27 stycznia 2025 roku przypada 80. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. W obchodach na terenie byłego obozu uczestniczył Prezydent RP Andrzej Duda, który oddał hołd ofiarom Holokaustu i podkreślił rolę Polski jako strażnika pamięci o tych tragicznych wydarzeniach.

80. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz

Hołd dla ofiar

Uroczystości rozpoczęły się od złożenia przez Prezydenta RP oraz Ocalałych wieńców i świec przed Ścianą Śmierci na terenie Auschwitz I. Andrzej Duda przypomniał, iż Auschwitz było miejscem, gdzie nazistowskie Niemcy realizowały swój zbrodniczy plan zagłady narodu żydowskiego. W obozie zamordowano ponad 1,1 miliona ludzi, w tym ponad 3 miliony polskich obywateli narodowości żydowskiej.

80. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz

Polska jako strażnik pamięci

Prezydent podkreślił, iż Polska, na której ziemiach hitlerowcy utworzyli obozy zagłady, pełni dziś rolę strażnika pamięci o Holokauście. W swoim wystąpieniu nawiązał do postaci rotmistrza Witolda Pileckiego, który dobrowolnie dał się uwięzić w Auschwitz, aby przekazać światu świadectwo o zbrodniach dokonywanych w obozie. „Jako spadkobiercy rotmistrza Pileckiego sprawujemy pieczę nad tymi miejscami” – powiedział Prezydent, podkreślając, iż Polska dba o pamięć o tych tragicznych wydarzeniach, by historia nigdy się nie powtórzyła.

80. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz

Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu

Prezydent Duda przypomniał, iż w 2005 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych ustanowiła 27 stycznia Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu. W ramach tegorocznych obchodów Prezydent RP spotkał się z Ocalałymi, a także modlił się w celi męczeństwa św. Maksymiliana Kolbego w Bloku 11.

80. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz

Uroczystości z udziałem delegacji międzynarodowych

W godzinach popołudniowych Para Prezydencka wzięła udział w głównej ceremonii na terenie Auschwitz II – Birkenau. W wydarzeniu uczestniczyło ponad 50 delegacji państwowych oraz przedstawicieli instytucji zajmujących się pamięcią o Holokauście. Najważniejszymi gośćmi uroczystości byli Ocalałi z Auschwitz, którzy przypomnieli o konieczności zachowania pamięci i przeciwdziałania wszelkim przejawom nienawiści.

80. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz

Auschwitz – symbol zbrodni nazistowskich Niemiec

Obóz Auschwitz został utworzony przez Niemców w połowie 1940 roku na przedmieściach Oświęcimia, który został włączony do III Rzeszy. Był największym z niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i ośrodków Zagłady. 27 stycznia 1945 roku obóz został wyzwolony przez żołnierzy 60. Armii I Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej. Wówczas na jego terenie przebywało około 7 tysięcy więźniów.

Pamięć jako przestroga dla przyszłości

Obchody rocznicy wyzwolenia Auschwitz to nie tylko okazja do uczczenia pamięci ofiar, ale także przypomnienie, iż historia nie może się powtórzyć. Słowa Prezydenta Dudy podkreśliły konieczność edukacji historycznej i kontynuowania misji upamiętnienia ofiar II wojny światowej. Polska pozostaje strażnikiem tej pamięci, dbając o miejsca, które stanowią przestrogę dla przyszłych pokoleń.

Wypowiedź Prezydenta RP podczas obchodów 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz

Dzień dobry Państwu!

Szanowni Państwo, jesteśmy w wyjątkowym miejscu w wyjątkowym dniu – w 80. rocznicę wyzwolenia niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz–Birkenau. Dzisiaj tutaj, w Oświęcimiu, na terenie dziś muzeum, kiedyś miejsca zagłady, niemieckiego obozu koncentracyjnego odbędą się uroczystości upamiętniające 1 mln 100 tys. ludzi różnych narodowości – przede wszystkim Żydów, ale też i Polaków, Rosjan, Romów, ludzi wielu narodowości z całej Europy okupowanej przez Niemców – którzy tutaj cierpieli i którzy tutaj zostali pomordowani.

