1 dzień temu
Większość Polaków płaci już kartą lub telefonem, ale wielu przez cały czas woli banknoty i monety. Sprzedawca nie może odmówić przyjęcia gotówki. Sa jednak cztery wyjątki, które często sieęzdarzają.
Fot. Shutterstock
Kiedy sprzedawca odmówi przyjęcia płatności?
Gotówka wciąż jest królem, przynajmniej na papierze. Banknoty i monety emitowane przez NBP to prawny środek płatniczy w Polsce. To znaczy, iż masz prawo zapłacić nimi za zakupy, a sprzedawca musi je przyjąć. jeżeli odmówi, łamie prawo i może dostać karę. Ale jak to bywa z prawem, diabeł tkwi w szczegółach. Są trzy sytuacje, w których sprzedawca może spokojnie powiedzieć „nie” twoim banknotom.
- Pierwszy wyjątek: zakupy online
Logiczne, ale warto przypomnieć. jeżeli kupujesz przez internet, sprzedawca ma pełne prawo odmówić gotówki. Trudno wsadzić banknoty do komputera, prawda?
Zdecydowana większość sklepów internetowych przyjmuje tylko płatności elektroniczne – kartą, przelewem, BLIK-iem czy przez portfele cyfrowe. Niektóre oferują płatność gotówką przy odbiorze, ale to już ich dobra wola, a nie ich obowiązek.
- Drugi wyjątek: automaty i kasy samoobsługowe
Jeśli w sklepie są tylko kasy samoobsługowe, sprzedawca może zrezygnować z przyjmowania gotówki. To samo dotyczy wszystkich automatów – biletomatów, vendingowych maszyn do napojów czy przekąsek.
Część z nich jest wyposażona w system przyjmujący banknoty i monety, ale nie jest to obowiązkowe. Właściciel może zdecydować, iż jego automat przyjmuje tylko karty lub płatności mobilne.
- Trzeci wyjątek: imprezy masowe
Organizator koncertu, festiwalu czy meczu może ustalić, iż płaci się tylko bezgotówkowo. Musi jednak wcześniej poinformować o tym uczestników i zawrzeć tę informację w regulaminie imprezy.
To rozwiązanie zyskuje na popularności. Ułatwia organizację, przyspiesza obsługę i zwiększa bezpieczeństwo – brak gotówki oznacza mniejsze ryzyko kradzieży.
- Czwarte i najważniejsze: nie ma wydać
Sprzedawca może nie przyjąć płatności i anulować sprzedaż ponieważ nie ma reszty. Polskie prawo mówi jasno: o ile chcesz coś kupić gotówką musisz mieć przygotowaną odpowiednią kwotę. Sprzedawca może Ci wydać resztę o ile ją ma. o ile nie ma, może odmówić sprzedazy.
Czy gotówka znika z polskich portfeli?
Statystyki pokazują wyraźny trend. Coraz więcej Polaków płaci kartą, telefonem czy zegarkiem. To szybkie, wygodne i bezpieczne. Większość z nas nosi w portfelu symboliczne kwoty – na wszelki wypadek.
Ale wciąż jest grupa wiernych tradycyjnym płatnościom. Niektórzy nie ufają bankom, inni wolą kontrolować wydatki przez fizyczny kontakt z pieniędzmi. Jeszcze inni po prostu przyzwyczaili się do banknotów i monet.
Co jeżeli sprzedawca łamie prawo?
Jeśli sprzedawca bezprawnie odmawia przyjęcia gotówki, można go zgłosić. Grozi mu kara na podstawie art. 135 Kodeksu wykroczeń oraz przepisów o ochronie konsumentów.
W praktyce większość konfliktów da się rozwiązać na miejscu. Wystarczy przypomnieć sprzedawcy, iż gotówka to prawny środek płatniczy i ma obowiązek ją przyjąć. jeżeli nie pomaga, można poprosić o kierownika lub zagrozić zgłoszeniem.
Co z przyszłością gotówki?
Unijne przepisy sugerują, iż gotówka będzie coraz bardziej ograniczana. Niższe limity, obowiązek identyfikacji przy większych kwotach, zachęty do płatności elektronicznych.
Z drugiej strony, gotówka zapewnia prywatność i anonimowość transakcji. Nie każdy chce, żeby bank śledził wszystkie jego zakupy. To ważne prawo, które warto chronić.
Na razie możesz płacić banknotami i monetami w większości miejsc. Pamiętaj tylko o trzech wyjątkach i nie próbuj kupować online, wsuwając banknoty do komputera.
