Poznańscy naukowcy z UAM odkryli wyjątkowe kobiece pochówki sprzed 2700 lat

Prace terenowe przeprowadzono w 2019 roku pod kierunkiem prof. Marzeny Szmyt z Wydziału Archeologii UAM i prof. Piotra Włodarczaka z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, przy współpracy z dr. Vitalii Rudem z Instytutu Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy.

Badany kurhan, o średnicy około 21 metrów, został w dużym stopniu zniszczony przez działalność rolniczą. Z wykorzystaniem drona i magnetometru archeolodzy ustalili, iż wewnątrz znajdowało się zaledwie siedem obiektów, w tym dwa groby kobiet. Jedna z nich zmarła w wieku ponad 25 lat, druga około 50. Analizy wykazały m.in. ślady urazu stopy u młodszej zmarłej oraz mocno starte zęby u starszej, co odzwierciedlało warunki życia.

Obie kobiety wyposażono w podobny zestaw grobowy: gliniany kubek i wrzeciono (zachował się tylko przęślik). Badacze podkreślają, iż powtarzalność wyposażenia symbolicznie odwoływała się do zajęć związanych z wytwarzaniem tkanin. Analizy naczyń wykazały, iż wykonano je z wyjątkowo starannie przygotowanej gliny, różniącej się od tej używanej podczas uczty pogrzebowej. Szczątki bydła, świń i owiec/ kóz potwierdziły, iż towarzyszył jej posiłek rytualny.

– „Kurhan z Ivanivtsi-Antonivka nie ma w tej chwili pełnych analogii w kulturze czarnoleskiej, dotychczas bowiem nie poddano tak szczegółowym badaniom obiektów zawierających skromne pochówki kobiet” – podkreśla prof. Marzena Szmyt z UAM. – „Skromne i powtarzalne wyposażenie grobowe, brak przedmiotów z innych surowców niż glina czy niewielkie rozmiary nasypu sugerują niską pozycję społeczną zmarłych. Jednocześnie pieczołowity dobór naczyń oraz odbycie uczty pogrzebowej dowodzą szacunku wobec nich” – dodaje.

Znaleziska zostały poddane szczegółowym analizom antropologicznym, archeobotanicznym, archeozoologicznym, geoarcheologicznym, mineralogicznym i izotopowym, prowadzonym w dużej mierze w laboratoriach UAM. W badaniach uczestniczyli m.in. prof. Tomasz Goslar i prof. Iwona Hildebrandt-Radke.

Publikacja nosi tytuł „An Early Iron Age Female Funeral Site in the Ukrainian Forest-Steppe: Insights from Ivanivtsi-Antonivka, Barrow 3” i prezentuje nowe spojrzenie na obrzędy pogrzebowe kobiet w kulturze czarnoleskiej.