Polski system zabezpieczenia społecznego wprowadza istotną zmianę w zakresie wsparcia dla osób pobierających rentę socjalną. Od maja 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpocznie wypłatę nowego, znaczącego dodatku w wysokości 2520 złotych miesięcznie. Co szczególnie ważne, świadczenie to zostanie wypłacone z wyrównaniem od stycznia, co oznacza, iż uprawnieni otrzymają jednorazowo znaczącą kwotę skumulowaną za pięć miesięcy. To bezprecedensowe wsparcie finansowe skierowane jest do szczególnie wrażliwej grupy osób, które ze względu na swój stan zdrowia nie są w stanie podjąć pracy ani samodzielnie funkcjonować.

fot. Warszawa w Pigułce
Nowy dodatek dopełniający został zaprojektowany z myślą o osobach w najtrudniejszej sytuacji życiowej. Aby kwalifikować się do jego otrzymania, niezbędne jest spełnienie dwóch podstawowych warunków. Po pierwsze, osoba musi posiadać prawo do renty socjalnej, która jest świadczeniem przyznwanym osobom niezdolnym do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki, nie później jednak niż do 25 roku życia. Po drugie, konieczne jest posiadanie orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji, co oznacza, iż dana osoba wymaga stałej opieki i pomocy innych w codziennym funkcjonowaniu.
Procedura przyznawania tego świadczenia została zaprojektowana w sposób maksymalnie uproszczony dla znacznej części beneficjentów. Zakład Ubezpieczeń Społecznych automatycznie przyzna dodatek osobom, które na dzień 1 stycznia 2025 roku – czyli w dniu wejścia w życie nowych przepisów – spełniały jednocześnie oba niezbędne warunki: miały przyznaną rentę socjalną oraz posiadały orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji. W przypadku tej grupy osób nie ma potrzeby składania żadnych wniosków ani dostarczania dodatkowej dokumentacji – ZUS rozpatrzy ich sytuację z urzędu i przyzna należne świadczenie bez zbędnych formalności.
Sytuacja wygląda nieco inaczej w przypadku osób, które na początku roku miały przyznaną rentę socjalną i orzeczoną całkowitą niezdolność do pracy, ale nie posiadały orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Te osoby muszą podjąć aktywne działania, aby uzyskać dodatek dopełniający. Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku na odpowiednim formularzu – EDD-SOC, który jest dostępny zarówno w formie elektronicznej na oficjalnej stronie internetowej ZUS, jak i w formie papierowej we wszystkich placówkach tej instytucji na terenie całego kraju.
Do wniosku o przyznanie dodatku dopełniającego konieczne jest dołączenie zaświadczenia o stanie zdrowia. Dokument ten musi być wystawiony przez lekarza prowadzącego leczenie na specjalnym formularzu OL-9. Istotną kwestią jest aktualność tego zaświadczenia – od momentu jego wystawienia do złożenia wniosku nie może upłynąć więcej niż miesiąc. Jest to warunek formalny, którego niedopełnienie może skutkować odmową przyznania świadczenia lub znacznym wydłużeniem procedury.
W przeciwieństwie do osób, którym ZUS przyzna dodatek z urzędu, wnioskujący o to świadczenie otrzymają je dopiero po spełnieniu wszystkich warunków i pozytywnym rozpatrzeniu wniosku. Co więcej, wypłata nastąpi nie wcześniej niż od miesiąca, w którym złożono wniosek. Oznacza to, iż w przeciwieństwie do beneficjentów z pierwszej grupy, osoby składające wniosek po 1 stycznia 2025 roku nie otrzymają wyrównania za wcześniejsze miesiące. Jest to istotna różnica, która może oznaczać utratę znaczącej kwoty pieniędzy, dlatego zaleca się jak najszybsze złożenie wniosku po uzyskaniu odpowiedniego orzeczenia.
Pierwsza wypłata dodatku dopełniającego do renty socjalnej nastąpi w maju 2025 roku. Będzie ona realizowana razem z podstawowym świadczeniem rentowym. Dla osób, którym ZUS przyzna dodatek z urzędu, pierwsza wypłata będzie wyjątkowo wysoka, ponieważ obejmie wyrównanie za okres od 1 stycznia 2025 roku. Za styczeń i luty wyrównanie wyniesie po 2520 złotych brutto miesięcznie. Natomiast od marca, po przeprowadzonej waloryzacji świadczeń, kwota ta wzrosła do 2610,72 złotych brutto miesięcznie.