Ale to też dzień, który 20 lat temu – w 2005 roku – Organizacja Narodów Zjednoczonych ustanowiła Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Dlatego iż – jak dobrze wiemy – obozy koncentracyjne, a przede wszystkim obozy zagłady takie właśnie jak Auschwitz–Birkenau, a w szczególności Birkenau, zbudowane zostały po to, by realizować zagładę narodu żydowskiego. Taki był zbrodniczy plan Hitlera, taki był zbrodniczy plan nazistowskich Niemców w czasie II wojny światowej, by dokonać ich zagłady. Upamiętniamy zatem dzisiaj wśród tych wszystkich, którzy zostali pomordowani podczas Holokaustu, także i ponad 3 mln obywateli polskich narodowości żydowskiej, którzy zostali przez Niemców w czasie II wojny światowej zabici. Dzisiaj przybywają tutaj w tej chwili delegacje z całego świata po to, by uczestniczyć w tych uroczystościach.

My, Polacy, na których ziemi okupowanej wtedy przez hitlerowskich Niemców Niemcy zbudowali ten przemysł zagłady i ten obóz koncentracyjny, jesteśmy dzisiaj strażnikami pamięci. W jakimś sensie – bolesnym – można powiedzieć, iż kontynuujemy tę niezwykłą misję, którą przyjął na siebie dobrowolnie, ochotniczo kiedyś, w czasie II wojny światowej, Rotmistrz Pilecki, specjalnie dając się tutaj, w tym obozie, uwięzić, zamknąć po to, by dać świadectwo, po to, by móc stworzyć ruch oporu, po to, by móc stąd także i wyjść, uciec jako żywy dowód tego, co tutaj się dzieje. I móc zanieść to świadectwo aliantom zachodnim po to, by zaświadczyć, co robią na okupowanych przez siebie ziemiach, co robią z podbitymi narodami hitlerowscy Niemcy.

My dzisiaj jako – w jakimś sensie – ci spadkobiercy Rotmistrza Pileckiego sprawujemy pieczę nad tymi miejscami. Polska o te miejsca dba właśnie po to, by pamięć nie zginęła, by nie zagasła, by zawsze pamiętano i by przez tę pamięć właśnie nigdy więcej świat nie pozwolił na to, aby doszło do takiej dramatycznej katastrofy ludzkiej, a ściślej mówiąc: katastrofy ludzkości. Bo to, iż przedstawiciele jednego narodu mogli wyrządzić tak straszliwe, niewyobrażalne krzywdy innym narodom, a zwłaszcza narodowi żydowskiemu, to jest coś, czego w dziejach ludzkości wcześniej nie było. I między innymi po to ta pamięć jest pielęgnowana, by nigdy już więcej nie nastąpiło.

Dziś obchodzimy tutaj 80. rocznicę wyzwolenia tego obozu koncentracyjnego i zagłady 27 stycznia 1945 roku. Przybywają tutaj też dzisiaj ostatni ocalali. Przed chwilą miałem ten zaszczyt, aby móc towarzyszyć ocalałym w złożeniu wieńców i świec pod ścianą śmierci tutaj, w obozie Auschwitz.

Szanowni Państwo!

Dziękuję wszystkim za przybycie i dziękuję wszystkim tym, którzy dzisiaj przybywają i jeszcze przybędą tu, do Oświęcimia, do tego muzeum będącego straszliwym świadectwem zagłady, jakiej dopuścili się hitlerowscy Niemcy na narodach, przede wszystkim na narodzie żydowskim, w latach II wojny światowej.

Cześć pamięci wszystkim pomordowanym! Cześć pamięci wszystkim, którzy zmarli! Cześć pamięci wszystkim, którzy cierpieli! Wieczne odpoczywanie racz im dać, Panie.