Choć zmiany nie dotkną kierowców aut osobowych oraz motocykli, cały sektor transportowy już przygotowuje się na finansowe konsekwencje tej korekty. Zmienia się nie tylko sam system naliczania kosztów, ale również sposób ich egzekwowania.
Rosnące opłaty drogowe 2026 a rozszerzenie sieci płatnych tras
Plan modernizacji systemu obejmuje zwiększenie liczby dróg objętych obowiązkową opłatą. Dziś płatnych jest 5225 km, natomiast po wejściu w życie nowelizacji lista ta wydłuży się o kolejne 645 km. Oznacza to, iż kierowcy będą musieli uiszczać należność za przejazd już po około 5900 km tras krajowych, ekspresowych i autostrad zarządzanych przez GDDKiA. Nowe przepisy są jeszcze w konsultacjach, jednak zakres proponowanych zmian jest znany i szeroko omawiany w branży.
Nowy obowiązek zapłaty obejmie każde auto o masie powyżej 3,5 t. Dotyczy to zarówno ciężarówek, jak i autobusów oraz większych kamperów wymagających uprawnień kategorii C. W niektórych przypadkach obowiązek zapłaty dotknie także kierowców samochodów osobowych z przyczepą, jeżeli ich łączna dopuszczalna masa całkowita przekroczy określony próg. W praktyce taki zestaw pojazdów może łatwo zostać objęty systemem.
Podwyżki stawek e-TOLL i ich skala
Według analiz opracowanych przez administrację wysokość opłat wzrośnie średnio o około 40 procent. W największym stopniu zmiana dotknie pojazdy spełniające normę EURO6 bez technologii obniżającej emisję CO₂ – koszt przejazdu jednym kilometrem wzrośnie z 40 do 56 groszy. Podwyżki obejmą także autobusy, które zamiast 38 groszy zapłacą 41 groszy, oraz ciężkie kampery, w których przypadku stawka wzrośnie z 37 do 41 groszy za kilometr.
Nowy system opłat będzie wyglądał następująco:
Pojazdy powyżej 3,5 t, poniżej 12 t:
max. EURO2 – 0,80 zł/km
EURO3 – 0,70 zł/km
EURO4 – 0,58 zł/km
min. EURO5 – 0,41 zł/km
Pojazdy o masie co najmniej 12 t:
max. EURO2 – 1,07 zł/km
EURO3 – 0,93 zł/km
EURO4 – 0,75 zł/km
min. EURO5 – 0,56 zł/km
Autobusy – wszystkie kategorie masy:
max. EURO2 – 0,80 zł/km
EURO3 – 0,70 zł/km
EURO4 – 0,58 zł/km
min. EURO5 – 0,41 zł/km
Według władz, choćby po podwyżkach polski system pozostaje bardziej korzystny cenowo niż ten obowiązujący w wielu krajach Europy. Dla porównania w Czechach to około 1 zł/km, na Słowacji ponad 1,14 zł, w Niemczech 1,48 zł, natomiast w Austrii i na Węgrzech ceny zaczynają się od 2,2 zł za kilometr.
Przyczyny podwyżek i rosnące potrzeby budżetu
Rozbudowa sieci drogowej i konieczność utrzymania istniejących tras sprawiają, iż obecne opłaty nie pokrywają rosnących wydatków. Administracja podkreśla, iż waloryzacja stosowana od 2022 r. nie była wystarczająca, a nowe wpływy mają umożliwić płynne kontynuowanie inwestycji. Zmiany mają także wyrównać różnice między krajami UE oraz promować nowoczesne i bardziej ekologiczne rozwiązania w transporcie ciężkim.
Szacuje się, iż tylko w 2026 r. państwo zyska ponad 2,77 mld zł dodatkowych wpływów. Środki te mają wspierać programy modernizacji dróg krajowych, inwestycje infrastrukturalne i nowe projekty realizowane przez zarządców dróg.
Automatyczna kontrola e-TOLL i jej skuteczność
Równolegle wprowadzany jest bardziej rygorystyczny model kontroli opłat. Floty pojazdów wykorzystywane przez inspekcję drogową wyposażono w zestawy kamer i sensorów analizujących obraz w czasie rzeczywistym. System umożliwia rozpoznanie numerów rejestracyjnych przy prędkości względnej choćby 250 km/h, a także identyfikację kategorii pojazdu po jego kształcie i gabarytach.
Kontrola jest możliwa zarówno w trybie statycznym, jak i podczas jazdy. Sprzęt działa również w nocy, a jego deklarowana skuteczność przekracza 98 procent. Oznacza to znaczące ograniczenie możliwości omijania systemu oraz wysoką precyzję w wykrywaniu naruszeń.
Mandaty i naruszenia związane z e-TOLL
Za brak opłaty, błędne dane lub przerwy w systemie przesyłania sygnału satelitarnego grożą kary w wysokości od 250 do 1500 zł. Co ważne, według obowiązujących zasad w ciągu jednej doby kierowca może zostać ukarany tylko raz za dane naruszenie. Poza samym brakiem płatności, sankcje mogą dotyczyć także:
– zakrytych lub ozdobionych tablic rejestracyjnych,
– tablic o ograniczonej czytelności,
– nieprawidłowego działania urządzeń służących do naliczania opłat,
– umieszczenia tablic w niewłaściwym miejscu,
– przerwy przekraczającej 15 minut w transmisji danych.
System kar i kontroli tworzy kompletny mechanizm, który ma uszczelnić pobór należności.
Nowe płatne odcinki dróg – 645 km dodatkowych tras
Lista odcinków, które zostaną włączone do systemu, obejmuje wiele strategicznych tras, w tym:
- A2: Kałuszyn – Siedlce Południe
- S1: Podwarpie – Pogoria; Żywiec – Węgierska Górka
- S3: Świnoujście – Dargobądz; Bolków – Lubawka
- S5: Ostróda Południe – Ostróda Zachód; Nowe Marzy – Bydgoszcz Północ
- S6: Koszalin Wschód – Sianów Wschód
- S7: Chwaszczyno – Miszewo; Lotnisko – Tarczyn Południe; Wodzisław – Raciborowice
- S11: Bielice – Bobolice
- S12: Leokadiów – Puławy Zachód
- S14: Emilia – Pabianice Północ
- S16: Sorkwity – Bagienice; Ełk Północ – Ełk Wschód
- S17: Warszawa Wschód – Lubelska; Tomaszów Lubelski – Południe
- S52: Modlnica – Batowice
- S61: Budzisko – Suwałki; Kalinowo – Ełk Południe; Łomża Zachód – Łomża Południe; Śniadowo – Ostrów Mazowiecka
- DK8: Raczki – Augustów
- DK12: Tuszyn – Piotrków; Piotrków – Sulejów
- DK50: Guzów – Chudolipie; Dębówka – Regut
- DK91: Piotrków – Częstochowa; Częstochowa – Podwarpie