Warto podkreślić istotną kwestię – od dodatku dopełniającego, podobnie jak od innych świadczeń socjalnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami będzie potrącana składka na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczka na podatek dochodowy. Oznacza to, iż kwota netto, która faktycznie trafi do kieszeni beneficjentów, będzie nieco niższa niż nominalna wartość brutto świadczenia. Jest to standardowa procedura stosowana przy większości świadczeń wypłacanych przez ZUS.
Wprowadzenie dodatku dopełniającego wiąże się z istotną zmianą w systemie wsparcia dla osób niesamodzielnych. Otrzymanie tego świadczenia automatycznie skutkuje wstrzymaniem wypłaty dotychczasowego świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, popularnie nazywanego „500+ dla osób niesamodzielnych”. Jest to logiczne rozwiązanie, które zapobiega dublowaniu świadczeń o podobnym charakterze. Warto zauważyć, iż nowy dodatek jest znacząco wyższy niż dotychczasowe 500+, co oznacza realną poprawę sytuacji finansowej beneficjentów.
Nowy dodatek dopełniający do renty socjalnej to odpowiedź na trudną sytuację osób, które ze względu na stan zdrowia nie są w stanie samodzielnie funkcjonować i wymagają stałej opieki. Często osoby te ponoszą znaczne wydatki związane z leczeniem, rehabilitacją, zakupem leków oraz specjalistyczną opieką. Dotychczasowa wysokość renty socjalnej, choćby z dodatkiem 500+, była niewystarczająca, by pokryć te koszty. Nowe świadczenie ma na celu zapewnienie tym osobom godnych warunków życia i dostępu do niezbędnej opieki.
Warto również zwrócić uwagę na kontekst wprowadzanych zmian. Renta socjalna jest świadczeniem skierowanym do osób, które stały się niezdolne do pracy przed wejściem na rynek pracy lub w trakcie nauki. Oznacza to, iż jej beneficjenci nie mieli możliwości wypracowania odpowiednich uprawnień emerytalnych ani zgromadzenia oszczędności na przyszłość. W tej sytuacji wsparcie państwa jest dla nich jedynym źródłem utrzymania, a jego odpowiednia wysokość ma najważniejsze znaczenie dla jakości ich życia.
Dodatek dopełniający do renty socjalnej jest świadczeniem stałym, które będzie wypłacane co miesiąc wraz z podstawową rentą socjalną. Jego wysokość będzie podlegała corocznej waloryzacji, podobnie jak inne świadczenia z zabezpieczenia społecznego. Oznacza to, iż kwota dodatku będzie systematycznie wzrastać w kolejnych latach, aby nadążać za rosnącymi kosztami życia i inflacją.
Osoby uprawnione do dodatku dopełniającego powinny również pamiętać, iż zmiana ich sytuacji zdrowotnej może wpłynąć na prawo do tego świadczenia. W przypadku utraty orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji, np. w wyniku poprawy stanu zdrowia, prawo do dodatku dopełniającego może zostać zawieszone lub całkowicie cofnięte. Dlatego ważne jest, aby informować ZUS o wszelkich zmianach w stanie zdrowia oraz aktualizować dokumentację medyczną.
Dodatek dopełniający do renty socjalnej to jedno z najwyższych świadczeń tego typu w polskim systemie zabezpieczenia społecznego. Jego wprowadzenie stanowi znaczące wzmocnienie wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami i jest odpowiedzią na postulaty organizacji działających na rzecz tych osób, które od lat zwracały uwagę na niewystarczającą wysokość świadczeń socjalnych w Polsce.
Warto również podkreślić, iż oprócz dodatku dopełniającego, osoby z niepełnosprawnościami mogą korzystać z innych form wsparcia, takich jak ulgi podatkowe, dofinansowanie do zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, turnusy rehabilitacyjne czy usługi opiekuńcze. Kompleksowe wsparcie, obejmujące zarówno wymiar finansowy, jak i usługowy, jest najważniejsze dla zapewnienia godnych warunków życia osobom z niepełnosprawnościami i ich opiekunom.
Podsumowując, dodatek dopełniający do renty socjalnej w wysokości 2520 złotych miesięcznie (2610,72 złotych po marcowej waloryzacji) to znaczące wsparcie finansowe dla osób z rentą socjalną i orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Pierwsze wypłaty, wraz z wyrównaniem od stycznia, nastąpią w maju 2025 roku. Dla części uprawnionych ZUS przyzna świadczenie automatycznie, pozostali muszą złożyć odpowiedni wniosek wraz z zaświadczeniem o stanie zdrowia. To nowe świadczenie zastąpi dotychczasowe 500+ dla osób niesamodzielnych, znacząco podnosząc poziom wsparcia finansowego dla tej grupy społecznej.
źródło: se.pl/Warszawa w Pigułce