowujących nowe „Wzorce i Standardy” oraz współautor części z nich.

Przewodniczył licznym konferencjom naukowym i branżowym, był m.in. przewodniczącym Rady Programowej Kongresu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, interdyscyplinarnej platformy łączącej środowiska naukowe, inżynierskie i administracyjne, stanowiącej nie tylko forum wymiany doświadczeń, ale także ośrodek formułowania rekomendacji i inicjatyw legislacyjnych na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce. Był ważnym współautorem rekomendacji legislacyjnych i projektowych służących bezpieczeństwu Polaków na drogach, także ważnym głosem w debacie publicznej na ten temat, uczestnikiem licznych programów i wystąpień eksperckich poświęconych tej tematyce w mediach.

Odejście Profesora Stanisława Gacy to niepowetowana strata dla świata nauki, środowiska inżynierskiego i całej społeczności Politechniki Krakowskiej. Składamy wyrazy głębokiego współczucia i szczere kondolencje Bliskim, Przyjaciołom i Współpracownikom Pana Profesora.

Ostatnie pożegnanie śp. Profesora Stanisława Gacy odbędzie się w sobotę 15 listopada w Tarnowie. Msza święta żałobna odprawiona będzie o godzinie 13 w kaplicy na cmentarzu parafialnym na Rzędzinie (Tarnów, ul. Lwowska, dokładna lokalizacja ). Rodzina prosi, aby zamiast kwiatów złożyć datek na rzecz Hospicjum Św. Łazarza w Krakowie. W trakcie pogrzebu także będzie taka możliwość.

—

PK