Prawo do zachowku w Polsce

Z Warszawy pisze radca prawny Małgorzata Milewska – Kita
Kontynuujemy cykl publikacji, dotyczących postępowań przed sądami i urzędami w Kraju. Jednocześnie oferujemy wyjątkowe rozwiązanie dla Polonii kanadyjskiej – możecie Państwo uzyskać informacje o bieżących zmianach przepisów w sprawach spadkowych i nieruchomości, kierując zapytania na adres e-mail: [email protected]

Instytucja zachowku, nieznana w prawie kanadyjskim, chroni najbliższych przed niekorzystnymi rozporządzeniami majątkiem dokonanymi przez spadkobiercę w testamencie. Uprawniony do zachowku może domagać się od spadkobiercy testamentowego zapłaty określonej kwoty, stanowiącej 1/2 albo 2/3 wartości udziału w spadku, jaki by mu przysługiwał na mocy dziedziczenia z ustawy. Zachowek przysługuje małżonkowi oraz zstępnym spadkodawcy; dzieciom, wnukom lub prawnukom.

Jeżeli spadkodawca nie miał zstępnych, wówczas zachowek przysługuje jego małżonkowi i rodzicom. Prawo do zachowku nie obejmuje rodzeństwa, innych krewnych i powinowatych spadkodawcy. O zachowek nie mogą ubiegać się min. osoby wydziedziczone, które odrzuciły spadek, zrzekły się dziedziczenia oraz osoby uznane przez sąd za niegodne dziedziczenia.

Prawo do zachowku przechodzi jednak na zstępnych osoby wydziedziczonej, uznanej za niegodną dziedziczenia i osoby, która odrzuciła spadek. Ponadto prawo do zachowku nie przysługuje wówczas, gdy pominięty w testamencie otrzymał korzyść majątkową albo w postaci zapisu testamentowego albo uczynionej przez spadkodawcę darowizny wyczerpującej kwotę zachowku. Co do zasady wysokość zachowku wynosi połowę udziału spadkowego, który przypadałby spadkobiercy, gdyby dziedziczył on na podstawie ustawy.

Przy obliczaniu wysokości należnego zachowku należy pamiętać, iż na jego poczet wlicza się darowizny uczynione przez spadkodawcę na rzecz uprawnionego, z wyjątkiem drobnych darowizn i darowizn zwyczajowo przyjętych. Warto zasygnalizować, iż zachowek, przewidziany na rzecz osób trwale niezdolnych do pracy oraz małoletnich dzieci czy dalszych zstępnych jest wyższy i wynosi dwie trzecie wartości udziału spadkowego. Osoby uprawnione do otrzymania zachowku nie odpowiadają za długi spadkowe. Należy pamiętać, iż roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem pięciu lat od daty ogłoszenia testamentu.

Jeżeli nie ma możliwości polubownego załatwienia sprawy albo o ile zbliża się upływ pięcioletniego biegu przedawnienia, o zachowek należy wystąpić z pozwem do sądu. Jako iż bieg pięcioletniego terminu przedawnienia przerywa jedynie wniesienie sprawy do sądu nie warto zwlekać z wystąpieniem do sądu polskiego o zapłatę zachowku.
Autorem jest radca prawny Małgorzata Milewska-Kita z Kancelarii Prawnej w Warszawie. Artykuł ten nie stanowi porady prawnej. Zapraszamy do korzystania z usług Kancelarii tel. +11 48 664 063 301, e-mail: [email protected] Radca prawny Małgorzata Milewska-Kita od ponad 16 lat służy pomocą prawną Polonii kanadyjskiej w sprawach spadkowych, nieruchomości, sądowych i innych na terenie całej Polski.